Skip to content
Home » Μικρές στιγμές που έζησα με τον Μάνο Ελευθερίου

Μικρές στιγμές που έζησα με τον Μάνο Ελευθερίου

    Μικρές στιγμές που έζησα με τον Μάνο Ελευθερίου

    Published
    Ο Μάνος Ελευθερίου στο σπίτι του στη Σύρο

    Μικρές στιγμές που έζησα με τον Μάνο Ελευθερίου

    Published
    Ο Μάνος Ελευθερίου στο σπίτι του στη Σύρο
    Η Ντίνα Συκουτρή, προσωπική φίλη του Μάνου Ελευθερίου, ανακαλεί στη μνήμη της, για λογαριασμό του Short Stories, στιγμιότυπα που έζησε μαζί του στο νησί τους, τη Σύρο

    Με τον Μάνο Ελευθερίου είχαμε έξι χρόνια διαφορά. Ήταν μεγαλύτερός μου. Εκείνος γεννημένος το 1938, εγώ το 1944.  Ήταν, θυμάμαι, γύρω στα 13-14 όταν έστηνε αυτοσχέδιες παραστάσεις στην αυλή του σπιτιού του. Μας μάζευε εκεί, καθόμασταν σε ξύλινα καρεκλάκια και η μητέρα του, η κυρία Ευδοξία, μας έδινε καραμέλες, εκείνες τις μακρουλές κόκκινες, διπλωμένες σε χαρτάκι.

    Ο Μάνος στα δέντρα που είχαν στην αυλή στερέωνε με σπάγκο τα σκηνικά. (Είχε μαδήσει τα σεντόνια της κυρα-Βδοξίας, όπως τη λέγαμε.) Και από πίσω έβαζε ένα κόκκινο φως. Δεν είχα ξαναδεί κάτι τέτοιο. Ίσως να τοποθετούσε κάποια λάμπα – δεν ξέρω πώς το είχε φτιάξει. Για εμάς τα παιδιά ήταν ονειρικό αυτό το σκηνικό.  Μαζεύονταν όλα τα παιδιά να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις του. Εμένα με τραβούσαν και άλλες πιο μεγάλες κοπέλες, στην ηλικία του Μάνου.

    Τον θυμάμαι κάποια φορά, σαν σε όνειρο, να είχε τυλιχτεί με ένα άσπρο σεντόνι. Ήταν σαν αρχαίος τραγωδός. Είναι αδύνατον να λησμονήσω το ύφος του, καθόλου πομπώδες, όταν  έλεγε τα λόγια του. Από τότε καταλάβαινα ότι ο Μάνος ήταν γεννημένος γι’ αυτό. Το 1953 έφυγε με την οικογένειά του από τη Σύρο για την Αθήνα.

    Μια άλλη εικόνα που έχω από τον Μάνο είναι από μια Μεγάλη Παρασκευή πριν από περίπου 20 χρόνια στη Σύρο. Όπως συνηθίζεται αυτήν τη μέρα, μόλις τελειώσει η ακολουθία γίνεται η περιφορά του Επιταφίου. Ο Επιτάφιος οδηγείται στο κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου, όπου τον περνάνε πάνω από τα μνήματα. Ο Μάνος ήταν σε μια γωνιά, με τα χεράκια του πίσω όπως συνήθιζε. Όταν έφυγαν όλοι, άρχισε να κλαίει.

    Παρόλο που δεν ήταν θρησκευόμενος, στο σπίτι του στη Σύρα αλλά και στην Αθήνα άναβε σταθερά ένα καντηλάκι για τις χαμένες ψυχές. Μια κίνηση γεμάτη τρυφερότητα, για να μην ξεχνιούνται οι νεκροί. Του έλεγα: «Θα πάρεις φωτιά, πρόσεχε». «Δεν παίρνω. Ξέρω εγώ» μου απαντούσε.

    Παρόλο που δεν ήταν θρησκευόμενος, στο σπίτι του άναβε ένα καντηλάκι για τις χαμένες ψυχές. Μια κίνηση τρυφερή, για να μην ξεχνιούνται οι νεκροί

    Όταν ήξερα ότι θα έρθει στη Σύρο από την Αθήνα, πήγαινα το πρωί πριν φτάσει το καράβι και του άφηνα στην πόρτα του ένα μικρό σημείωμα. Του έγραφα «καλημέρα». Συνόδευα την καλημέρα με λίγο λουκούμι. Του άρεσε πάρα πολύ το λουκούμι περγαμόντο· πώς του άρεσε!

    Ο Μάνος διέθεσε τη ζωή του στους άλλους. Σου δημιουργούσε την αίσθηση ότι στα δίνει όλα. Η αγάπη που του είχα ήταν σχεδόν ερωτική. Τον θαύμαζα.

    Όταν γίνονταν για εκείνον εκδηλώσεις, ποτέ δεν ήθελε να είναι μπροστά. Κι αν ήταν, δεν ήθελε να σηκώνεται για να μιλήσει. Λίγα χρόνια πριν πρότειναν να δώσουν το όνομά του στο δημοτικό σχολείο όπου μαθήτευσε και ο ίδιος. Το σχολείο λεγόταν το «σχολείο του Κουκουλά», από το επίθετο του πρώτου διευθυντή του. Ο Μάνος αντέδρασε: «Ακούς εκεί; Ποιος είμαι εγώ που θα διαγράψω το όνομά του;». Και δεν δέχτηκε τη μετονομασία του σχολείου.

    Ο Μάνος ήταν άνθρωπος ξεκάθαρος σε αυτά που πίστευε, έλεγε και έπραττε. Και αυτό ήταν το μεγάλο προτέρημά του. Προτέρημα που τον έκανε να ξεχωρίζει. Το λέω και το πιστεύω ότι ο Ελευθερίου είναι ο Καβάφης του 20ού αιώνα.

    banner_300_250
    Picture of Ντίνα Συκουτρή
    Η Ντίνα Συκουτρή-Ανδρειωμένου είναι ιδιοκτήτρια της λουκουμοποίας Συκουτρή στη Σύρο

    Αφήγηση στην
    Αφροδίτη Ερμίδη

    Κεντρική φωτογραφία
    Στέφανος Μαμίδης (με την ευγενική παραχώρηση της Λιλής Ελευθερίου)

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Παντοπωλείο Πρέκας Σύρος παραδοσιακά προϊόντα short stories gr
    Short

    Η ιστορία πίσω από το παραδοσιακό παντοπωλείο Πρέκας στη Σύρο

    Ο Κώστας Πρέκας αφηγείται στο Short Stories πώς δημιούργησε το παντοπωλείο του στην Ερμούπολη της Σύρου και πώς από μια αυθόρμητη ιδέα κατέληξε σε μια βιοτεχνία που παράγει και διασώζει ελληνικά παραδοσιακά προϊόντα