Skip to content
Home » Ρέκβιεμ για τον Γιάννη Μπουτάρη, έναν ρέκτη της ζωής

Ρέκβιεμ για τον Γιάννη Μπουτάρη, έναν ρέκτη της ζωής

    Ρέκβιεμ για τον Γιάννη Μπουτάρη, έναν ρέκτη της ζωής

    Published
    Ο Γιάννης Μπουτάρης και η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη στα εγκαίνια της έκθεσης «Από τον Πλάτωνα στον Βολταίρο και τον Κοραή: Αρχαιοελληνική φιλοσοφία και Διαφωτισμός», Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 12 Οκτωβρίου 2012

    Ρέκβιεμ για τον Γιάννη Μπουτάρη, έναν ρέκτη της ζωής

    Published
    Ο Γιάννης Μπουτάρης και η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη στα εγκαίνια της έκθεσης «Από τον Πλάτωνα στον Βολταίρο και τον Κοραή: Αρχαιοελληνική φιλοσοφία και Διαφωτισμός», Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 12 Οκτωβρίου 2012
    Η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη γράφει στο Short Stories για την άγνωστη ιστορία της ανασκαφής στην οδό Απελλού στη Θεσσαλονίκη και τη στάση απόλυτης ανιδιοτέλειας και σεβασμού στα αρχαία που επέδειξε ο Γιάννης Μπουτάρης

    Το 1989 και το 1991 ανέσκαψα σε δύο συνεχόμενα οικόπεδα στην οδό Απελλού 3 και 5 στη Θεσσαλονίκη τα κατάλοιπα ενός κτιρίου που το γνωρίζαμε από τις πηγές, αλλά μέχρι τότε δεν είχε έρθει στο φως ανασκαφικά. Έβαζαν τη θέση του υποθετικά στην Άνω Πόλη.

    Επρόκειτο για το καμπύλο τμήμα ενός θεατρικού κτιρίου, του θεάτρου – σταδίου της πόλης. Εκεί όπου,  κατά τον βίο του Αγίου Δημητρίου, διεξήχθη ο αγώνας του Νέστορα με τον Λυαίο. Η αποκάλυψη αυτή έφερνε τα πάνω κάτω στη μνημειακή τοπογραφία της Θεσσαλονίκης. Όλα όσα είχαν ειπωθεί μέχρι τότε έπρεπε να επανεξεταστούν και να επανερμηνευτούν με βάση το νέο δεδομένο.

    Έβρισκαν όμως τη θέση τους πολλά κομμάτια του παζλ, όπως η φυλάκιση του Δημητρίου στο λουτρό της Μακένζι Κιγκ, ο αγώνας του στο κοντινό θέατρο – στάδιο (της Απελλού), η ανέγερση της παλαιοχριστιανικής βασιλικής κάτω από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας, η ανέγερση στον τόπο της ταφής του της βασιλικής του Αγίου Δημητρίου.

    Έβρισκε και μια λογική εξήγηση γιατί η πομπή της Καταφυγής, μια κατ’ έτος επαναλαμβανόμενη τον μεσαίωνα τελετουργική αναπαράσταση της θανάτωσης του αγίου, ξεκινούσε, σύμφωνα με τις πηγές, από τον ναό της Αγίας Σοφίας.

    Το εύρημα ήταν μοναδικό. Έπρεπε πάση θυσία να διασωθεί από την ανοικοδόμηση. Τότε ξεκίνησε ο μεγάλος αγώνας των αρχαιολόγων, των ενσυνείδητων πολιτών, των δημοσιογράφων τοπικών εφημερίδων και αρκετών ευαίσθητων πολιτικών για την απαλλοτρίωση του οικοπέδου στην Απελλού 3. Αυτό στον αριθμό 5 είχε ήδη οικοδομηθεί.

    Η πρώτη απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) ήταν να καταχωθούν τα κατάλοιπα του μνημειώδους θεάτρου – σταδίου. Η υλοποίησή της καθυστέρησε με την παρουσία αρχαιολόγων την ημέρα που πήγε το εκσκαφικό μηχάνημα για να καταχώσει τις αρχαιότητες.

