Skip to content
Home » Οι αξέχαστες αρχαιολογικές βόλτες μας με τον Θανάση Παπαζώτο

Οι αξέχαστες αρχαιολογικές βόλτες μας με τον Θανάση Παπαζώτο

    Οι αξέχαστες αρχαιολογικές βόλτες μας με τον Θανάση Παπαζώτο

    Published
    Ο Θανάσης Παπαζώτος με τη μικρή Ευαγγελία Αγγέλκου στα τείχη της Θεσσαλονίκης το 1980

    Οι αξέχαστες αρχαιολογικές βόλτες μας με τον Θανάση Παπαζώτο

    Published
    Ο Θανάσης Παπαζώτος με τη μικρή Ευαγγελία Αγγέλκου στα τείχη της Θεσσαλονίκης το 1980
    Η Ευαγγελία Αγγέλκου αναπολεί για το Short Stories τις αρχαιολογικές περιηγήσεις που έκανε από παιδί στα βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης και στην Πιερία, με τον βυζαντινολόγο Θανάση Παπαζώτο, που έφυγε πολύ νέος από τη ζωή

    Ηξερα τον Θανάση Παπαζώτο από πάντα. Όπως ξέρεις τους γονείς σου, τον παππού και τη γιαγιά, τον θείο, την ξαδέλφη σου. Από πάντα. Ήταν πολύ αδύνατος. Με ένα στενό τζιν παντελόνι και ένα φαρδύ άσπρο πουκάμισο με τσέπες. Βλέμμα γαλάζιο, καθαρό και ζεστό, χαμόγελο πλατύ, γελούσε δυνατά, λέγοντας «τςςς» και κάπνιζε. Πολύ.

    Αγαπούσε τα αρχαία. Επίσης πολύ. Όταν μιλούσε γι’ αυτά το βλέμμα του φωτιζόταν. «Δες δες» έλεγε, «τα τείχη. Αγέρωχα μέχρι και σήμερα». Τα κοιτούσε και χανόταν. Ονειροπολούσε. Ύστερα τα άγγιζε. Σχεδόν τρυφερά. Αέρινα. Όπως αγγίζεις το κεφαλάκι ενός μωρού.

    Μια φορά με τον Θανάση και τη μαμά μου, κάποια Κυριακή –πρέπει να ήμουν πέντε χρόνων–, περπατήσαμε όλη την περίμετρο των τειχών της Θεσσαλονίκης. Όταν περάσαμε από το σημείο που οι ζηλωτές έριξαν τον Απόκαυκο από τα τείχη, μου το διηγήθηκε κινηματογραφικά.

    Στον πύργο του Τριγωνίου μου έδειξε τη ζεματίστρα. «Και ρίχνουν το καυτό λάδι και τςςς καίνε τους εχθρούς» συνέχισε θεατρικά. Ήταν τόσο ζωντανή η διήγηση που το είδα μπροστά μου να συμβαίνει.

    Μπήκαμε και στο αρμενικό νεκροταφείο, για να δούμε την επιγραφή του Ορμίσδα. Τότε μόνο από εκεί ήταν ορατή. Καθίσαμε αρκετή ώρα. Ο φύλακας μας κοιτούσε περίεργα. Είχαν δει πολλά τα μάτια του.

    Μια άλλη φορά πήγαμε στην οδό Μπαλταδώρου και μπήκαμε στον ακάλυπτο και στο υπόγειο μιας πολυκατοικίας για να δούμε τα απομεινάρια του ναού του Σεργίου Πραγματευτού του 4ου-5ου αι., γνωστού στην έρευνα από τα τέλη του 19ου αι., θαμμένου όμως κάτω από μια πολυκατοικία που χτίστηκε επί χούντας. Η πρόσβαση ήταν αδύνατη. Παρά ταύτα ο Θανάσης κατέβηκε και προσέγγισε κάπως το ψηφιδωτό, το οποίο διάβασε με το φως του αναπτήρα του. Αναδύθηκε από το υπόγειο. Ήταν τόσο χαρούμενος…

    Σε ένα συνέδριο στην Κομοτηνή ήρθε με την Ιόλη. Φορούσε άσπρα με ασορτί κορδέλα στα σγουρά της μαλλιά. «Είναι ιστορικός» μας είπε, «και Πολίτισσα».

