Skip to content
Home » Μιλώντας με την εγγονή ενός Γερμανού αντιφασίστα που αυτομόλησε στον ΕΛΑΣ

Μιλώντας με την εγγονή ενός Γερμανού αντιφασίστα που αυτομόλησε στον ΕΛΑΣ

    Μιλώντας με την εγγονή ενός Γερμανού αντιφασίστα που αυτομόλησε στον ΕΛΑΣ

    Published
    Συζήτηση με την εγγονή του αντιφασίστα Χέρμαν Μπόντε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ «Πειθαρχική Μεραρχία 999»

    Μιλώντας με την εγγονή ενός Γερμανού αντιφασίστα που αυτομόλησε στον ΕΛΑΣ

    Published
    Συζήτηση με την εγγονή του αντιφασίστα Χέρμαν Μπόντε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ «Πειθαρχική Μεραρχία 999»
    Η Αντιγόνη Νουφαρίτση μεταφέρει στο Short Stories μία άγνωστη ιστορία για έναν Γερμανό αντιφασίστα που αυτομόλησε στον ΕΛΑΣ και εκτελέστηκε στην Αμαλιάδα από τους ναζί συμπατριώτες του

    Το ντοκιμαντέρ «Πειθαρχική Μεραρχία 999» σε σκηνοθεσία του Κώστα Σταματόπουλου αναφέρεται σε μια ξεχασμένη, σχεδόν άγνωστη, πράξη αντίστασης. Γερμανοί και γερμανόφωνοι στρατιώτες της Βέρμαχτ, πολιτικοί κρατούμενοι και αντιφασίστες, αυτομολούν στον ΕΛΑΣ και πολεμούν τον ναζισμό από το εσωτερικό της κατεχόμενης Ελλάδας.

    Όταν ξεκινάς να ψάχνεις για την ιστορία ενός τέτοιου ανθρώπου, ξεκινάς με ένα όνομα μόνο. Δεν ξέρεις αν είχε οικογένεια, παιδιά, εγγόνια, πώς λέγονται, πού βρίσκονται, αν θέλουν να μιλήσουν ή αν θέλουν να ξεχάσουν. Έτσι ξεκινήσαμε κι εμείς. Σιγά σιγά, βρίσκεις ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί με το ίδιο θέμα. Η έρευνα χτίζεται κομμάτι κομμάτι.

    Η αναζήτηση των απογόνων σε κάποιες περιπτώσεις μας δυσκόλεψε αρκετά. Κάποιοι δεν βρέθηκαν ποτέ, άλλοι χρειάστηκε να ξεπεράσουν μία πρωταρχική δυσπιστία. Κι όχι άδικα. Αν σκεφτεί κανείς ότι το ίδιο το γερμανικό κράτος χαρακτήριζε τους αυτόμολους της Μεραρχίας 999 ως προδότες μέχρι το 2009. Παρόλο που αυτοί οι άνθρωποι δεν πρόδωσαν έναν λαό, αλλά ένα φασιστικό καθεστώς, η «προδοσία» είχε αφήσει στίγμα.

    Τελικά, το κάλεσμα μας βρήκε ζεστή ανταπόκριση. Στο πρόσωπο των παιδιών και των εγγονών τους, γνωρίσαμε ανθρώπους που ένιωθαν την ίδια ανάγκη με εμάς: να ειπωθεί αυτή η ιστορία. Όχι μόνο ως βιογραφικό ηρώων, αλλά ως κοινή ανάγκη μνήμης και συνέχειας.

    Ένας από τους πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ είναι ο Χέρμαν Μπόντε. Στα είκοσί του χρόνια, ίσως ο νεότερος αιρετός εκπρόσωπος στη λίστα του KPD στη Γερμανία, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στην Αμαλιάδα από Γερμανούς αξιωματικούς.

