Skip to content
Home » Αποχαιρετώντας τον Γιώργο Γραμματικάκη

Αποχαιρετώντας τον Γιώργο Γραμματικάκη

    Αποχαιρετώντας τον Γιώργο Γραμματικάκη

    Published
    Ο Γιώργος Γραμματικάκης κατά τη διάρκεια της ομιλίας του «Η νοσταλγία του φωτός» στην Κρήτη στις 29 Ιουλίου 2023

    Αποχαιρετώντας τον Γιώργο Γραμματικάκη

    Published
    Ο Γιώργος Γραμματικάκης κατά τη διάρκεια της ομιλίας του «Η νοσταλγία του φωτός» στην Κρήτη στις 29 Ιουλίου 2023
    Η Μαρίνα Αγγελάκη γράφει στο Short Stories για μια συνάντηση στον Ψηλορείτη με τον φυσικό Γιώργο Γραμματικάκη που έφυγε σήμερα 25 Οκτωβρίου 2023 από τη ζωή

    Το φως είναι η μόνη οντότητα στη φύση που δεν την αγγίζει το πέρασμα του χρόνου, δεν ζει υπό την απειλή του. Εγώ ζηλεύω το φως. Και εσείς φαντάζομαι». Χωρίς δεύτερη σκέψη ανέβηκα στα όρη, στην αγκαλιά του Ψηλορείτη, όπου βρίσκεται το θεατράκι του Άγιου Υάκινθου, για να τον συναντήσω, να τον ακούσω. Αρκούσε η ολιγόλογη ανακοίνωση. Ομιλία του Γιώργου Γραμματικάκη με τον τίτλο «Η νοσταλγία του φωτός».

    «Ένα έξοχο κρητικό δίστιχο έχει συλλάβει τις ίδιες αλήθειες:

    Όσο παλιώνουν οι καιροί και όσο περνούν οι χρόνοι

    παλιώνει ο λύχνος μα ποτέ το φως του δεν παλιώνει”.

    Το γεγονός ότι μόνο το φως δεν ζει υπό την απειλή του χρόνου προκαλεί ασφαλώς τον φθόνο των ανθρώπων. Υπογραμμίζει όμως και την αιώνια δύναμη που έχει η νοσταλγία του φωτός ως οδηγός των πράξεων και των επιλογών μας, ως προσμονή μιας καλύτερης ζωής.

    Μόνο, αγαπητοί φίλοι, αν το φως κυριαρχήσει, το παρόν θα αποκτήσει το βαθύτερό του νόημα. Και τα βήματά μας προς το μέλλον θα συνοδεύουν οι αξίες του πολιτισμού και τα αιώνια Υακίνθεια».

    Τι τύχη, έλεγα μέσα μου τον Ιούλιο που πέρασε καθώς άκουγα τη γαλήνια, γοητευτική φωνή και –ακόμη γοητευτικότερη– σκέψη του ανθρώπου που εδώ και χρόνια έχει καταφέρει (με τα όποια κενά και ελλείψεις, όπως εκείνος έλεγε) να μας περιγράψει τη συγκλονιστική εικόνα του σύμπαντος.

    Να μας μιλήσει για τη θαυμαστή γένεσή του και τις αέναες διαδρομές των άστρων, που έδωσε λόγο στο φως για να μιλήσει το ίδιο για τις χειραψίες του με τη ζωή και την τέχνη και μας μετέφερε τις αποκαλυπτικές αφηγήσεις του φωτός, μελετώντας τα τελευταία χρόνια τη σύνδεση της επιστήμης με την ποίηση και τη μουσική.

