Την Κατερίνα την έβλεπα συχνά στους δρόμους της Χίου σχεδόν πάντα να οδηγεί το μαύρο της Datsun, φορτωμένο με παλιοσίδερα. Αεικίνητη και δυναμική γυναίκα. Τη γνώρισα με αφορμή τη δράση Με τους Ρομά στο Μουσείο.
Η Κατερίνα ήταν ο σύνδεσμός μας με την κοινότητα Ρομά στο νησί. Αν και φειδωλή στις κουβέντες, έλαμπαν τα μάτια της όταν μου μιλούσε για το όνειρό της να φτιάξει το λεξικό των Τσιγγάνων, δουλειά που είχε ξεκινήσει από χρόνια μετά τις σπουδές της στη γαλλική φιλολογία, όταν παράτησε την ασφάλεια της οικογένειας μπαλαμών που την είχαν υιοθετήσει και άρχισε να αναζητά τις ρίζες της.
Δέχτηκε με χαρά να αναλάβει τον ρόλο του συντονιστή. Μια ηλιόλουστη ημέρα του Μάρτη του 2014 σεργιανίσαμε στο Κάστρο της Χίου μαζί με μια ομάδα νεαρών Τσιγγάνων. Η χαρά ήταν φανερή στα πρόσωπά τους. Ένιωθα ότι ρούφαγαν τα λόγια μου όταν επισκεπτόμαστε τα μνημεία του Κάστρου. Το άγγιγμα στα υλικά, στην πέτρα, στο μάρμαρο ήταν κυρίαρχο.
Η τάφρος του Κάστρου, χώρος πάντα προσιτός σε πρόσφυγες και μειονότητες, ξύπνησε μνήμες στα παιδιά. Αναγνώρισαν το τμήμα της όπου είχε στηθεί η παράγκα των παππούδων τους τη δεκαετία του 1990. Αυθόρμητα τα παιδιά ξάπλωσαν στον χώρο.
Χαμογέλασα σιωπηλά καθώς θυμήθηκα τις αναφορές στο αρχείο της εφορείας με τίτλο «Παράνομη εγκατάσταση Αθίγγανων στην τάφρο του Κάστρου».
Οι σκέψεις αυτές διαλύθηκαν όταν η Κατερίνα πρότεινε να φωτογραφηθούμε πιασμένοι χέρι χέρι γύρω από το νεαρό δέντρο ελιάς, «γιατί η ελιά συμβολίζει την ειρήνη», όπως είπε.
Η επίσκεψη στο Βυζαντινό Μουσείο της Χίου, στην πλατεία, δεν συμπεριλαμβανόταν στον σχεδιασμό της δράσης, έγινε όμως με επιθυμία της ομάδας. Μπροστά από τις αρμενικές και εβραϊκές στήλες ακούω την Κατερίνα να λέει: «Όλοι οι λαοί που πέρασαν από τη Χίο άφησαν το αποτύπωμά τους. Εμείς οι Τσιγγάνοι περνάμε από τόσους τόπους και δεν αφήνουμε ίχνος υλικό. Αέρας στους δρόμους είμαστε».