    Κοίταξε τον ουρανό, την ανασκαφή, τη θάλασσα και τη χαρούμενη παρέα. Κάποιοι ακόμη τραγουδούσαν. «Είμαι ευτυχισμένος» είπε. «Τώρα μπορώ να πεθάνω»

    Στην Πύδνα ερχόταν τακτικά. Καθόταν όλη μέρα στην ανασκαφή και συζητούσαν με τη μαμά μου για θέματα επιστημονικά. Τότε έσκαβε κι αυτός στη Μηλιά, στην παλαιοχριστιανική βασιλική της Βροντισμένης.

    Μια μέρα που έμεινε ως αργά ζήτησε από τον φύλακα Παναγιώτη Μιάουρα να πάμε μια βόλτα με την ξύλινη βάρκα του. Είχε βραδιάσει. Ανεβήκαμε στη βάρκα αρκετά άτομα. Γύρω στα έξι με επτά. Ήταν και ο Μάνθος Μπέσιος. Ο Θανάσης έκανε κουπί. Ο Παναγιώτης είπε να ανάψουμε τη μηχανή. Δεν ήθελε.

    Σε όλο τον δρόμο τραγουδούσαμε. Σταμάτησε κάπου στη μέση. Ο ουρανός ήταν γεμάτος αστέρια. Δεν φυσούσε καθόλου. Κοίταξε τον ουρανό, την ανασκαφή, τη θάλασσα και τη χαρούμενη παρέα. Κάποιοι ακόμη τραγουδούσαν. «Είμαι ευτυχισμένος» είπε. «Τώρα μπορώ να πεθάνω».

    Αργότερα μετακόμισε στην Αθήνα. Από την Αμερική που πήγε με την Ιόλη μας έστελνε τακτικά γράμματα και κάρτες. Όταν γεννήθηκε ο γιος του, μας τηλεφώνησε αμέσως. Λίγο μετά, όταν ήρθε στη Θεσσαλονίκη, μας έφερε και φωτογραφίες, για να δούμε το μωρό. «Έχετε το ίδιο χαμόγελο» είπε η μαμά μου. Και είχε δίκιο.

    Όταν η διατριβή του τυπώθηκε, μας την έκανε δώρο. «Πέπη μου, την έφερα για το κορίτσι» είπε. Ήμουν τότε φοιτήτρια Αρχαιολογίας. Και έγραψε: «Στη μικρή μας Βαγγελίτσα και ω του θαύματος συνάδελφο. Με πολλή αγάπη, Θανάσης».

    banner_300_250
    Picture of Ευαγγελία Αγγέλκου
    Η Ευαγγελία Αγγέλκου είναι αρχαιολόγος στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

    Κεντρική φωτογραφία
    Από το προσωπικό αρχείο της Ιόλης Βιγγοπούλου

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Ο Χρήστος, ένας ιδιαίτερος εργάτης ανασκαφής, που οι φασίστες τον φώναζαν μπάσταρδο
    Short

    Ο Χρήστος, ένας ιδιαίτερος εργάτης ανασκαφής, που οι φασίστες τον φώναζαν μπάσταρδο

    Η αρχαιολόγος Ευτέρπη Μαρκή γράφει στο Short Stories για έναν εργάτη ανασκαφής με σκοτωμένο αντάρτη πατέρα, δύσκολα παιδικά χρόνια και απολυτήριο στρατού λόγω υστερίας και για την περιπέτεια της μονιμοποίησής του

    Ευαγγελία Αγγέλκου_μια σφιχτή αγκαλία για την ξεναγήστρα_ shortstories
    Short

    Μια σφιχτή παιδική αγκαλιά για την «ξεναγήστρα»

    Η αρχαιολόγος Ευαγγελία Αγγέλκου γράφει στο Short Stories για ένα τρυφερό περιστατικό με ένα μικρό κορίτσι, κάποιους μήνες ύστερα από μια κυριακάτικη ξενάγηση στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη