Skip to content
Home » Με τον σπουδαίο αρχαιολόγο Κόλιν Ρένφριου στην Κέρο

Με τον σπουδαίο αρχαιολόγο Κόλιν Ρένφριου στην Κέρο

    Με τον σπουδαίο αρχαιολόγο Κόλιν Ρένφριου στην Κέρο

    Published
    Ο Κόλιν Ρένφριου με τον Κώστα Πασχαλίδη στο καΐκι για την Κέρο (2019)

    Με τον σπουδαίο αρχαιολόγο Κόλιν Ρένφριου στην Κέρο

    Published
    Ο Κόλιν Ρένφριου με τον Κώστα Πασχαλίδη στο καΐκι για την Κέρο (2019)
    Ο Κώστας Πασχαλίδης αφηγείται στο Short Stories στιγμές από τη γνωριμία του στην Κέρο με τον λόρδο Κόλιν Ρένφριου, τον ανανεωτή της αρχαιολογικής επιστήμης και μεγαλύτερο μελετητή του κυκλαδικού πολιτισμού, ο οποίος πέθανε στις 24.11.2024

    Γνώρισα τον Κόλιν Ρένφριου (Colin Renfrew) σε μια λαμπρή περίσταση. Σε έναν «αρχαιολογικό» γάμο αγαπημένων συναδέλφων το καλοκαίρι του 2013. Το τελευταίο πράγμα που περιμένει να δει κανείς είναι έναν σεβάσμιο, αναγνωρίσιμο άνθρωπο να χορεύει στο κέντρο του χωριού μπάλο κυκλαδίτικο. Είναι ο ωραιότερος μάλλον τρόπος να γνωρίζεις έναν άνθρωπο. Γιατί εκείνη τη στιγμή δεν έχει την ιδιότητα και τον τίτλο. Έχει την ίδια χαρά που έχεις κι εσύ.

    Την επόμενη μέρα οι καλεσμένοι εκείνου του χαρμόσυνου γεγονότος κάναμε μια ωραία εκδρομή στην Κέρο. Από το καραβάκι, χωρίς φυσικά να αποβιβαστούμε στην ακτή γιατί απαγορεύεται –και σωστά, καθώς είναι στην Α΄ ζώνη προστασίας–, ο Κόλιν Ρένφριου μας έδειξε τον χώρο της ανασκαφής στο Δασκαλιό αλλά και στον Κάβο της Κέρου, απέναντι. Και ήταν μια λαμπρή ημέρα.

    Η τύχη το ’φερε να ξανασυναντηθούμε στο τέλος του καλοκαιριού του 2019, με την ευκαιρία των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ Buried secrets of KerosΚέρος: Το μυστήριο των σπασμένων ειδωλίων, μια παραγωγή του National Geographic και της Cosmote TV, με την πολύ εμπνευσμένη έρευνα, σενάριο και σκηνοθεσία του σκηνοθέτη – αρχαιολόγου Νίκου Νταγιαντά.

    Μου είχαν πει ότι ένα μέρος της δουλειάς θα ήταν να μιλήσω με τον καθηγητή Ρένφριου και τους εξαιρετικούς συνεργάτες του για τη μεγάλη τους ανασκαφή και τα σπουδαία τους ευρήματα. Ένιωσα ένας από τους πιο τυχερούς ανθρώπους στον κόσμο.

    Πρωί πρωί μπήκαμε σε ένα καΐκι. Έπρεπε να τεθούν οι ερωτήσεις και να γίνει η συνέντευξη μεμιάς. Φυσικά τίποτε δεν είχε γίνει με πρόβα. Υπήρχε ανησυχία. Αν τα κεντρικά πρόσωπα, όπως ο καθηγητής Ρένφριου, θα μπορούσαν να μιλήσουν με άνεση ή αν θα έπρεπε με κάποιον τρόπο όλο αυτό να γίνει κομμάτι κομμάτι.

    Αλλά ο Κόλιν Ρένφριου αποδείχτηκε η ψυχή του ντοκιμαντέρ. Η αφήγησή του όχι απλώς κάλυπτε τους στόχους του σεναρίου, αλλά επιπλέον δημιουργούσε καινούργια ερωτήματα. Ξεπερνούσε και τις προσδοκίες του κειμένου.

