Skip to content
Home » Σχεδιάζοντας μια έκθεση προσβάσιμη σε άτομα με οπτική αναπηρία

Σχεδιάζοντας μια έκθεση προσβάσιμη σε άτομα με οπτική αναπηρία

    Σχεδιάζοντας μια έκθεση προσβάσιμη σε άτομα με οπτική αναπηρία

    Published
    Από τη συνάντηση των εικαστικών φοιτητών και φοιτητριών της Σχολής Καλών Τεχνών Ιωαννίνων με τα μέλη της Περιφερειακής Ένωσης Β.Δ. Ελλάδος του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών

    Σχεδιάζοντας μια έκθεση προσβάσιμη σε άτομα με οπτική αναπηρία

    Published
    Από τη συνάντηση των εικαστικών φοιτητών και φοιτητριών της Σχολής Καλών Τεχνών Ιωαννίνων με τα μέλη της Περιφερειακής Ένωσης Β.Δ. Ελλάδος του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών
    Ο Χρήστος Σταύρου, γράφει στο Short Stories για την εμπειρία του σχεδιασμού μιας έκθεσης εικαστικών έργων που είναι προσβάσιμη σε άτομα με οπτική αναπηρία, στο πλαίσιο της δράσης «Ορατή, Συμπεριληπτική και Προσβάσιμη Τέχνη» της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

    Η προσωπική μου επαφή με την οπτική αναπηρία ξεκινά κατά την περίοδο των σχολικών χρόνων. Σε μια εκδήλωση του Μουσικού Σχολείου Ιωαννίνων ζητήθηκε από την Έλενα, μια μαθήτρια με οπτική αναπηρία, να ερμηνεύσει το αγαπημένο της τραγούδι. Επέλεξε το Θέλω να σε δω σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου και μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου.

    Η Έλενα μας συστήθηκε ξανά τον Μάρτιο του 2024 ως γενική γραμματέας της Περιφερειακής Ένωσης Β/Δ Ελλάδος του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών, φιλόλογος, σοπράνο και συγγραφέας.

    Στη συνάντηση που διοργανώθηκε από τη Σχολή Καλών Τεχνών και την ένωση η Έλενα και ο Αποστόλης –ο πρόεδρος της ένωσης– ανταποκρίθηκαν θερμά στην πρότασή μας για συνεργασία: «Θα είμαστε μαζί σας. Μην ανησυχείτε. Τόσο εμείς όσο και τα υπόλοιπα μέλη του συνδέσμου θα βοηθήσουμε».

    Βασική ιδέα της δράσης Ορατή, Συμπεριληπτική και Προσβάσιμη Τέχνη ήταν η δημιουργία έκθεσης εικαστικών έργων τα οποία θα συνοδεύονταν από ακουστική περιγραφή, με σενάρια που περιγράφουν τα οπτικά στοιχεία των έργων. Η πρωτοτυπία έγκειται στο γεγονός ότι τα σενάρια δεν υλοποιήθηκαν μόνο από ειδικό σε θέματα προσβασιμότητας. Δημιουργήθηκαν κατόπιν συνεργασίας των εικαστικών με μέλη της ένωσης, υπό την επίβλεψη ειδικού.

    Η όλη προετοιμασία για την υλοποίηση της έκθεσης περιλάμβανε επιμορφώσεις της εικαστικής και της επιμελητικής ομάδας σε θέματα προσβασιμότητας και συμπερίληψης. Και φυσικά συνάντηση, γνωριμία και συνεργασία με τα μέλη της ένωσης. Η μέρα της συνάντησης αυτής έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην ουσία της δράσης. Άνθρωποι από διαφορετικό background, με διαφορετικές ανάγκες και διαφορετικές δυσκολίες, ενώθηκαν για τη δημιουργία μιας εικαστικής έκθεσης για όλ@.

    Ενδεικτικά κάποια από τα σχόλια που έκαναν μέλη της εικαστικής και της επιμελητικής ομάδας:

    «Μια συνεργασία και μια συνάντηση που άλλαξε στην κυριολεξία τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή. Απλά μαθήματα από τους δυνατότερους ανθρώπους. Είναι καιρός έννοιες όπως η ενσυναίσθηση και η συμπερίληψη να γίνουν πράξη. Γιατί αυτό είναι ο πολιτισμός». K.K.

