Skip to content
Home » Η γιαγιά Συρματένια που έφτυσε βρίζοντας το «παλάτι» του Χίτλερ

Η γιαγιά Συρματένια που έφτυσε βρίζοντας το «παλάτι» του Χίτλερ

    Η γιαγιά Συρματένια που έφτυσε βρίζοντας το «παλάτι» του Χίτλερ

    Published
    Έλληνες μετανάστες ακούνε τις οδηγίες του διερμηνέα στον σταθμό του Μονάχου τον Νοέμβριο του 1960

    Η γιαγιά Συρματένια που έφτυσε βρίζοντας το «παλάτι» του Χίτλερ

    Published
    Έλληνες μετανάστες ακούνε τις οδηγίες του διερμηνέα στον σταθμό του Μονάχου τον Νοέμβριο του 1960
    Η φωτογράφος Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου μνημονεύει στο Short Stories ιστορίες της γιαγιάς Συρματένιας που τον καιρό της μαζικής μετανάστευσης πηγαινοερχόταν από τις Σέρρες στη Δυτική Γερμανία για να βλέπει τα παιδιά της

    Η γιαγιά Συρματένια, μια γριά Θρακιώτισσα, μικροκαμωμένη, ντυμένη πάντα στα μαύρα και με το τσεμπέρι να σκεπάζει το μέτωπο αφήνοντας δυο μάτια γεμάτα ζωντάνια που  ήθελαν όλα να τα δουν, όλα να τα καταλάβουν. Ερχόταν συχνά στη Γερμανία. Στα παιδιά της. Για τις δουλειές του σπιτιού και τα μικρά εγγόνια.

    Ύστερα από παρακάλια της έκανα το χατίρι και με το παλιό μου Ντεσεβό την πήγα στο «παλάτι» του Χίτλερ, το Ράιχσταγκ. Εκεί κατέβηκε σβέλτα από το αυτοκίνητο. Πλησίασε το τεράστιο κτίριο και το έφτυσε βρίζοντας θρακιώτικα.

    Έκανε συχνά το ταξίδι Θεσσαλονίκη – Βερολίνο. Όταν αρρώσταινε, τα παιδιά της τη στέλνανε στο χωριό, κοντά στις Σέρρες. Γιατί αν πέθαινε στη Γερμανία, η μεταφορά της σορού στην Ελλάδα ήταν ακριβή υπόθεση.

    Το Ακρόπολις-Εξπρές, το τρένο της ξενιτιάς, μετέφερε ελπίδες, προσδοκίες και όνειρα από την Ελλάδα του ’60 στις φάμπρικες της Γερμανίας και τις στοές του Βελγίου. Εκείνη την εποχή η Ελλάδα έβγαινε από τον πόλεμο και την εμφύλια σύρραξη αφήνοντας πίσω της πολλά προβλήματα και φτώχεια.

    Έτσι άρχισε το μεταναστευτικό ρεύμα από τα χωριά της Μακεδονίας και της Θράκης στη Δυτική Γερμανία. Το Ακρόπολις-Εξπρές ξεκινούσε από την Αθήνα, περνούσε από τη Θεσσαλονίκη με τελικό προορισμό το Μόναχο. Εκεί γινόταν η μετεπιβίβαση των γκασταρμπάιτερ σε άλλα τρένα για τις διάφορες πόλεις του τελικού προορισμού τους. Τρεις χιλιάδες χιλιόμετρα και πενήντα τρεις ώρες ταξίδι Θεσσαλονίκη – Μόναχο.

    Για τη μεταφορά των εργατών στη Γερμανία οργανώνονταν μεγάλες ομάδες που έφευγαν με ειδικά βαγόνια. Οι μετανάστες ήταν εφοδιασμένοι με νούμερα. Το όνομα δεν έπαιζε πια σημαντικό ρόλο. Τα εργοστάσια έστελναν διερμηνείς που τους έβαζαν στο τρένο για τον τελικό προορισμό.

