Στις σελίδες της επίσημης ιστορίας διαβάζουμε για γεγονότα και πρωταγωνιστές που καθόρισαν την εξέλιξη της ζωής. Συνήθως σε ευρεία κλίμακα. Υπάρχουν όμως και άλλες σελίδες στην τοπική μικρο-ιστορία κάθε πόλης και χωριού. Αυτήν τη συναντάς κυρίως στις πηγές που συνέλεξαν και διέσωσαν με τα μέσα και τις γνώσεις που είχαν οι ερασιτέχνες ιστορικοί/ιστοριοδίφες. Συχνότατα από τη μεγάλη τους αγάπη για τον τόπο τους.
Βέβαια η τεκμηρίωση δεν είναι πάντα επαρκής. Η γραμμή μεταξύ πραγματικού και φανταστικού γεγονότος είναι λεπτή. Και πάντα το πάθος για τον τόπο βλέπει τα πράγματα μέσα από ειδικά γυαλιά. Είναι όμως μια πολύτιμη πηγή του «πνεύματος του τόπου». Διασώζει περιστατικά, πρόσωπα και ιστορίες που αλλιώς θα είχαν χαθεί, με την εκδημία της εποχής τους και των ανθρώπων που τα έζησαν.
Και μέσα από αυτές, διασώζει την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της μικρο-ιστορίας. Εξηγεί συχνά, σε ανθρώπινη διάσταση, γιατί τα πράγματα έγιναν έτσι και όχι αλλιώς, εδώ και όχι εκεί…
Τέτοιες μικρο-ιστορίες αναζητήσαμε στην Ελευσίνα, παρέα με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό. Μου ζήτησε να τις εντοπίσω και να τις περισχοινίσω, ορμώμενος από μια παλιότερη σχετική του δουλειά για τον Εθνικό Ύμνο του. Η έρευνα στις πηγές, με τις οποίες με τροφοδότησε η τοπική συλλεκτική δραστηριότητα των Κώστα Λυκίδη και Γιώργου Παυλόπουλου, που ενσωματώνει και των παλαιότερων, όπως π.χ. του Λιάπη, έφερε στο φως 25 μικρά διαμάντια. Ενώ ο χάρτης μπορεί αενάως να εμπλουτίζεται.
Αν κάνεις μια «σπονδή» ρίχνοντας λίγο νερό στη σιδερένια πλάκα που βρίσκεται στο δάπεδο, όπου τη συναντήσεις στην πόλη και σκανάρεις το σημάδι της, θα ακούσεις ιστορίες για την πανέμορφη εταίρα της αρχαιότητας, τη Φρύνη, που υπήρξε ο έρωτας και η σύντροφος του γλύπτη Πραξιτέλη – γνωρίστηκαν στην παραλία της Ελευσίνας.
