Εμείς οι Μοζαμπίτες ζούμε κοινοτικά. Το πρωί δουλεύουμε για την οικογένεια. το απόγευμα όμως είναι αφιερωμένο στις συλλογικές ανάγκες της κοινότητας. Οι πάντες συνεισφέρουν ανάλογα με το εισόδημα και τις δεξιότητές τους. Έτσι κανένας δεν μένει ποτέ μόνος του στην αναποδιά. Όλοι βοηθάμε όλους».
Ωραίο μου ακούγεται! Κάπου εδώ όμως τελειώνουν τα καλά. Πιστά μέλη μιας από τις αυστηρότερες σέχτες του ισλάμ, οι περίπου τριακόσιες χιλιάδες Βέρβεροι Μοζαμπίτες είναι συγκεντρωμένοι στην κοιλάδα του Μ’ζαμπ στην κεντρική Αλγερία.
Διαμοιρασμένοι ως επί το πλείστον σε μια πεντάπολη –την «πρωτεύουσα» Γκαρντάια, το Μπενί Ιζγκέν, τη Μελίκα, το Ελ Ατέφ και την Μπουνούρα– και δυο μικρότερες οάσεις, την Μπεριάν και την Ελ Γκεράρα, ζούνε μια εξαιρετικά κλειστή ζωή. Ακολουθούν απαρέγκλιτα τις θρησκευτικές επιταγές. προσευχή από τα αξημέρωτα και για πέντε φορές την ημέρα, απόλυτη αποχή από αλκοόλ και καπνό. Όσο για προγαμιαίες σχέσεις, ας μην το συζητάμε καλύτερα.
Τις δε γυναίκες τις καλύπτουν από την κορυφή ως τα νύχια με ένα λευκό ύφασμα, το χαΐκ, που τις κάνει να μοιάζουν με φαντάσματα. Μονόφθαλμα φαντάσματα για την ακρίβεια. Το μόνο που επιτρέπεται να εκθέτουν οι παντρεμένες γυναίκες στην κοινή θέα είναι ένα και μοναδικό μάτι.
«Απαγορεύεται ρητά η φωτογράφιση ανθρώπων, ειδικά των γυναικών. Μπορείτε να βγάλετε μόνο κτίρια, άδειους δρόμους ή μέλη της παρέας σας». Αυτό μας ανακοινώνει ο υποχρεωτικός ντόπιος ξεναγός που θα μας ακολουθήσει, θέλουμε δεν θέλουμε, στην περιπλάνησή μας στα σοκάκια της Γκαρντάια.
– Μα αφού οι γυναίκες είναι καλυμμένες, γιατί απαγορεύεται η φωτογράφιση; Καμία δεν είναι αναγνωρίσιμη, έτσι κι αλλιώς.
– Δεν έχει σημασία, απαγορεύεται.
Μάλιστα. Έτοιμη ήμουν να τον ρωτήσω τι θα γίνει αν φορέσει λευκό σεντόνι κάποιος από την παρέα και τον φωτογραφίσουμε να ανηφορίζει τα δρομάκια της Γκαρντάια, αλλά κρατήθηκα.
Είναι άλλωστε μάταιο να αντιμετωπίζεις το παράλογο με λογικά επιχειρήματα. Άσε που το συγκεκριμένο ερώτημα μάλλον θα ακουγόταν προσβλητικό.