Skip to content
Home » «Δεν μιλώ με γυναίκες»: Η σεξιστική συμπεριφορά προς μια διευθύντρια ανασκαφής

«Δεν μιλώ με γυναίκες»: Η σεξιστική συμπεριφορά προς μια διευθύντρια ανασκαφής

    «Δεν μιλώ με γυναίκες»: Η σεξιστική συμπεριφορά προς μια διευθύντρια ανασκαφής

    Published
    Από τα δεξιά: Lucia Vagnetti, Μεταξία Τσιποπούλου, Παντελής Καμπανός και Μανόλης Μασουράκης, στην είσοδο του θολωτού τάφου των Αχλαδιών

    «Δεν μιλώ με γυναίκες»: Η σεξιστική συμπεριφορά προς μια διευθύντρια ανασκαφής

    Published
    Από τα δεξιά: Lucia Vagnetti, Μεταξία Τσιποπούλου, Παντελής Καμπανός και Μανόλης Μασουράκης, στην είσοδο του θολωτού τάφου των Αχλαδιών
    Η Μεταξία Τσιποπούλου αφηγείται στο Short Stories ένα ιλαροτραγικό επεισόδιο από την πρώτη μέρα της ανασκαφής στα Αχλάδια Σητείας το 1991 όταν η φράση «Εγώ δε μιλώ με γυναίκες» κατέληξε σαν γλυκόπικρο ανέκδοτο

    Απρίλιος 1991, ξεκίνημα της ανασκαφής στα Αχλάδια Σητείας. Σκοπός μας να ολοκληρώσουμε την έρευνα στον θολωτό υστερομινωικό ΙΙΙΑ-Β (14ος-13ος αιώνας π.Χ.) τάφο που είχε ανασκάψει ο Νικόλαος Πλάτων το 1939 και 1952. Kαι ακόμη να αποτυπώσουμε πλήρως το μνημείο και να ερευνήσουμε μερικούς επιφανειακούς τοίχους στην άμεση γειτονία του.

    Συνεργασία της ΚΔ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών της Ιταλίας, διευθύντρια η γράφουσα, συνδιευθύντρια η Lucia Vagnetti. Με τη συμμετοχή του αρχιτέκτονα Paolo Belli, δύο νέων αρχαιολόγων, της Αναστασίας Παπακωστοπούλου και της Maria-Grazia Vannaria. Και τεσσάρων ακόμη έμπειρων εργατών, με επικεφαλής τον Παντελή Καμπανό.

    Καθώς ήταν αδύνατο να βρούμε σε ποιον ανήκε το χωράφι όπου ο τάφος, είχαμε κάνει την απαραίτητη από το νόμο γνωστοποίηση της ανασκαφής στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

    Κατά τις 8.30 το πρωί της πρώτης ημέρας της ανασκαφής καταφθάνει ένα αγροτικό αυτοκίνητο. Κατεβαίνει ο οδηγός, μας κοιτάζει, μάλλον βλοσυρά, και ξαναφεύγει. Ύστερα από μισή ώρα επιστρέφει μαζί με φύλακα του Μουσείου Σητείας. Κατεβαίνουν από το αυτοκίνητο.

    Λέει ο καημένος ο φύλακας: «Αφού σας είπα ότι η κυρία Τσιποπούλου θα ήταν στην ανασκαφή, αυτή δεν λείπει ποτέ».

    Ο άλλος: «Πες της ότι είμαι ο ιδιοκτήτης του χωραφιού».

    Ο φύλακας (χωρίς να καταλαβαίνει πού θα καταλήξει): «Μα εδώ είναι, σε ακούει!». Και ο ιδιοκτήτης: «Εγώ δε μιλώ με γυναίκες» (sic!).

    Σε πολύ δύσκολη θέση όλη η ομάδα, Κρητικοί και Ιταλοί, κρατώντας την αναπνοή τους, με κοίταζαν και αναρωτιούνταν πώς θα τελειώσει το θέατρο του παραλόγου.

    Τον πλησίασα, τον κοίταξα στα μάτια από το ύψος μου του 1,55 και του είπα ήρεμα: «Ο διευθυντής αυτής της ανασκαφής είναι γυναίκα, και είμαι εγώ. Τι θα θέλατε;» Ψέλλισε κάτι σαν «Να, αν έχετε άδεια…», κοιτώντας πάντα τον φύλακα. Του εξήγησα. Μετά μπήκε στο αυτοκίνητό του και έφυγε.

