Skip to content
Home » Ανασκάπτοντας έναν σπηλαιώδη λαξευτό τάφο με ηλεκτρικό φως από την ΚΥΠ

Ανασκάπτοντας έναν σπηλαιώδη λαξευτό τάφο με ηλεκτρικό φως από την ΚΥΠ

    Ανασκάπτοντας έναν σπηλαιώδη λαξευτό τάφο με ηλεκτρικό φως από την ΚΥΠ

    Published
    Αντώνης Ζηδιανάκης στο μαγγάνι. Νίκος Δασκαλάκης (με το τζόκεϊ) και ο φύλακας Χαραλαμπος Παπαδάκης δεξιά. Στο κέντρο, σκυφτός, ο Γιώργης Ζηδιανάκης

    Ανασκάπτοντας έναν σπηλαιώδη λαξευτό τάφο με ηλεκτρικό φως από την ΚΥΠ

    Published
    Αντώνης Ζηδιανάκης στο μαγγάνι. Νίκος Δασκαλάκης (με το τζόκεϊ) και ο φύλακας Χαραλαμπος Παπαδάκης δεξιά. Στο κέντρο, σκυφτός, ο Γιώργης Ζηδιανάκης
    Ο επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων Αντώνης Βασιλάκης γράφει στο Short Stories για τις αντίξοες συνθήκες κάτω από τις οποίες έκανε την πρώτη του μινωική ανασκαφή σε σπηλαιώδη λαξευτό τάφο, το 1979 στον Πόρο Ηρακλείου Κρήτης

    Πριν από 44 χρόνια πραγματοποίησα την πρώτη μου μινωική ανασκαφή σε σπηλαιώδη λαξευτό τάφο στον Πόρο Ηρακλείου στην Κρήτη. Ήταν τον Φλεβάρη του 1979. Κατά τις μέρες των «γεγονότων του μουσείου», όπως έχουν καταγραφεί στην ιστορία. Η χρήση του τάφου ήταν από το 1.800 μέχρι το 1.600 π.Χ.

    Ο επίτιμος γενικός διευθυντής Αρχαιοτήτων Γιάννης Τζεδάκις, τότε κατ’ ανάθεση διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων και του Μουσείου Ηρακλείου, μου ανέθεσε την ανασκαφή.

    Μπόρεσα να έχω συνεργείο τους άριστους Κνώσιους τεχνίτες: τον πατέρα μου Σπύρο και τον θείο μου Γιώργη Βασιλάκη, τον θείο μου Αντώνη Ζηδιανάκη, τον Νίκο Δασκαλάκη, τον εξάδελφό μου Γιώργη Ζηδιανάκη και τον Ανδρέα Κλίνη. Από αυτούς τους έξι ζει σήμερα μόνο ο Νίκος. Έχουν φύγει για τον παράδεισο ο πατέρας και οι θείοι, ο ξάδελφος Γιώργης και ο Ανδρέας.

    Κατά την εκσκαφή των θεμελίων οικοδομής στο οικόπεδο Δρακάκη-Χαλαμπαλάκη στην οδό Τρίτωνος –σήμερα Στέργιου Σπανάκη– στον Πόρο, ο εκσκαφέας διάνοιξε μια τρύπα. Ευτυχώς ήταν στο δυτικό άκρο της οροφής του τάφου. Ο αρχιτέκτονας και συνιδιοκτήτης Γιάννης Χαλαμπαλάκης, φίλος από παλιά, με ειδοποίησε. Εγώ αμέσως ενημέρωσα τον έφορο Γιάννη Τζεδάκι. Ο χειριστής του εκσκαφέα Λεύτερης Βαλτζής ειδοποίησε τον συντηρητή της υπηρεσίας Αλέκο Παπαδάκη.

    Στο καταχείμωνο, με κρύο και βροχές και μες στις λάσπες, εργαστήκαμε στα έγκατα της γης με υγρασία που μας τρυπούσε.  Τουλάχιστον, είμασταν κάτω από ένα αυτοσχέδιο στέγαστρο από οικοδομικά ξύλα και νάιλον που κατασκεύασε ο Αλέκος Παπαδάκης.

    Φως ηλεκτρικό για να βλέπουμε είχαμε δανειστεί με μια μπαλαντέζα από το γειτονικό γραφείο της ΚΥΠ.

    Το σχέδιο δράσης το καταρτίσαμε επιτόπου με τον Γιάννη Τζεδάκι. Πρόβλεπε πρώτα τη φωτογράφιση του εσωτερικού του λαξευτού τάφου από τον Γιώργο Ξυλούρη και την αποτύπωση που εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες Γιάννης Χαλαμπαλάκης και Κωστής Δολαψάκης. Αποτυπώθηκε κάθε τετραγωνικό μέτρο του τάφου σε διάφανη ζελατίνα πάνω σε κρυστάλλινο τετράγωνο πλαίσιο που κατασκευάστηκε για τον σκοπό αυτόν.

