Αύριο θα έρθει ο κύριος επιθεωρητής. Θέλω να είστε καλά παιδιά». Κάπως έτσι ξεκινούσαν οι προετοιμασίες τον καιρό των επιθεωρητών που αποτελούσαν τον φόβο και τον τρόμο δασκάλων, νηπιαγωγών και καθηγητών.
Από την άκρη του μολυβιού του επιθεωρητή κρεμόταν όλη τους η ζωή. Ξεκινούσαν λοιπόν οι προετοιμασίες. Κάποια παιδιά θα έμεναν αναγκαστικά στο σπίτι, τι έπρεπε να φορέσουν, ποια έπρεπε να μιλήσουν, τι μάθημα θα κάνουν, ποιο χαριτωμένο παιδάκι θα προσφέρει «αυθόρμητα» λουλούδια στον κύριο επιθεωρητή και άλλα πολλά.
Έχω ακούσει πάρα πολλές ιστορίες και έχω διαβάσει πολλές εκθέσεις επιθεώρησης. Μια μαρτυρία αποτυπώθηκε στη μνήμη μου. Του επιθεωρητή που έσυρε το δάχτυλό του επάνω στη σκονισμένη από κιμωλία έδρα και μετά το σκούπισε, αργά και βασανιστικά στο μέτωπο της δασκάλας, κάτω από τα φοβισμένα βλέμματα των μαθητών της.
Τα χρόνια πέρασαν. Ο επιθεωρητισμός καταργήθηκε το 1982. Από τότε, ιδιαίτερα μετά το 1997, επιχειρείται η επιστροφή του, με άλλα ρούχα και όνομα, αλλά με τον ίδιο σκοπό. Την υποδούλωση των εκπαιδευτικών.
Πρόσφατα σε ένα λύκειο της Αθήνας μια συνάδελφος φιλόλογος με δεκαετίες προϋπηρεσίας επρόκειτο να αξιολογηθεί από τον σύμβουλο και από τον διευθυντή. Χωρίς πολλές περιστροφές ανακοίνωσε στους μαθητές της: «Λοιπόν αύριο θα έρθει ο κύριος σύμβουλος να με αξιολογήσει. Πρώτον. Θα σηκώνετε χέρι όλοι. Δεύτερον, εσείς της θετικής κατεύθυνσης τσιμουδιά. Θα μιλάτε μόνο εσείς της θεωρητικής κατεύθυνσης. Τρίτο και σημαντικότερο. Εάν δεν βγάλετε κινητά από τις τσάντες σας, υπόσχομαι ότι δεν θα σας βάλω διαγωνίσματα και τεστ όλη την υπόλοιπη χρονιά».
Πραγματικές ιστορίες όπως αυτή κυκλοφορούν ήδη πάρα πολλές υπενθυμίζοντας ότι το παρελθόν επαναλαμβάνεται ως φάρσα.
Ο στόχος της «βελτίωσης του σχολείου», μέσα από την αξιολόγηση, επιτυγχάνεται πλήρως: οι εκπαιδευτικοί εξευτελίζονται στα μάτια των παιδιών, τα οποία παίρνουν το μήνυμα ότι το σημαντικό είναι να φαίνεσαι και όχι να είσαι, να ανταγωνίζεσαι τον διπλανό σου, να υπακούς στους ανωτέρους σου.