    Ο αγώνας ωστόσο ήταν ωστόσο άνισος. Ιδιοκτήτης του οικοπέδου ήταν γνωστός δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και πρόεδρος της ομάδας του Ηρακλή. Είχε μεγάλη δύναμη στην πόλη και την τότε κυβέρνηση.

    Αμέσως σηκώθηκε όρθιος και είπε με αποφασιστικότητα: «Παραιτούμαι από την εταιρεία και αποσύρω το κεφάλαιό μου. Δεν θα λάβω μέρος σε αυτό το έγκλημα!»

    Τότε σκέφτηκα τότε να προσεγγίσω την εργολαβική εταιρεία που είχε αναλάβει την ανοικοδόμηση και να ζητήσω πίστωση χρόνου από τους τρεις εταίρους της, από τους οποίους γνώριζα μέχρι τότε μόνο τον έναν. Πράγματι ορίσαμε μια συνάντηση με τους εταίρους, ένας εκ των οποίων ήταν –ω του θαύματος!– ο Γιάννης Μπουτάρης, που ήταν παρών ως άμεσα ενδιαφερόμενος.

    Μόλις ενημερώθηκε για τη σπουδαιότητα του ευρήματος σε εκείνη την ιστορική συνάντηση, αμέσως σηκώθηκε όρθιος και είπε με αποφασιστικότητα: «Εγώ παραιτούμαι από την εταιρεία και αποσύρω το κεφάλαιό μου. Δεν θα λάβω μέρος σε αυτό το έγκλημα!».

    Αυτή ήταν η καταλυτική κίνηση για να ανασταλούν οι οικοδομικές εργασίες και να προλάβουμε να διατηρήσουμε το θέμα στην επικαιρότητα προκειμένου να αλλάξει η απόφαση του ΚΑΣ και να απαλλοτριωθεί το οικόπεδο.

    Στη συνέχεια, το 1992, ο Γιάννης Μπουτάρης πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης, της πρώτης πανελληνίως συλλογικότητας πολιτών που παρενέβαινε σε καίρια ζητήματα της Θεσσαλονίκης, κυρίως σε ό,τι αφορούσε την αλλοίωση του πολεοδομικού και ιστορικού της χαρακτήρα.

    Αυτός ήταν ο Γιάννης Μπουτάρης! Έβαζε το κοινό συμφέρον πάνω από το προσωπικό του κέρδος. Ένας μοναδικός, ανεπανάληπτος ρέκτης της ζωής.

    banner_300_250
    Picture of Πολυξένη Αδάμ-Βελένη
    Η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη είναι αρχαιολόγος και θεατρολόγος, π. γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Σοφία Βασάλου_Ένα απλό «εις το επανιδείν, Δάσκαλε» για τον Νίκο Μίνω
    Short

    Ένα απλό «εις το επανιδείν, Δάσκαλε» για τον Νίκο Μίνω

    Η συντηρήτρια αρχαιοτήτων και έργων τέχνης Σοφία Βασάλου γράφει στο Short Stories για την απώλεια του Νίκου Μίνου, του ανθρώπου που κατάφερε την αναγνώριση και εδραίωση της επιστήμης της συντήρησης στον ελλαδικό χώρο, ο οποίος απεβίωσε αιφνιδίως στις 30.10.2023

    Ειρήνη Γαβριλάκη_Ένα ρέκβιεμ για τον Πέτρο Θέμελη
    Short

    Ένα ρέκβιεμ για τον Πέτρο Θέμελη

    Η αρχαιολόγος Ειρήνη Γαβριλάκη ανακαλεί στη μνήμη της στιγμές από τις συναντήσεις της με τον αρχαιολόγο Πέτρο Θέμελη (1936-2023), ο οποίος αφήνει στους επιγενόμενους ένα πλούσιο ανασκαφικό και αναστηλωτικό έργο