Skip to content
Home » Όταν φιλοξενήσαμε πρόσφυγες στο Μουσείο Καρύστου το 2001

Όταν φιλοξενήσαμε πρόσφυγες στο Μουσείο Καρύστου το 2001

    Όταν φιλοξενήσαμε πρόσφυγες στο Μουσείο Καρύστου το 2001

    Published
    Η πρόσοψη του κτιρίου του Ιδρύματος Νικολάου Γιοκαλά και του Αρχαιολογικού Μουσείου Καρύστου

    Όταν φιλοξενήσαμε πρόσφυγες στο Μουσείο Καρύστου το 2001

    Published
    Η πρόσοψη του κτιρίου του Ιδρύματος Νικολάου Γιοκαλά και του Αρχαιολογικού Μουσείου Καρύστου
    Η αρχαιολόγος Μαρία Χιδίρογλου γράφει στο Short Stories για τις μέρες φιλοξενίας στο μουσείο Καρύστου, στην Εύβοια, μιας ομάδας προσφύγων που έφτασαν τον Απρίλη του 2001 με βάρκα στην ακτή

    Με συναδέλφους, που έγιναν αγαπημένοι φίλοι, παρουσιαστήκαμε τον Αύγουστο του 1994 στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας, στη Χαλκίδα. Εκεί είχαμε τοποθετηθεί μετά την εισαγωγή μας στην Αρχαιολογική Υπηρεσία.
    Η προϊσταμένη Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη μας ανέθεσε περιοχές ευθύνης. Μου έτυχε η νότια Εύβοια. Άγνωστη περιοχή. Δεν είχα πάει έως τότε στην Κάρυστο. Από το νότιο τμήμα του νησιού θυμόμουν μόνο κάποιες καλοκαιρινές διακοπές που έκανα παιδί στα Νέα Στύρα, με τη γιαγιά και τον παππού.

    Μαθαίνω αμέσως μετά ότι υπάρχει αρχαιολογικό μουσείο στην Κάρυστο. Μόνο που είναι κλειστό, αφού απεβίωσε ο μοναδικός φύλακάς του. Με αρκετές δυσκολίες λοιπόν ξεκίνησαν τα υπηρεσιακά χρόνια στην Καρυστία. Πολλά ταξίδια, ένα μουσείο εκτός λειτουργίας και πρώτες σωστικές ανασκαφές σε οικόπεδα προς οικοδόμηση.

    Όταν προκηρύχτηκαν δύο θέσεις φυλάκων στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καρύστου, ήρθαν δυο εξαιρετικές φύλακες, με τις οποίες γίναμε καρδιακές φίλες. Από τότε άλλαξαν όλα. Η ομάδα, στελεχωμένη και με εργατικό προσωπικό, έκανε ό,τι μπορούσε για το σωστικό έργο στην εκτενή περιοχή. Αυτοψίες, ανασκαφές, επιφανειακές έρευνες, εκπαιδευτικά προγράμματα, συνεργασίες. Κηρύχτηκαν αρχαιολογικοί χώροι και συγκεντρώθηκαν τόσα αρχαία από τις ανασκαφές των νεκροταφείων της Καρύστου, που οδήγησαν σε μικρή επέκταση του μουσείου σε μια αίθουσα.

    Τον Απρίλη του 2001 μετανάστες από την Ασία έφτασαν με βάρκα στην ακτή της Καρύστου. Μια μικρή ομάδα ανθρώπων, Κούρδοι και άλλοι, γονείς με παιδιά. Διασώθηκαν από το λιμεναρχείο. Μέχρι να αποφασιστεί πού θα διαμείνουν, εγκαταστάθηκαν στους υπαίθριους χώρους και στο προαύλιο του κτιρίου του Γιοκάλειου Ιδρύματος (το μουσείο Καρύστου στεγάζεται στη δυτική πτέρυγα του ιδρύματος).

    Θυμάμαι τα φωτεινά μάτια των παιδιών και τα σκαμμένα από την ανησυχία πρόσωπα των γονιών τους. Κοιτάζοντάς τους ήταν σαν να βρέθηκα στη θέση των παιδιών τους, με εμπιστοσύνη στον κόσμο των ενηλίκων, ο οποίος όμως άλλαζε γρήγορα και επώδυνα.

