Skip to content
Home » Ξεπερνώντας τα άγχη της πρώτης μου ανασκαφής στην Αστυπάλαια

Ξεπερνώντας τα άγχη της πρώτης μου ανασκαφής στην Αστυπάλαια

    Ξεπερνώντας τα άγχη της πρώτης μου ανασκαφής στην Αστυπάλαια

    Published
    Βρεφικό νεκροταφείο στην Κυλίνδρα της Αστυπάλαιας. Ο ενταφιασμός μέσα σε αγγείο (εγχυτρισμός) ήταν συνηθισμένος τρόπος ταφής για μικρά παιδιά και βρέφη στην αρχαιότητα

    Ξεπερνώντας τα άγχη της πρώτης μου ανασκαφής στην Αστυπάλαια

    Published
    Βρεφικό νεκροταφείο στην Κυλίνδρα της Αστυπάλαιας. Ο ενταφιασμός μέσα σε αγγείο (εγχυτρισμός) ήταν συνηθισμένος τρόπος ταφής για μικρά παιδιά και βρέφη στην αρχαιότητα
    Η Μαρία Μαυράκη-Μπαλάνου γράφει στο Short Short για την πρώτη φορά που εργάστηκε με σύμβαση ως αρχαιολόγος, το 2000, στο βρεφικό νεκροταφείο της Αστυπάλαιας και για τα άγχη της που ξεπεράστηκαν στο ανασκαφικό πεδίο

    Οταν ξεκινούσα την περιπέτεια της αρχαιολογικής μου ζωής στην Αστυπάλαια, πήρα ένα πλοίο άσπρο σαν θηρίο. Μέσα σε αυτό στοίβαξα τις σκέψεις που με κατέτρεχαν. Από τη στιγμή που έμαθα ότι θα με έπαιρναν στην πρώτη μου σύμβαση, με βασάνιζε μία σκέψη: Θα τα καταφέρω; 

    «Θα τα καταφέρεις», ερχόταν σαν βάλσαμο η απάντηση της μάνας μου. «Μα δεν ξέρω να χειρίζομαι τα τοπογραφικά μηχανήματα μέτρησης του χώρου». Η σταδία και ο θεοδόλιχος ήταν για εμένα εφιάλτες.

    «Εκεί που θα πας δεν θα υπάρχει τίποτε» απαντούσε ξανά η μάνα μου, με τη γνώση μιας νησιώτισσας από την Έλυμπο Καρπάθου.

    Πραγματικά στην Αστυπάλαια δεν υπήρχε τίποτε. Μοναδικό εργαλείο μου ήταν το αρχαιολογικό ημερολόγιο του 1999. Τα πολύτιμα γράμματα της καλής φίλης και συνάδελφου Ελένης Φαρμακίδου ζωντάνευαν και μου μάθαιναν όλα όσα χρειάστηκα.

    Πέταξαν μακριά οι περιττές πληροφορίες και άρχισαν να έρχονται μια μια οι σημαντικές φράσεις των δασκάλων μας στη σχολή που διέλυαν το άγχος.

    Οι καλύτεροι συνεργάτες σε αυτή την προσπάθεια ήταν οι δύο εργατοτεχνίτες μας, ο Γιάννης Παππάς και ο Γιάννης Σταυλάς. Σαν να διάβαζαν τις σιωπές μου, τοποθετούσαν τα εργαλεία που χρειαζόμουν στα σημεία που έπρεπε.

    Βρήκαμε μαζί τα σταθερά σημεία από τα οποία μετρούσαμε τα ευρήματα που έρχονταν στο φως. Μου αγόρασαν νήμα και ένα μικρό εύχρηστο κρεμάμενο αλφάδι. Με το τριγωνικό βαρίδι έφτασα στον πρώτο μου άθλο: να μετράω τα σημεία της καθημερινής εξέλιξης της ανασκαφής και φυσικά τα ίδια τα ευρήματα.

    Δεν πήγαν χαμένες σκεφτόμουν και γελούσαοι αμέτρητες ώρες κάτω από το ανεκτικό βλέμμα της καθηγήτριάς μας Αθανασίας Κάντα, όταν έσβηνα και ξανασχεδίαζα τις τρεις πέτρες ενός ταλαιπωρημένου τοίχου στο Μοναστηράκι Ρεθύμνου. Ούτε οι καθησυχαστικές φράσεις του Θανάση Καλπαξή για τις πιο εύχρηστες κλίμακες αποτύπωσης των αρχαίων στο σχέδιο, όταν πελαγοδρομούσαμε.