    Μέσω ενός ερευνητή στη Γερμανία, ήρθαμε σε επαφή με την εγγονή του. Της έστειλα ένα mail εξηγώντας ποιοι είμαστε και γιατί την πλησιάζουμε. Μέχρι να πάρεις την πρώτη απάντηση, έχεις πάντα αγωνία.

    Στα είκοσί του χρόνια, ίσως ο νεότερος αιρετός εκπρόσωπος στη λίστα του KPD στη Γερμανία, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στην Αμαλιάδα

    Η απάντηση ξεκινούσε: «Ένα πολύ θερμό ευχαριστώ σε εσάς και όλους τους συναδέλφους σας στην Ελλάδα για την αφοσιωμένη στάση σας και για το μεγάλο ενδιαφέρον σας για τη ζωή, τον πολιτικό αγώνα και τον θάνατο του παππού μου…». Η αγωνία μου εκείνη τη στιγμή έγινε χαρά και περηφάνεια.

    Μετά από αρκετή αλληλογραφία, μας συνάντησε στο Βερολίνο. Το ραντεβού μας ήταν στην ελληνική κοινότητα. Η Heidi ήρθε μαζί με τη Lena, τη δισέγγονη του Χέρμαν. Γνωριστήκαμε από κοντά και αμέσως ξεκινήσαμε τη συνέντευξη. Δεν είχαμε πολύ χρόνο. Όμως ήταν αρκετός. Η ατμόσφαιρα ήταν συγκινητική, όχι μόνο λόγω συναισθηματικής φόρτισης — αλλά λόγω σεβασμού και της ανάγκης να ειπωθεί μια ιστορία που έμεινε για δεκαετίες θαμμένη.

    Όταν τελειώσαμε, αποχωριστήκαμε έχοντας χτίσει πια μια άλλη σχέση. Μας είπαν, γελώντας, πως μέχρι και την τελευταία στιγμή είχαν αμφιβολίες αν έπρεπε να έρθουν — και ότι με τη Lena είχαν συμφωνήσει μια λέξη «ασφαλείας», αν η μία από τις δύο την έλεγε, θα έφευγαν αμέσως.

    Δεν θα αποκαλύψω ποια ήταν αυτή η λέξη. Ίσως να τη χρειαστούν κάποτε. Εκείνο που ξέρω είναι ότι δεν ειπώθηκε ποτέ.

    Λίγο μετά ο Κώστας λέει, πως αν και έχουν περάσει χρόνια από την εποχή που ο Χέρμαν Μπόντε αυτομόλησε στον ΕΛΑΣ, στοιχεία και πρακτικές της αναγκαία κρυφής δράσης του, έγιναν μάθημα ζωής για την Heidi και την Lena.

    Όπως ακριβώς και ο σκοπός αυτού του ντοκιμαντέρ, η ιστορία αυτή να γίνει μάθημα για το σήμερα.

    •••

    Το ντοκιμαντέρ «Πειθαρχική Μεραρχία 999» Γερμανοί Αντιφασίστες στην Ελλάδα 1941–1945 παρουσιάζεται από τις 15 Μαΐου στον κινηματογράφο «Τριανόν»

    banner_300_250
    Picture of Αντιγόνη Νουφαρίτση
    H Αντιγόνη Νουφαρίτση είναι μοντέρ και υπεύθυνη παραγωγής του ντοκιμαντέρ Πειθαρχική Μεραρχία 999

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    αντάρτισσα ελεάννα γεωργούλη ηθοποιός short stories
    Short

    Η γιαγιά μου η αντάρτισσα… η γλυκιά μου Βασούλα

    Η Ελεάνα Γεωργούλη διηγείται στο Short Stories την ιστορία της γιαγιάς της, της Βάσως Στροφύλλα, η οποία, αφού εκδικήθηκε τη δολοφονία της αδελφής της από τους χίτες, έγινε αντάρτισσα του ΕΛΑΣ, υπήρξε πολιτική κρατούμενη από το 1947 έως το 1953 και γλύτωσε από θαύμα το απόσπασμα