    Έχοντας έρθει σε βρεφική ηλικία, με την οικογένειά μου, τη δεκαετία του 1960 από την Πόλη στην Ελλάδα, κατανοούσα την αγωνία αυτών των ανθρώπων

    Έχοντας έρθει σε βρεφική ηλικία, με την οικογένειά μου, τη δεκαετία του 1960 από την Πόλη στην Ελλάδα –σε διαφορετικές συνθήκες μετακίνησης και εγκατάστασης–, κατανοούσα την αίσθηση μοναξιάς και την αγωνία αυτών των ανθρώπων.

    Η συνδρομή της τοπικής κοινωνίας με παροχή ειδών πρώτης ανάγκης ήταν εντυπωσιακή. Οι άνθρωποι του μουσείου αγκαλιάσαμε αυθόρμητα την προσπάθεια φιλοξενίας. Αφού ενημερώσαμε την εφορεία, εισηγηθήκαμε με έγγραφο στη Διεύθυνση Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού να επιτραπεί –αφού λάβουμε κάθε μέτρο ασφαλείας– η παραμονή των μεταναστών στον χώρο του ιδρύματος και στο προαύλιο του μουσείου, μέχρι να οργανωθεί από τους αρμόδιους η φιλοξενία τους σε κατάλληλο χώρο. Το υπουργείο συμφώνησε.

    Οι μετανάστες παρέμειναν στην Κάρυστο για λίγες μέρες και στη συνέχεια έφυγαν για άλλον προορισμό. Εκείνη την άνοιξη του 2001 όλα λειτούργησαν αλυσιδωτά για το καλό: από την τοπική κοινότητα, το μουσείο και την εφορεία με την τότε προϊσταμένη Αμαλία Καραπασχαλίδου.

    Τα αρχεία της υπηρεσίας, χρόνια μετά, μου επιφύλασσαν μια μικρή έκπληξη. Ασχολούμενη πρόσφατα –στο Ιστορικό Αρχείο Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων της Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων και στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο– με το αρχαιολογικό έργο των ετών 1921-1922 στη Μικρά Ασία, εντόπισα παρόμοια θετικά απαντητικά έγγραφα από την υπηρεσία σε αιτήματα προσφύγων για εγκατάσταση σε πρόχειρα παραπήγματα σε αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας, αλλά και σε περιφερειακά μουσεία μετά τον Σεπτέμβρη του 1922.

    Τα ελληνικά μουσεία, μικρά ή μεγάλα, αποτελούν μεταξύ άλλων χώρους φιλόξενους, πολυπολιτισμικής και ειρηνικής συνύπαρξης. Μες στη δίνη των πολέμων του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα τρεις γενιές προσφύγων πέρασαν από μερικά από αυτά.

    Το μικρό μουσείο της Καρύστου έχει πολλές ιστορίες να αφηγηθεί και πολλά θαυμαστά να παρουσιάσει.

    •••

    Για τη Λίτσα Αθανασίου, τη Σοφία Σταμπέλου και την Αθηνά Χατζηδημητρίου. Για όλους τους εργάτες των ανασκαφών. Στη μνήμη της Μαρίας Κοσμά και του Ζάχου Μάντζαρη.

    banner_300_250
    Picture of Μαρία Χιδίρογλου
    Η Μαρία Χιδίρογλου είναι αρχαιολόγος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

    Κεντρική φωτογραφία
    Ευαγγελία Αθανασίου

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Anna Florou_afigiseis-polemou-kai-prosfygias-sto-palio-spiti-tou-vyrona
    Short

    Αφηγήσεις πολέμου και προσφυγιάς στο παλιό σπίτι του Βύρωνα

    Η εκπαιδευτικός Άννα Φλώρου ανακαλεί για λογαριασμό του Short Stories τις παιδικές της μνήμες από το παλιό τους σπίτι στον Βύρωνα, με κυρίαρχες τις ιστορίες του παππού από τους πολέμους που έζησε και των γιαγιάδων για τον ξεριζωμό από το Αϊβαλί

    Βαγγέλης Νικολόπουλος_Με τους ιερούς νεκρούς της ανθρωποθυσίας στα Ανεμόσπηλια shortstories
    Short

    Με τους ιερούς νεκρούς της ανθρωποθυσίας στα Ανεμόσπηλια

    Ο αρχαιολόγος Βαγγέλης Νικολόπουλος γράφει στο Short Stories για τη βραδιά που πέρασε δίπλα στους ιερούς νεκρούς της ανθρωποθυσίας στα Ανεμόσπηλια στην Κρήτη το 1979, στην ιστορική ανασκαφή του Γιάννη και της Έφης Σακελλαράκη