Το μνημείο-μουσείο του Άουσβιτς βρίσκεται κοντά στην Κρακοβία. Εδώ, στο μεγαλύτερο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί, εξοντώθηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι. Στον χώρο μνήμης εντάσσονται το Auschwitz Ι και το Auschwitz ΙΙ-Birkenau που εκτείνονται σε τεράστια έκταση. Τα επισκεφτήκαμε τον περασμένο Σεπτέμβριο μια μέρα ηλιόλουστη και με ένα αεράκι ευχάριστο. Συνθήκες πολύ κόντρα στον ζόφο που θα ακολουθούσε.
Έπρεπε να βρισκόμαστε στην είσοδο στις οκτώ το πρωί. Έτσι, το τρεισήμισι ωρών ταξίδι μας από τη Βαρσοβία έπρεπε να ξεκινήσει στις τέσσερις τη νύχτα. Όταν φτάσαμε, έφταναν και δεκάδες πούλμαν με επισκέπτες από κάθε γωνιά του κόσμου. Τα μέτρα ασφάλειας στην είσοδο δρακόντεια. Αναμονή σε έναν θάλαμο, με ένα αυτοκόλλητο στο στήθος, μέχρι να ξεκινήσει η ξενάγηση του γκρουπ σου, καθώς μόνο ομαδικές ξεναγήσεις γίνονται εδώ.
Η φρίκη που κυριαρχεί σε όλη τη διάρκεια της περιήγησης αρχίζει αμέσως, από τον υπόγειο διάδρομο στο Auschwitz Ι και ενώ ακούγονται από ηχεία ονόματα αιχμαλώτων. Σε μια αίθουσα προβάλλεται μια σύντομη ταινία για το τι συνέβη εδώ από το 1940 έως τον Ιανουάριο του 1945. Και φτάνεις στην περίφημη είσοδο με τη σιδερένια επιγραφή «ARBEIT MACHT FREI» (Η εργασία απελευθερώνει) πάνω από το κεφάλι σου…
Όσοι μεταφέρονταν στο Άουσβιτς (Εβραίοι, αιχμάλωτοι πολέμου, ποινικοί, ομοφυλόφιλοι, Ρομά και άλλες μειονότητες) δεν είχαν ιδέα πού τους πήγαιναν. Κάποιοι μάλιστα, όπως οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, πλήρωσαν, σύμφωνα με την ξεναγό, για να τους πάνε στοιβαγμένους εκεί. Τους είχαν τάξει έναν νέο τόπο εγκατάστασης και ένα καινούργιο σπίτι.
Σε διώροφα πέτρινα κτίρια εκτίθενται σωροί από γυαλιά όρασης και από βαλίτσες, σωροί από παπούτσια παιδιών και ενηλίκων. Σωροί από τεχνητά μέλη και από τσίγκινες συσκευασίες Zyklon B που χρησιμοποιήθηκε στους θαλάμους αερίων, σωροί από ρούχα, σωροί από ανθρώπινα μαλλιά με τα οποία έφτιαχναν ρούχα…
