Skip to content
Home » Η Φρίντα Λιάππα στη Νέα Υόρκη τον Νοέμβριο του 1992

Η Φρίντα Λιάππα στη Νέα Υόρκη τον Νοέμβριο του 1992

    Η Φρίντα Λιάππα στη Νέα Υόρκη τον Νοέμβριο του 1992

    Published

    Η Φρίντα Λιάππα στη Νέα Υόρκη τον Νοέμβριο του 1992

    Published
    Ο Κυριάκος Αγγελάκος ανακαλεί στη μνήμη του για λογαριασμό του Short Stories δύο βράδια της Φρίντας Λιάππα στη Νέα Υόρκη, όπου χειρουργήθηκε τον Νοέμβριο του 1992 αμέσως μετά τη διάγνωση όγκου στον εγκέφαλο που την οδήγησε στον θάνατο δύο χρόνια μετά, στις 28 Νοεμβρίου 1994

    Τρίτη 3 Νοεμβρίου 1992, 21.30. Φοράει λευκό μάλλινο καλσόν, φαρδύ πουλόβερ με γυριστό γιακά και κάθεται στο πάτωμα του δωματίου 308. Το κίτρινο φως από το μεγάλο αμπαζούρ φωτίζει τον χώρο, αλλά δεν μπορεί να διαλύσει τις σκιές.

    Στα πόδια της μια τεράστια ψάθινη τσάντα γεμάτη με σημειωματάρια, ημερολόγια, γράμματα μαζί με τους φακέλους, μπλοκ κι εκείνα τα παλιά σχολικά τετράδια με τις εικόνες στο εξώφυλλο.

    Άδεια πακέτα τσιγάρα Άρωμα, Καρέλια Αγρινίου, Sante, με σημειώσεις, στιχάκια, αριθμούς τηλεφώνων, ερωτικά μηνύματα και σχέδια στο πίσω μέρος.

    Το παράθυρο είναι μισάνοικτο και η νύχτα με τους θορύβους της εισβάλει στο δωμάτιο. Σειρήνες περιπολικών και ασθενοφόρων, βουή του κόσμου, κλάξον αυτοκινήτων, οι νότες κάποιου σαξόφωνου που χάθηκαν στους ατμούς των εστιατορίων και στα καυσαέρια των ταξί. Η ίδια δεν τις ακούει. Ένα δημοσιογραφικό κασετόφωνο Sony ηχογραφεί. Μουρμουρίζει μονότονα ένα παλιό τραγούδι της πατρίδας της.

    «Τώρα τα πουλιά, τώρα τα χελιδόνια».

     Άλλοτε λέει τα λόγια, άλλοτε τραγουδάει τον σκοπό. Και σκίζει. Σκίζει ακατάπαυστα, ύστερα από μια βιαστική ματιά, σελίδες με ποιήματα, προτάσεις από βιβλία, φράσεις από συνεντεύξεις, σημειώσεις σεναρίων, ερωτικές επιστολές, κρυφά ημερολόγια, σελίδες ντεκουπάζ και διορθώσεις στο μοντάζ, χαρτιά που έγραφε τα δανεικά και τα χρέη των ταινιών, μια λίστα με ψώνια που τέλειωνε με τη φράση «Μπούι, σ’ αγαπώ», γράμματα χωρισμού και άλλα παράφορων ερωτικών εξομολογήσεων. Όλα όσα ήταν η ζωή της τα τελευταία 25 χρόνια.

     «Ξύπνα αφέντη μου, ξύπνα καλέ μου αφέντη,
      ξύπνα αγκάλιασε κορμί κυπαρισσένιο…»

    Απέμεναν έξι ώρες μέχρι να περάσει ξαπλωμένη στο φορείο, με το κρανίο ξυρισμένο, τις διπλές μεταλλικές πόρτες του χειρουργείου στο New York University Medical Center, για να αφαιρέσουν από τον εγκέφαλό της έναν όγκο σε μέγεθος μανταρινιού.

     «κι άσπρονε λαιμό, βυζάκια σα λεμόνια…»

    Η Φ. κοίταξε τον καθρέφτη. Είδε το είδωλό της και ψιθύρισε: «Δεν θα με νικήσεις, δεν θα με ρίξεις κάτω». Μιλούσε στο μανταρίνι που είχε στο κεφάλι της

    Έσκιζε και τραγουδούσε, τραγουδούσε και έσκιζε. Για ποιον; Θα έβγαινε ζωντανή από το χειρουργείο; Ο Αμερικανοεβραίος χειρουργός με τα μακριά, σαν πιανίστα, δάχτυλα είχε πει «50-50». «Κορώνα γράμματα» έλεγε μια ζωή. Κορώνα γράμματα όλη της η ζωή.

    Σε πέντε ώρες θα περάσει την πόρτα του χειρουργείου. Αργότερα θα κρατήσει στο μυαλό της την εικόνα με τις λάμπες φθορίου στην οροφή του διαδρόμου που περνούσαν πάνω από τα κεφάλια των νοσοκόμων καθώς έσπρωχναν το φορείο. Ένας νεαρός νοσοκόμος, με αγγελικό πρόσωπο, της χαμογελάει. Θα τη βάλω στην επόμενη ταινία σκέφτηκε, αν κάνω επόμενη ταινία.