    Λίγο παρακάτω από το Αστεροσκοπείο του Σκίνακα, το κατάφυτο από πρίνους θέατρο κατάμεστο· αμίλητοι όλοι· αυτιά ορθάνοιχτα

    Λίγο παρακάτω από το Αστεροσκοπείο του Σκίνακα το κατάφυτο από πρίνους θέατρο κατάμεστο. Αμίλητοι όλοι· αυτιά ορθάνοιχτα· περιβάλλον τελετουργικό, ο τόπος στο υψόμετρο των 1.500 μέτρων στον Ψηλορείτη και ο λόγος του σοφού αστροφυσικού που μας παρακινεί με τον μοναδικό δικό του τρόπο, τη χάρη ενός επιστήμονα ποιητή, να αισθανθούμε ότι είμαστε μέρος αυτού του όλου που μελετά στη διάρκεια της ζωής του.

    Εκείνο το βράδυ, για άλλη μια φορά –έμελλε η τελευταία– μας μετέφερε όπως μόνο εκείνος ήξερε αυτό που ο Άλμπερτ Αϊνστάιν συνοψίζει στη φράση «το πιο ακατανόητο πράγμα σχετικά με το σύμπαν είναι ότι είναι κατανοητό».

    «Για σκέψου να μην πρόφταινα κι αυτό το καλοκαίρι» (γράφει σε έναν στίχο του ο Τίτος Πατρίκιος) λέω σήμερα μέσα μου αποχαιρετώντας τον Γιώργο Γραμματικάκη. Τον δάσκαλο όλων μας, που αφιέρωσε την εγκόσμια ζωή του στο σύμπαν και έκανε προσιτά στους ανθρώπους τα μυστικά του.

    Μιλώντας μας συχνά για το μέγεθος του σύμπαντος και τις αποστάσεις, μας έμαθε ότι για να διατρέξει κάποιος τον γαλαξία μας από την μια άκρη έως την άλλη χρειάζεται εκατό χιλιάδες έτη φωτός. Μια απόσταση που ένας ταξιδιώτης θα μπορούσε να διανύσει σε εκατό χιλιάδες χρόνια, αν μπορούσε να τρέξει με τριακόσιες χιλιάδες χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.

    Κι αν θα θέλαμε με ένα γρήγορο αυτοκίνητο να φτάσουμε στο κοντινότερό μας αστέρι, στον Άλφα του Κενταύρου που μάθαμε πρώτα από τον Νίκο Καββαδία και που απέχει μόνο τέσσερα έτη φωτός –«είναι στη γειτονιά μας» έλεγε–, θα το προσεγγίζαμε σε πενήντα εκατ. χρόνια.

    Κι αν θα θέλαμε να μετρήσουμε τα άστρα του ουρανού, θα μπορούσαμε. Αν ξενυχτάγαμε πολλά βράδια κοιτώντας τον ουρανό με υπομονή. Αυτά που βλέπουμε είναι κοντά στις τρεις χιλιάδες. «Αλλά και πάλι δεν θα ’χουμε μετρήσει όλα τα άστρα του σύμπαντος» τόνιζε. Καθώς ο δικός μας γαλαξίας, που ένα μέρος του μόνο βλέπουμε με τα μάτια μας, έχει κάπου διακόσια δισ. άστρα και στο ορατό μόνο σύμπαν υπάρχουν τρία με τέσσερα δισ. γαλαξίες.

    Πάντα θα χάνουμε τον λογαριασμό, κύριε Γραμματικάκη, όσοι ακόμη βρισκόμαστε στη Γη.

    Καλοστραθιά σας!

    banner_300_250
    Picture of Μαρίνα Αγγελάκη
    Η Μαρίνα Αγγελάκη είναι δημοσιογράφος

    Κεντρική φωτογραφία
    Μαρίνα Αγγελάκη

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Βόλο καψιμο σκουπιδιών SHORT STORIES
    Short

    Η δικαστική απόφαση στον Βόλο που δικαίωσε ακτιβιστές απέναντι σε πολυεθνική

    Ο Νίκος Παναγιωτίδης εξηγεί στο Short Stories πώς η αθώωση τριών συμπολιτών του στον Βόλο (ύστερα από μήνυση της τσιμεντοβιομηχανίας ΑΓΕΤ – LafargeHolcim για την ακτιβιστική δράση τους) είναι ιστορικής σημασίας για το οικολογικό κίνημα