Τα απόκρυφα κείμενα –ευαγγέλια, πράξεις ή ό,τι άλλο– έχουν τεράστιο ενδιαφέρον για τον ιστορικό της Ύστερης Αρχαιότητας, ειδικά όταν ασχολείται με τη διαμόρφωση του πρώιμου χριστιανισμού.
Με τις Απόκρυφες Πράξεις Παύλου και Θέκλης, έργο του 2ου αι. μ.Χ., συναντήθηκα στα χρόνια που εκπονούσα τη διατριβή μου. Ενθουσιάστηκα αμέσως από τη Θέκλα και την ιστορία της. Το 2005 πρότεινα το κείμενο στην καλή μου φίλη, ιστορικό Δέσποινα Ιωσήφ, η οποία μοιράστηκε τον ενθουσιασμό μου.
Αρχίσαμε λοιπόν να το μελετάμε μανιωδώς, με σκοπό τη μετάφραση και παρουσίασή του από την πλευρά της ιστορικής έρευνας. Εκείνο τον καιρό η Δέσποινα ταξίδεψε στο Λονδίνο για θέματα της ακαδημαϊκής της καριέρας. Επιστρέφοντας έφερε μια βαλίτσα με πολύτιμο υλικό για τη μελέτη του κειμένου.
Η Θέκλα είναι η γυναίκα πρωτομάρτυρας του χριστιανισμού και η μνήμη της γιορτάζεται από την ορθόδοξη εκκλησία στις 24 Σεπτεμβρίου. Η ζωή της είναι μυθιστορηματική. Ό,τι ξέρουμε γι’ αυτήν προέρχεται κυρίως από τις προαναφερθείσες Πράξεις, έργο άγνωστου συγγραφέα, πιθανώς γυναίκας. Εικάζεται ότι ίσως να μην είναι ιστορικό πρόσωπο. Το στίγμα της ωστόσο στους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού είναι τόσο έντονο που μικρό ρόλο παίζει η ιστορικότητα του προσώπου.
Τι την κάνει τόσο ενδιαφέρουσα, τόσο σημαντική να πω καλύτερα; Ας παρακολουθήσουμε λίγο τη ζωή της.
Κατάγεται από καλή οικογένεια του Ικονίου, είναι αρραβωνιασμένη με έναν νέο από επίσης καλή οικογένεια, τον Θάμυρη, τον οποίο όμως όλα δείχνουν ότι δεν αγαπά.
Τυχαία ακούει το κήρυγμα του Παύλου και μαγεύεται. Προφανώς ερωτεύεται τον Παύλο και τον ακολουθεί. Αλλά ενώ εκείνη είναι έτοιμη να δώσει τη ζωή της γι’ αυτόν, εκείνος την αφήνει απροστάτευτη, όταν κινδυνεύει να πέσει θύμα βιασμού.
Τραβάει τον μοναχικό της δρόμο και κηρύττει τον χριστιανισμό, συλλαμβάνεται, καταδικάζεται σε θάνατο διά θηριομαχίας και γλυτώνει από θαύμα. Από την αρχή του προσηλυτισμού της η Θέκλα έχει ορκιστεί παρθενία, κάτι που έβρισκε σύμφωνο τον Παύλο.