    Στο καταχείμωνο, με κρύο και βροχές και μες στις λάσπες, εργαστήκαμε στα έγκατα της γης με υγρασία που μας τρυπούσε κάτω από ένα αυτοσχέδιο στέγαστρο

    Μετά την κατασκευή του κάναβου (των τετραγώνων) οι εργασίες ξεκίνησαν από το δυτικό τμήμα του θαλάμου, όπου είχε ανοιχτεί η τρύπα από τον εκσκαφέα και όπου είχαμε τοποθετήσει την ξύλινη σκάλα καθόδου και ένα μαγγάνι για την απομάκρυνση των υλικών. Άρχισε η αφαίρεση και η καταγραφή των ευρημάτων.

    Οι ταφές είχαν γίνει σε ξύλινα φορεία (βρέθηκαν οι χάλκινοι σύνδεσμοι και τα ίχνη των ξύλων). Ολόκληρο το πάτωμα του τάφου ήταν καλυμμένο με οστά και κτερίσματα. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον ήταν το οστεοφυλάκιο στα βόρεια του δρόμου του τάφου, γεμάτο με ακέραια αγγεία και καλοδιατηρημένα κρανία και μεγάλα οστά.

    Τις μέρες της «πολιορκίας» του μουσείου επιστρέφαμε κάθε μέρα στις 15.30, φορτωμένοι με χαρτόκουτες, όπου είχαμε συσκευάσει τα ευρήματα. Έπρεπε να διασχίσουμε το πλήθος, να περάσουμε από τον έλεγχο των οπλισμένων φρουρών της εισόδου για να μπούμε μες στο μουσείο και να αφήσουμε τα ευρήματα στο εργαστήριο.

    Και το βράδυ έπρεπε να ξενυχτάμε γιατί το «ράδιο αρβύλα» διέδιδε ότι από στιγμή σε στιγμή έφταναν τα ΜΑΤ του Καραμανλή στο αεροδρόμιο για να διαλύσουν την «πολιορκία» του μουσείου.

    Ο τάφος απέδωσε εκατοντάδες ευρήματα κάθε είδους. Μερικά πήλινα αγγεία είναι μοναδικά, όπως μοναδικά είναι τα χρυσά και ασημένια κοσμήματα, οι σφραγίδες, οι χάντρες περιδέραιων και τα χάλκινα αντικείμενα. Κάποια από αυτά βρίσκονται στην έκθεση του Μουσείου Ηρακλείου.

    Στον Πόρο και τον Κατσαμπά ήταν το πλούσιο νεκροταφείο των Κνωσίων της εποχής των ανακτόρων.

    banner_300_250
    Picture of Αντώνης Βασιλάκης
    Ο Αντώνης Βασιλάκης είναι επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων

    Κεντρική φωτογραφία
    Από το αρχείο του Αντώνη Βασιλάκη

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Maria Chatzidaki_Με τα παιδιά, τη γάτα Νεφέρ και τη μέλισσα Μελίνα στα Μάλια short stories gr
    Short

    Με τα παιδιά, τη γάτα Νεφέρ και τη μέλισσα Μελίνα στα Μάλια

    Η Μαρία Χατζιδάκη εξιστορεί στο Short Stories την περιπέτεια της μετάβασής της από τον χώρο της αρχαιολογίας σε αυτόν της εκπαίδευσης, αλλά και της συνάντησης των δύο σε εκπαιδευτικές δράσεις όπως αυτές που σχεδίασε για το μινωικό ανάκτορο Μαλίων

    Βαγγέλης Νικολόπουλος_Με τους ιερούς νεκρούς της ανθρωποθυσίας στα Ανεμόσπηλια shortstories
    Short

    Με τους ιερούς νεκρούς της ανθρωποθυσίας στα Ανεμόσπηλια

    Ο αρχαιολόγος Βαγγέλης Νικολόπουλος γράφει στο Short Stories για τη βραδιά που πέρασε δίπλα στους ιερούς νεκρούς της ανθρωποθυσίας στα Ανεμόσπηλια στην Κρήτη το 1979, στην ιστορική ανασκαφή του Γιάννη και της Έφης Σακελλαράκη

    Mεταξία Τσιποπούλου αρχαιολόγος short stories
    Short

    «Δεν μιλώ με γυναίκες»: Η σεξιστική συμπεριφορά προς μια διευθύντρια ανασκαφής

    Η Μεταξία Τσιποπούλου αφηγείται στο Short Stories ένα ιλαροτραγικό επεισόδιο από την πρώτη μέρα της ανασκαφής στα Αχλάδια Σητείας το 1991 όταν η φράση «Εγώ δε μιλώ με γυναίκες» κατέληξε σαν γλυκόπικρο ανέκδοτο