    Το προηγούμενο πρωί είχε κατέβει στο υπόγειο του Barbizon Plaza. Είχε μάθει ότι εκεί ο Μάρτιν Σκορσέζε είχε γυρίσει την τελευταία σκηνή του Raging bull (Οργισμένο είδωλο). O Ρόμπερτ ντε Νίρο ως Jake LaΜotta ετοιμάζεται στο καμαρίνι του, πριν βγει στη σκηνή του υπόγειου καμπαρέ για να κάνει το νούμερό του.

    Κοιτάζει τον μεγάλο καθρέφτη, περιτριγυρισμένο από λευκές λάμπες, και λέει στο είδωλό του: «Δεν με νίκησες, δεν μ’ έριξες κάτω». Είναι σίγουρος πως ο μεγάλος του αντίπαλος, ο Sugar Ray Robinson, είναι ανάμεσα στους χοντρούς Ιταλοαμερικανούς θαμώνες και τον ακούει.

    Η Φ. κοίταξε τον ίδιο καθρέφτη. Είδε το είδωλό της και ψιθύρισε: «Δεν θα με νικήσεις, δεν θα με ρίξεις κάτω». Μιλούσε στο μανταρίνι που είχε μες στο κεφάλι της.

    Η πόρτα του δωματίου της άνοιξε. Η Λάγια, η φίλη-συνοδός της στη Νέα Υόρκη, μπήκε φουριόζα: «Λιάππα, βγήκε ο Κλίντον πρόεδρος. Η γενιά μας έβγαλε πλανητάρχη».

    Η Φρίντα ψιθύρισε σαρκαστικά:

    «μέρα μέρωσε, τώρα η αυγή χαράζει».

    Τα τελευταία κομματάκια σκισμένου χαρτιού γλίστρησαν από τα λευκά της δάχτυλα.

    •••

    Με αφορμή τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων από τον θάνατο της Φρίντας Λιάππα, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και ο Κυριάκος Αγγελάκος, σκηνοθέτης, συνεργάτης και σύντροφος της σημαντικής δημιουργού, παρουσιάζουν στις 18.11.2024 σε ψηφιακά αποκατεστημένες κόπιες τις τρεις πρώτες ταινίες της, Μετά σαράντα μέρες (1972), Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις (1977) και Απεταξάμην (1980). Η αποκατάσταση των ταινιών πραγματοποιήθηκε με δωρεά της Εταιρείας Κοινωνικού Έργου και Πολιτισμού και σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας.

    Στις 03.12.2024 θα προβληθούν στον κινηματογράφο Βακούρα στη Θεσσαλονίκη η ψηφιακά αποκατεστημένη ταινία Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις και σε κόπια 35mm η τελευταία ταινία της Φρίντας Λιάππα Τα χρόνια της μεγάλης ζέστης (1991), παρουσία του Κυριάκου Αγγελάκου.

    banner_300_250
    Picture of Κυριάκος Αγγελάκος
    Ο Κυριάκος Αγγελάκος είναι σκηνοθέτης

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    παιδουπόλεις shortstories
    Short

    Οι παιδουπόλεις της Φρειδερίκης και η απώλεια του πατέρα μου

    H Ελένη Αλεξανδράκη γράφει στο Short Stories για την προσωπική της σχέση με το βιβλίο «Θολός βυθός» του Γιάννη Ατζακά, γιο αντάρτη και μεγαλωμένο στις παιδουπόλεις της βασίλισσας Φρειδερίκης, που την οδήγησε να γυρίσει την ομώνυμη ταινία

    καρέλια τσιγάρα shortstories
    Short

    Πώς σχετίζεται η κασετίνα Καρέλια με την οικογένειά μου

    Η Έστα Παπαγεωργίου ανασκαλεύει για λογαριασμό του Short Stories το αρχείο των οικογενειακών της ιστοριών για να μοιραστεί εκείνη με πρωταγωνιστές τον παππού της, τον Στάθη Καρέλια, τον Πέτρο Θεοδωράτο και τη θρυλική κασετίνα Καρέλια

    ΡΟΒΗΡΟΣ ΜΑΝΘΟΥΛΗΣ SHORTSTORIESGR
    Short

    Η αντιχουντική ιστορία της ταινίας «Πρόσωπο με πρόσωπο» του Ροβήρου Μανθούλη

    Ο Νίκος Θεοδοσίου παραθέτει στο Short Stories τις περιπέτειες του φιλμ «Πρόσωπο με πρόσωπο» που αν και δεν πέρασε από τη λογοκρισία, βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και προβλήθηκε σε φεστιβάλ της Γαλλίας στις 21 Απριλίου 1967

    Koutsiampasakos-pindos-Short-Stories
    Short

    Έργα και ημέρες του παππού μου Δαίδαλου

    O σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος αφηγείται στο Short Stories μνήμες από τον παππού του, ξακουστό ξυλουργό στην νότια Πίνδο, με αφορμή την αποκατάσταση παλιών εργαλείων του και κατασκευών του από νέους ξυλουργούς