    Έμεινε στον σταθμό του Μονάχου δώδεκα ώρες. Στο ίδιο σκληρό, κρύο παγκάκι του σταθμού, τυλιγμένη με το μαύρο σάλι της. Και έκλαιγε, όλη μέρα έκλαιγε

    Το πρωί, ύστερα από δυο νύχτες στο τρένο και μες στον συνωστισμό του τεράστιου σταθμού του Μονάχου, η γιαγιά Συρματένια κατεβαίνει από το Ακρόπολις-Εξπρές. Εκεί πρέπει να βρει το τρένο για το Βερολίνο και να επιβιβαστεί. Όμως δεν τα κατάφερε…

    Επιβάτες με βαλίτσες περνάνε βιαστικοί, αγχωμένοι. Τρέχουν για να προλάβουν την ανταπόκριση του τρένου που θα τους πάει στον τελικό τους προορισμό. Κάποιοι κοιτάζουν τη γιαγιά, άλλοι την προσπερνούν χωρίς να της δώσουν σημασία. Αυτή, με τη βαλίτσα της αγκαλιά και κάτω από το βλοσυρό βλέμμα του σταθμάρχη, περνάει μια ολόκληρη μέρα στον σταθμό του Μονάχου, χωρίς να ξέρει τη γλώσσα, σε ένα άγνωστο περιβάλλον.

    Έμεινε εκεί δώδεκα ώρες. Στο ίδιο σκληρό, κρύο παγκάκι του σταθμού, τυλιγμένη με το μαύρο σάλι της. Και έκλαιγε, όλη μέρα έκλαιγε.

    Περίμενε το βράδυ το επόμενο τρένο για το Βερολίνο. Κάποιοι θέλησαν να τη βοηθήσουν – άλλοι από καλοσύνη, άλλοι από συμφέρον. Όμως η γιαγιά έμεινε μια ολόκληρη μέρα στον πολύβουο σταθμό του Μονάχου. Το βράδυ, όταν ήρθε το τρένο, ο σταθμάρχης τη βοήθησε να επιβιβαστεί στο τρένο για το Βερολίνο. Έπειτα από σχεδόν 12 ώρες και αφού διέσχισαν την Ανατολική Γερμανία, η γιαγιά έφτασε επιτέλους στο Βερολίνο.

    Το Ακρόπολις-Εξπρές είχε καθυστέρηση. Έτσι η γιαγιά έχασε την ανταπόκριση για το Βερολίνο. Η κόρη της, που την περίμενε στον σταθμό του Βερολίνου, ανησύχησε. Τηλεφώνησε γεμάτη αγωνία στον ελληνικό ραδιοφωνικό σταθμό να ανακοινώσει ότι η γιαγιά Συρματένια από τις Σέρρες έχασε το τρένο για το Βερολίνο και περιπλανιέται κάπου στη Γερμανία. «Παρακαλείται όποιος τη βρει να ειδοποιήσει την κόρη της στο Βερολίνο».

    Φοβήθηκε ότι η γιαγιά πήρε άλλο τρένο. Αυτή όμως είχε λύσει το πρόβλημά της. Την άλλη μέρα κατέβηκε, λίγο ταλαιπωρημένη, στον σταθμό του Βερολίνου. Θύμωσε όμως με την κόρη της, γιατί ακούστηκε το όνομά της από τον ραδιοφωνικό σταθμό και έγινε ρεζίλι στο χωριό.

    Αχ, γιαγιά, με τον καλό και σοφό σου λόγο και το σπιτίσιο φαγητό μού ζέσταινες τις βαριές μέρες της ξενιτιάς.

    banner_300_250
    Picture of Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου
    Η Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου είναι φωτογράφος – συγγραφέας

    Κεντρική φωτογραφία
    Stadtarchiv München, Archiv Rudi Dix RD0668A11

    MORE STORIES

    ΠΗΛΙΟ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ Λιλή Ζωγράφου,
    Short

    Ηλιογέννητη – Η πανσιόν όπου πλέχτηκε το ειδύλλιο του Άγγελου με την Άννα Σικελιανού

    Η Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου περιγράφει στο Short Stories στιγμές στην πανσιόν Ηλιογέννητη στο Πήλιο που πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε φιλοξενήσει πολλά μέλη της εγχώριας πνευματικής ελίτ

    Μέση Ανατολή ολυμπιακοί αγώνες μόναχο short stories gr
    Short

    Η ματωμένη Ολυμπιάδα του Μονάχου και μια επανάσταση στη Μέση Ανατολή

    Η Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου συνεχίζει την αφήγησή της στο Short Stories για το ντοκιμαντέρ σχετικά με μια επανάσταση στη Μέση Ανατολή, το οποίο ποτέ δεν ολοκληρώθηκε εξαιτίας του τρομοκρατικού χτυπήματος στην Ολυμπιάδα του Μονάχου το 1972