    Μια από αυτές τις στιγμές της απόλυτης μοναξιάς και αφοσίωσης, πάνω από τους εγχυτρισμούς, ένιωσα να με διατρέχει συγκίνηση. Τα παιδιά σκέφτηκα

    «Και άντε, μωρέ παιδιά, ηρεμήστε, πάντα υπάρχει μια μικρή απόκλιση, όσο ακριβείς και αν νομίζουμε ότι είναι οι μετρήσεις μας».

    Φυσικά και στο βρεφικό νεκροταφείο στην Κυλίνδρα της Αστυπάλαιας έσβησα και σχεδίασα πολλές φορές τις ταφές των αρχαίων μωρών. Σαν να ήθελα με αυτό τον τρόπο κάτι να τους πω. Αλλά κυρίως κάτι να ακούσω από τα παιδάκια αυτά.

    Μια από αυτές τις στιγμές της απόλυτης μοναξιάς και αφοσίωσης, πάνω από τους εγχυτρισμούς, ένιωσα να με διατρέχει συγκίνηση. Τα παιδιά σκέφτηκα. Ένα συναίσθημα παρόμοιο με εκείνων των ανθρώπων όταν έθαβαν τα σπλάχνα τους σε αυτό τον ιδιαίτερο τόπο.

    Η χαρά που γινόταν θλίψη μες στον απέραντο αιγαιοπελαγίτικο χρόνο που βίωνε το απομονωμένο νησί. Έκανα προσπάθεια για να επανέλθει η σκέψη μου από αυτήν τη ζάλη και επιχείρησα να την ξεχάσω. Έτσι για να μείνει κάτι από την αθωότητα των νεανικών χρόνων αλώβητο από την καθημερινή φθορά της ζωής.

    Τα βήματά μου στις αυτοψίες τα οδηγούσαν οι εικόνες που είχα από την επιφανειακή έρευνα στη Γαύδο με την Κατερίνα Κόπακα. Όταν η χωρίς εμπειρία ματιά μου κολλούσε σε καθετί μικροσκοπικό, σκεφτόμουν τις συζητήσεις με την Ανάγια Σαρπάκη. Φυσικά η επικοινωνία μου με τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόμουν περιείχαν κάτι από όλα τα μαθήματα μαζί των σημαντικών δασκάλων μας.

    Στην Αστυπάλαια έμαθα να περπατάω στις μύτες των ποδιών μου για να μην γκρεμοτσακίζομαι. Το νόστιμο αλλά γεμάτο αγκάθες ψάρι που λένε Γερμανό, που μας έφερνε ο Νικόλας ο αρχαιοφύλακας. Τις καλόγνωμες και τι είναι τα σπινιάλα, που γελούσε ο πατέρας μου. Σε ευχαριστώ, Αστυπάλαια, γι’ αυτές τις άσβεστες μνήμες.

    Αφιερωμένο στις αδελφικές μου φίλες στη Ρόδο. Και στον πρώην διευθυντή Γιάννη Παπαχριστοδούλου που υποστήριζε τους νέους αρχαιολόγους στην τότε ΚΒ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

    banner_300_250
    Picture of Μαρία Μαυράκη-Μπαλάνου
    Η Μαρία Μαυράκη-Μπαλάνου ειναι αρχαιολόγος στο Υπουργείο Πολιτισμού

    Κεντρική φωτογραφία
    Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Βαγγέλης Νικολόπουλος_Με τους ιερούς νεκρούς της ανθρωποθυσίας στα Ανεμόσπηλια shortstories
    Short

    Με τους ιερούς νεκρούς της ανθρωποθυσίας στα Ανεμόσπηλια

    Ο αρχαιολόγος Βαγγέλης Νικολόπουλος γράφει στο Short Stories για τη βραδιά που πέρασε δίπλα στους ιερούς νεκρούς της ανθρωποθυσίας στα Ανεμόσπηλια στην Κρήτη το 1979, στην ιστορική ανασκαφή του Γιάννη και της Έφης Σακελλαράκη