    Ο Κόλιν Ρένφριου έδινε την εντύπωση ότι μιλούσε ένας άνθρωπος για τη νιότη του, για την πρώτη στιγμή που ένιωσε μαγεμένος με έναν τόπο

    Γιατί είχε να πει το κατιτίς παραπάνω, που δεν το είχες βρει γραμμένο για να το προβλέψεις. Σε κείνο το καΐκι λοιπόν το πρωί των γυρισμάτων, λίγο μετά την ανατολή του ήλιου, ο καθηγητής επέλεξε να πει ότι πήγε για πρώτη φορά στην Κέρο το καλοκαίρι του 1963. Ήταν στις 24 Ιουλίου και το θυμόταν, γιατί ήταν μια μέρα πριν από τα γενέθλιά του.

    Όταν λοιπόν έγινε 26 χρόνων, ο Ρένφριου είχε μόλις δει την Κέρο, τον τόπο που θα γινόταν το επίκεντρο του ενδιαφέροντός του στην έρευνα, χάρη στην οποία θα άλλαζε όλη η εικόνα του προϊστορικού Αιγαίου.

    Η διαδρομή του Ρένφριου ήταν τεράστια και δεν περιέλαβε ασφαλώς μόνο τις Κυκλάδες. Έχω την εντύπωση όμως ότι ξεκίνησε και τελείωσε τη λαμπρή του ερευνητική σταδιοδρομία στον ίδιο τόπο και όχι τυχαία.

    Ο τρόπος που μιλούσε –και μπορεί κάποιος να το δει στη χαρακτηριστική σκηνή του ντοκιμαντέρ– έδινε την εντύπωση ότι μιλούσε ένας άνθρωπος για τη νιότη του, για την πρώτη στιγμή που ένιωσε μαγεμένος με έναν τόπο, κάτι που τουλάχιστον στον δικό μας κόσμο των αρχαιολόγων μπορεί να καθορίσει τη ζωή σου.

    Μπορείς να επανέρχεσαι εκεί μέχρι το τέλος της ζωής σου θεωρώντας πως είναι ένα ακόμη καλοκαίρι ανασκαφής. Εκπληρώνοντας στην πραγματικότητα μια επιστροφή σε μια από τις σπουδαιότερες στιγμές στη ζωή σου, τότε που ήσουν νέος και σου αποκαλυπτόταν μπροστά σου ένας κόσμος ολόκληρος. Ο Κόλιν Ρένφριου εκείνη την ημέρα μιλούσε σα να ήταν ξανά 26 χρόνων και πήγαινε για πρώτη φορά στην Κέρο.

    Μιλούσε για τον κόσμο των Κυκλάδων, για την Κέρο και τα γύρω νησιά, για ανθρώπους που δεν ζούσαν πια, για τον τρόπο της ζωής τους, τους συγγενείς τους ή τα ζώα τους και την καθημερινότητά τους σαν να ήταν χτες.

    Μπορεί να ήταν η προβολή ενός ανθρώπου που γοητεύτηκε εκείνη τη στιγμή από τον συνομιλητή του, αλλά μου έδωσε την εντύπωση ενός ανθρώπου ο οποίος πολύ συνειδητά επέστρεφε σε έναν τόπο προσκυνήματος.

    banner_300_250
    Picture of Κώστας Πασχαλίδης
    Ο Κώστας Πασχαλίδης είναι αρχαιολόγος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων

    Αφήγηση στον
    Στάθη Γκότση

    Κεντρική φωτογραφία
    Από τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ Buried secrets of Keros

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Christina Televantou_pos-synantisa-stin-andro-ton-archaiotero-proistoriko-stolo-του αιγαίου
    Short

    Πώς συνάντησα στην Άνδρο τον αρχαιότερο προϊστορικό στόλο του Αιγαίου

    Η Χριστίνα Τελεβάντου, ανασκαφέας του Στρόφιλα στην Άνδρο, αφηγείται στο Short Stories πώς εντόπισε τον στόλο και τις δεκάδες απεικονίσεις πλοίων σε εκτεταμένες βραχοχραφίες, ένα εύρημα που πηγαίνει την έναρξη της ναυσιπλοΐας στο Αιγαίο στις αρχές της 5ης χιλιετίας π.Χ.

    Πολυτεχνείου
    Short

    Προσκλητήριο νεκρών Πολυτεχνείου: Toril Margrethe Engeland

    Ο αρχαιολόγος Κώστας Πασχαλίδης αφηγείται πώς ακριβώς 50 χρόνια μετά θυμήθηκαν την 22άχρονη Νορβηγίδα που δολοφονήθηκε στα σκαλιά του Αρχαιολογικού Μουσείου λίγες ώρες πριν μπει το τανκ στην πύλη του Πολυτεχνείου