Skip to content
Home » Το κορίτσι με τη μεσαιωνική βιέλα

Το κορίτσι με τη μεσαιωνική βιέλα

    Το κορίτσι με τη μεσαιωνική βιέλα

    Published

    Το κορίτσι με τη μεσαιωνική βιέλα

    Published
    Η μουσικός Ειρήνη Μπιλίνη-Μωραΐτη μοιράζεται με το Short Stories στιγμές με τη μεσαιωνική μουσική να συναντά το σήμερα

    Τελείωσα το Μουσικό Σχολείο Πειραιά και ήδη από τα 16-17 μου χρόνια ήταν μονόδρομος για μένα η μουσική και οι μουσικές σπουδές. Φοίτησα στο τμήμα Μουσικών Σπουδών στην Αθήνα, ενώ παράλληλα σπούδαζα πιάνο με τον Κώστα Παρχαρίδη, βιολί με τον Αλέξανδρο Μάτο και αργότερα μονωδία με τη Χριστίνα Γιαννακοπούλου στο ωδείο. Είχα εξαιρετικούς δασκάλους, μα το πανεπιστήμιο άνοιξε το εύρος της σκέψης μου και της μουσικής που άκουγα. Συνήθως στο ωδείο μαθαίνουμε από τον Μπαχ μέχρι τον Σοπέν.

    Πριν ξεκινήσω το τραγούδι έπαιζα βιολί αλλά δεν ήξερα πώς θα κινηθώ μελλοντικά. Ήμουν πρωτοετής φοιτήτρια όταν άκουσα για πρώτη φορά το σύνολο παλαιάς μουσικής Ex Silentio στην Αγγλικανική Εκκλησία. Τότε σκέφτηκα ίσως αυτό θέλω να κάνω. Ωστόσο μόνο έπειτα από χρόνια κι ενώ εργαζόμουν ως δασκάλα στο βιολί, γνώρισα στο Μουσικό Χωριό στο Πήλιο αυτούς τους καταπληκτικούς ανθρώπους: τον Άρη Χριστοφέλλη και τον Δημήτρη Κούντουρα, οι οποίοι έμελλε να γίνουν δάσκαλοί μου στο Κέντρο Παλαιάς Μουσικής του Ωδείου Αθηνών. Τότε ανακάλυψα τη μουσική του Μεσαίωνα.

    Μες στην καραντίνα ο Δημήτρης Κούντουρας μου δάνεισε μια βιέλα και άρχισα να πειραματίζομαι. Στο Φεστιβάλ Λυκαβηττού, στο μικρό φαράγγι στον λόφο, ήταν η πρώτη φορά που έπαιξα μεσαιωνική μουσική μπροστά στο κοινό. Ακολούθησαν συναυλίες με τους Ex Silentio και με το σχήμα Lycabettus Ensemble που έχουμε φτιάξει με την Αθανασία Τέλιου.

    Τραγουδώ κοσμική μουσική του Μεσαίωνα και των προφορικών παραδόσεων της Ευρώπης και το όργανό μου είναι η μεσαιωνική βιέλα, σαν να λέμε ο πρόγονος του βιολιού. Δεν έχει σωθεί καμία, αλλά μπορούμε να την ανακατασκευάσουμε βασιζόμενοι στην εικονογραφία του Μεσαίωνα. Αγόρασα τη δική μου από έναν Ισπανό κατασκευαστή. Την ονομάζει Cantigas de Santa Maria, από τη σωζόμενη συλλογή της αυλής του Αλφόνσου του Σοφού του 13ου αιώνα.

    Πέρυσι τον Αύγουστο παίξαμε στον καθολικό ναό της Παναγίας του Ροδαρίου, στη «μικρή Βενετία» της Μυκόνου, με τα μπιτ από τα κλαμπ να ακούγονται απέξω

    Παρακολούθησα ένα εργαστήρι φωνητικής μουσικής της Ανατολίας στο Χουδέτσι. Εκεί Κρητικοί με ρωτούσαν για τη βιέλα: «Ίντα λυράκι είναι τούτο;». Στο Χουδέτσι ένας Ιρανός, δάσκαλος κεμεντσέ και οργανοποιός, πήρε τη βιέλα και έπαιξε για λίγο δικές τους μελωδίες. «Θέλω να νιώσω το όργανο» μου είπε και με ευχαρίστησε.

    Πέρυσι, χάρη σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Λυρικής Σκηνής, ταξιδέψαμε στη Σκιάθο και την Τήνο. Μάθαμε στα παιδιά των δημοτικών σχολείων τραγούδια σε διάφορες γλώσσες του Μεσαίωνα, όπως τα γαλικιανά, τα λατινικά, τα σεφαραδίτικα, και ένα ελληνικό παραδοσιακό. Ήταν πολύ συγκινητικό το ότι περπατούσαμε διπλά στο ενετικό φρούριο και έλεγα στα παιδιά ότι μπορεί ένας ιππότης να είχε περάσει από εκεί πριν από αιώνες και να τραγούδησε για τον έρωτά του, σε μια παλιά αλλά όχι τόσο μακρινή γλώσσα.

    Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Μυκόνου Ίλια Παπασπύρου μας άκουσε σε μια συναυλία και μας πρότεινε να παίξουμε στο νησί. Στην αρχή νομίζαμε ότι μας κάνουν πλάκα, αλλά όχι. Πέρυσι τον Αύγουστο παίξαμε στον καθολικό ναό της Παναγίας του Ροδαρίου, ακριβώς δίπλα από τη «μικρή Βενετία», με τα μπιτ από τα κλαμπ να ακούγονται απέξω. Μες στον ναό απόλυτη κατάνυξη.

    Άλλη μια πολύ συγκινητική στιγμή ήταν όταν έπαιξα στη Μήλο με το Lycabettus Ensemble, στην αυλή της εκκλησίας, δύο μέτρα από το σπίτι των παππούδων μου που δεν ζουν πια. Ήρθαν όλες οι φίλες της γιαγιάς μου μαζί με τουρίστες και ήταν όλοι ενθουσιασμένοι. Τραγουδούσαν carmina burana· τους μάθαμε το ρεφρέν. Παίξαμε και το παραδοσιακό μηλέικο, που τραγουδούσε ο παππούς μου, σε διάλογο με τροβαδούρο του 12ου αιώνα.

    Picture of Ειρήνη Μπιλίνη-Μωραΐτη
    Η Ειρήνη Μπιλίνη-Μωραΐτη είναι μουσικός

    Αφήγηση στην 
    Αφροδίτη Ερμίδη

    Κεντρική φωτογραφία
    Αφροδίτη Ερμίδη

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Μπάμπης Παπαδόπουλος shortstories
    Short

    Όταν ο Μπάμπης Παπαδόπουλος κατάλαβε ότι δεν θα γίνει διασκεδαστής

    Ο Μπάμπης Παπαδόπουλος θυμάται για λογαριασμό του Short Storieς τις ταβέρνες στις αρχές της δεκαετίας του ’80 στη Θεσσαλονίκη, τα ρεμπετολαϊκά σε γάμους και βαφτίσια και την αυστηρή παραίνεση του αφεντικού «να χαμογελάει στους πελάτες»