    η συμμετοχική προσβασιμότητα προϋποθέτει την ένταξη των ατόμων με αναπηρία στη διαδικασία σχεδιασμού, λήψης αποφάσεων και αξιολόγησης

    «Ήταν πραγματικά μια μοναδική εμπειρία για μένα. Με βοήθησε να κατανοήσω καλύτερα τις προκλήσεις και τις ανάγκες της κοινότητας τυφλών καθώς και τις προεκτάσεις του έργου μου. Αναγνωρίζω ότι η ακουστική περιγραφή αποτελεί αναγκαιότητα στην προσβασιμότητα της έκθεσης, καθώς και η γενικότερη επικοινωνία με το κοινό.

    »Σίγουρα η συνεργασία αυτή αποτέλεσε μια νέα, πολύτιμη ευκαιρία να δω την έκθεση με διαφορετική σκοπιά. Να μάθω πώς μπορούμε να ενσωματώσουμε πρακτικές που μπορούν να κάνουν την εμπειρία κάθε επισκέπτη πιο πλούσια. Τα σχόλια που έλαβα ήταν εξαιρετικά σημαντικά για μένα και κυρίως θετικά. Ενδιαφέρον είχαν οι αντιδράσεις του κοινού κατά τη διάδραση με το έργο». Λ.Σ.

    «Η συνάντηση με τον σύνδεσμο με βοήθησε να δω με πολλές διαφορετικές οπτικές το έργο μου. Όλα τα μέλη μας βοήθησαν πολύ και πάντα με ένα ζεστό χαμόγελο. Η συνάντηση ήταν αρκετά συγκινητική για εμένα και με προβλημάτισε, καθώς κατάλαβα πως με ένα μικρό κείμενο μπορεί τόσο εύκολα να υπάρξει συμπερίληψη στην τέχνη.

    »Μια στιγμή η οποία ήταν ιδιαίτερα συγκινητική ήταν όταν μια κυρία ακουμπώντας έναν καμβά μου μου είπε πως δεν έχει αισθανθεί ξανά αυτή την υφή. Τότε ένιωσα ότι πέτυχα τον τίτλο του έργου μου («Απτική εμπειρία»)». Ξ.Γ.

    Η συμμετοχική προσβασιμότητα δεν περιορίζεται απλώς στην υλική ή τεχνική διαθεσιμότητα των υποδομών ή των υπηρεσιών. Προχωρά σε μια πιο σύνθετη διάσταση, στην οποία οι ίδιοι οι χρήστες καλούνται να συμμετάσχουν στη δημιουργία και προσαρμογή αυτών των υποδομών και υπηρεσιών.

    Με άλλα λόγια, η συμμετοχική προσβασιμότητα προϋποθέτει την ένταξη των ατόμων με αναπηρία ή άλλες ανάγκες στην διαδικασία σχεδιασμού, λήψης αποφάσεων και αξιολόγησης. Η συμμετοχή τους δεν είναι απλά απαίτηση, αλλά ένα ουσιαστικό στοιχείο για την ανάπτυξη βιώσιμων και λειτουργικών λύσεων που εξυπηρετούν πραγματικά τις ανάγκες τους.

    •••

    Η έκθεση της δράσης θα φιλοξενηθεί στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δημήτρης Χατζής» στα Γιάννενα και θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου 2024 (19.00).

    banner_300_250
    Picture of Χρήστος Σταύρου
    Ο Χρήστος Σταύρου είναι διδάκτορας στις Πολιτισμικές Σπουδές, Οπτική Κουλτούρα & Πολιτισμική Προσβασιμότητα και ΕΔΙΠ στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Έφη Γκίνου_Το τελευταίο δάγκωμα του Μιχαήλ αυτισμός
    Short

    Ο θυμός για τον αυτισμό του γιου μου Μιχαήλ και η συγνώμη μου

    Η Έφη Γκίνου γράφει στο Short Strories για τα βασανιστικά χρόνια που πέρασε με τον Μιχαήλ, τον αυτιστικό γιο της, μέχρι να καταφέρει να αποδεχτεί τα αισθήματά της και να ισορροπήσει σε ένα νέο σημείο, με άξονα την αποδοχή και την αγάπη

    LOXY Dimitris Zaxos Thanasis Kafetzis Λώξη shortstoriesgr
    Short

    Χορεύοντας στο χιόνι με τη Λώξη που γκρέμισε τα ταμπού

    Οι σκηνοθέτες Δημήτρης Ζάχος και Θανάσης Καφετζής περιγράφουν στο Short Stories πώς γύρισαν την τελευταία σκηνή του ντοκιμαντέρ «Λώξη», για το πρώτο κορίτσι με σύνδρομο Down που υπέγραψε συμβόλαιο ηθοποιού με το Εθνικό Θέατρο