    Δεν τον ξαναείδαμε. Μουρμούρησε άραγε «Τα ύστερα του κόσμου…» ή ήταν η ιδέα μου;

    «Ο διευθυντής αυτής της ανασκαφής είναι γυναίκα, και είμαι εγώ. Τι θα θέλατε;»

    Δουλέψαμε θαυμάσια εκείνες τις δύο ανοιξιάτικες εβδομάδες στα Αχλάδια. Αποτυπώθηκε ο τάφος, μυκηναϊκού τύπου, αρκετά όμοιος με το Θόλο Α’ των Αρχανών, κτισμένος πιθανώς από το ίδιο συνεργείο, μια από τις σημαντικότερες ενδείξεις μυκηναϊκής παρουσίας στο ανατολικό άκρο του νησιού.

    Καθαρίζοντας το δάπεδο ανακαλύψαμε ένα μικρό λάκκο που περιείχε τα οστά του ατόμου για το οποίο είχε κτισθεί ο θόλος. Ήταν, όπως έδειξε η μελέτη της Maria Liston, μια γυναίκα, υπέργηρη για την εποχή, 45-60 ετών, η οποία σε ηλικία περίπου 10 ετών είχε υποφέρει από ασιτία ή σοβαρό λοιμώδες νόσημα, αλλά επέζησε.

    Λέγαμε ότι ίσως να ανήκε στην ελίτ του Πετρά και μετά την καταστροφή του 1450 π.Χ. υπέφερε ως παιδί, αλλά επέζησε, συνδέθηκε με κάποιο τρόπο με ένα Μυκηναίο άρχοντα και κτίσθηκε προς τιμήν της ο σημαντικός τάφος. Οι παρακείμενοι τοίχοι δεν ανήκαν τελικά σε άλλο τάφο, αλλά σε μικρό, κατά περίπου 300 χρόνια παλαιότερο –μεσομινωικό– οικισμό.

    Στη συνέχεια μελετήσαμε τα ημερολόγια που μας είχε εμπιστευθεί ο Νικόλαος Πλάτων. Δυστυχώς τα ευρήματά του είχαν χαθεί στη διάρκεια της ιταλικής κατοχής της Σητείας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά οι περιγραφές, οι φωτογραφίες του, σε γυάλινες πλάκες, και τα ακριβέστατα σκίτσα του, μας επέτρεψαν τη μελέτη. Σε δύο χρόνια εκδόθηκε ένα ωραίο μεγάλο βιβλίο για τα Αχλάδια, αφιερωμένο «στη σεβαστή του μνήμη».

    Η φράση όμως «Εγώ δε μιλώ με γυναίκες» παρέμεινε ως ένα εσωτερικό ανέκδοτο στην παρέα, και πάντα γελάγαμε γλυκόπικρα όταν τη θυμόμαστε.

    Αυτά, κοντά στο τέλος του 20ού αιώνα, επί ευρωπαϊκού εδάφους!

    Αφιερωμένο στη μνήμη των αγαπημένων φίλων και συναδέλφων Lucia Vagnetti και Paolo Belli

    banner_300_250
    Picture of Μεταξία Τσιποπούλου
    Η Μεταξία Τσιποπούλου είναι αρχαιολόγος, επίτιμη διευθύντρια Υπουργείου Πολιτισμού

    Κεντρική φωτογραφία
    Από το προσωπικό αρχείο της Μεταξίας Τσιποπούλου

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Αντώνης Βασιλάκης_Ανασκάπτοντας έναν σπηλαιώδη λαξευτό τάφο με ηλεκτρικό φως από την ΚΥΠ shortstoriesgr
    Short

    Ανασκάπτοντας έναν σπηλαιώδη λαξευτό τάφο με ηλεκτρικό φως από την ΚΥΠ

    Ο επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων Αντώνης Βασιλάκης γράφει στο Short Stories για τις αντίξοες συνθήκες κάτω από τις οποίες έκανε την πρώτη του μινωική ανασκαφή σε σπηλαιώδη λαξευτό τάφο, το 1979 στον Πόρο Ηρακλείου Κρήτης