Οταν συνάντησα τον Μαρκ Φερό (Marc Ferro) στο διαμέρισμά του στο Saint-Germain-en-Laye, ανάμεσα σε χειρόγραφα και στοίβες βιβλίων, δεν θα μπορούσα να φανταστώ πως θα ήταν η τελευταία φορά που θα τον έβλεπα, παρά τα 94 του χρόνια.
Ο λόγος του είχε εφηβική ορμή και η κίνηση του ήταν ζωηρή. Εκείνο το ανοιξιάτικο πρωινό του 2018 ήταν το δεύτερο ραντεβού μας στο μεγαλοαστικό του καταφύγιο στο παρισινό προάστιο. Αρχίσαμε και πάλι να διατρέχουμε την ιστορία του 20ού και του 21ου αιώνα. Εντοπίζοντας τις αποσιωπήσεις που κάνουν εκκωφαντικό θόρυβο. Με απώτερο στόχο να δούμε πώς η διανοητική τύφλωση διαιωνίζεται μέσω της μνήμης.
Είχαμε απομονωθεί στο γραφείο του για να έχει ανεμπόδιστη πρόσβαση στα χειρόγραφά του. Έχοντας προηγουμένως ανταλλάξει μερικές κουβέντες με την επί επτά δεκαετίες σύντροφό του Ιβόν Φρανς Μπλοντέλ-Φερό (Yvonne France Ferro [Blondel]). Εκείνη ήταν βυθισμένη σε μια πολυθρόνα στο σαλόνι, κρατώντας ένα βιβλίο στα χέρια.
Η κ. Φερό μας απήγγειλε από μνήμης σκόρπιες φράσεις από την αρχαία ελληνική γραμματεία. Στη συνέχεια κάρφωσε το βλέμμα της ξανά στις σελίδες του δοκιμίου της. Μας ευχήθηκε «μια απολαυστική συζήτηση».
Ο Μαρκ Φερό, ο κορυφαίος ιστορικός της σχολής Annales, έπιασε με συναρπαστική διαύγεια που καταργούσε τη βιολογική του ηλικία, το νήμα της αφήγησης για τα Τεχνάσματα της Ιστορίας. Ήταν το βιβλίο που ετοίμαζε εκείνη την εποχή.
Μου είπε πως η επιλεκτική τύφλωση μπροστά στην Ιστορία είναι ένα φαινόμενο που δεν κάνει διακρίσεις, υπογραμμίζοντας πως η άρνηση της πραγματικότητας μας αφορά όλους, από τους καθημερινούς πολίτες έως τους μεγάλους ηγέτες.
Ήδη από την προτελευταία φορά που είχαμε συναντηθεί, ένα χειμωνιάτικο απόγευμα του 2017, δεν σταματούσε να απαριθμεί παραδείγματα της διανοητικής τύφλωσης. Και να διερευνά τρόπους με τους οποίους μπορούμε να απαλλαγούμε από πολιτικά και θρησκευτικά ταμπού.