Skip to content
Home » Πίτσι πίτσι με τη Μήτση στη βυζαντινή Αθήνα

Πίτσι πίτσι με τη Μήτση στη βυζαντινή Αθήνα

    Πίτσι πίτσι με τη Μήτση στη βυζαντινή Αθήνα

    Published
    Ο Μήτσος και η Μήτση σκιτσαρισμένοι από τον Γιάννη Τζαβέλλα το 2016

    Πίτσι πίτσι με τη Μήτση στη βυζαντινή Αθήνα

    Published
    Ο Μήτσος και η Μήτση σκιτσαρισμένοι από τον Γιάννη Τζαβέλλα το 2016
    Η Έλλη Τζαβέλλα γράφει στο Short Stories για το πώς σχεδίασε και υλοποίησε ένα διασκεδαστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά γυμνασίου, βασισμένη σε μια βυζαντινή επιγραφή και στήνοντας μια φανταστική ιστορική αφήγηση

    Τι σχέση έχουν μεταξύ τους μια βυζαντινή επιγραφή, οι φεμινιστικές προσεγγίσεις και η ανάγκη να βρεις δουλειά ως αρχαιολόγος;

    Δεν ξέρω. Πάντως το 2016, όταν η φίλη μου Βέρα Ανδριοπούλου έριξε την ιδέα να στήσω ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα και να το παρουσιάζω στο Ίδρυμα Λασκαρίδη, σε μαθητές της Β΄ γυμνασίου που έρχονταν με τα σχολεία τους, έστυψα το κεφάλι μου να σκεφτώ κάτι. Κι ας μην είχα σχετική εμπειρία.

    Μου είχε κάνει από παλιότερα εντύπωση μια επιτύμβια επιγραφή που βρέθηκε στο Μοναστηράκι, στα ερείπια της εκκλησίας Μεγάλη Παναγιά, εντός της Βιβλιοθήκης του Αδριανού. Η εκκλησία αυτή ανασκάφηκε και κατεδαφίστηκε οριστικά το 1885. Η επιγραφή μνημόνευε κάποια Μητζή Δρουνγαρέα, με έτος θανάτου το 856 μ.Χ.

    Μητζή πρέπει να ήταν το μικρό όνομα της γυναίκας ή απλώς σήμαινε μικρή. Δρουνγαρέα, δηλαδή σύζυγος ή κόρη κάποιου δρουγγαρίου (υψηλό στρατιωτικό αξίωμα στα βυζαντινά χρόνια).

    Αυτή έγινε η ηρωίδα μου για ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι βόλτα στη βυζαντινή Αθήνα. Μόνο που άλλαξα το Μητζή σε Μήτση. Ζήτησα από τον αδελφό μου τον Γιάννη, καλλιτέχνη κι εξαιρετικό δημιουργό κόμιξ, να φτιάξει ένα σκίτσο της. Εκείνος τη ζωντάνεψε οπτικά.

    Η Μήτση λοιπόν, γύρω στα 40, παντρεμένη με τον στρατηγό και με ενήλικα παιδιά, μια μέρα βαρέθηκε. Αποφάσισε να επισκεφτεί την Αθήνα. Ήθελε να δει (να προσκυνήσει έλεγαν τότε) την Παναγιά την Αθηνιώτισσα. Δηλαδή τον Παρθενώνα που είχε μετατραπεί σε εκκλησία.

    Συνοδευόμενη από την ακολουθία της πέρασε την Ιερά Οδό, τον υπαρκτό τότε Ελαιώνα και έφτασε στη σημερινή Αρχαία Αγορά, κοντά στον ναό του Ηφαίστου. Κι αυτός τότε ήταν εκκλησία ή μάλλον μοναστήρι.

    Εκεί τη χαιρέτησε ένας μοναχός που της συστήθηκε ως «Μήτσος· εεε… Δημήτριος». Προσφέρθηκε να την ξεναγήσει στη βυζαντινή Αθήνα. Εκείνη δέχτηκε μετά χαράς.

    Εδώ ξεκινούσαν να μιλάνε τα παιδιά. Οι διάλογοι της Μήτσης και του Μήτσου ήταν γραμμένοι από πριν σε χαρτιά τυλιγμένα ρολό, σε ρολάκια.

    Κάθε παιδί προσαρμοζόταν σβέλτα στο μικρό του σενάριο. Βίωνε την ιστορία. Οι συμμαθητές συμμετείχαν, έκαναν πλάκες. Ενθουσιασμός στο κοινό

    Τα ρολάκια, αριθμημένα ανά ζεύγος, είχαν τραβήξει τα παιδιά τυχαία σαν λαχνό.

    Σε κάθε επεισόδιο, δηλαδή όποτε ο Μήτσος και η Μήτση έφταναν σε κάποιο μνημείο, έδειχνα το μνημείο σε  powerpoint και το ζεύγος παιδιών με τα αντίστοιχα ρολάκια σηκωνόταν και διάβαζε ή έπαιζε θεατρικά τον διάλογο. Έπεφτε πολύ γέλιο.

    Κάθε παιδί προσαρμοζόταν σβέλτα στο μικρό του σενάριο. Βίωνε την ιστορία. Οι συμμαθητές συμμετείχαν, έκαναν πλάκες. Ενθουσιασμός στο κοινό. Στους διαλόγους ο Μήτσος και η Μήτση «επισκέπτονταν» τα μνημεία. Έβλεπαν με τη σειρά τους Αγίους Ασώματους Θησείου, τον Άγιο Γεώργιο (πρώην και νυν Ηφαιστείο), τον Παρθενώνα και την Ακρόπολη, τον Πύργο των Ανέμων (ως χριστιανικό κτίριο), την Καπνικαρέα στην Ερμού… Σχολίαζαν το μνημείο και το συνέδεαν με προσωπικές τους σκέψεις. Ταυτόχρονα με τη βόλτα στην Αθήνα, αναπτυσσόταν μια επαφή.

    Οι εικόνες του powerpoint δεν ήταν σύγχρονες φωτογραφίες από τα μνημεία, αλλά ελαιογραφίες και γκραβούρες του 19ου αι., φιλοτεχνημένες από Ευρωπαίους περιηγητές. Είναι άμεσα προσβάσιμες στο travelogues.gr, δημιουργημένο επίσης από το Ίδρυμα Λασκαρίδη.

    Φυσικά υπήρχαν αναχρονισμοί: π.χ. οι ήρωές μας υποτίθεται ότι έβλεπαν τα μνημεία στη βυζαντινή μορφή τους, ενώ οι εικόνες του powerpoint ανήκαν στον 19ο αι. Ωστόσο και πάλι απέδιδαν μια ιδέα για το πώς θα φαίνονταν τα ίδια τα μνημεία, αλλά και η πόλη της Αθήνας, «παλιά», σε μια προ-βιομηχανική εποχή.

    Η μικρή μας δραμεντί κορυφωνόταν τη στιγμή που η Μήτση έπρεπε να φύγει και να επιστρέψει στην Κόρινθο. Το ερώτημα απευθυνόταν στα παιδιά: «Τι πιστεύετε; Γύρισε στον άντρα της; Ή μήπως έμεινε με τον Μήτσο στην Αθήνα;».

    Τα χέρια σηκώνονταν αμέσως. Και σχεδόν σε όλα τα τμήματα μαθητών που το παρακολούθησαν οι απαντήσεις ήταν περίπου ισότιμα μοιρασμένες.

    Picture of Έλλη Τζαβέλλα
    Η Έλλη Τζαβέλλα είναι αρχαιολόγος στο Υπουργείο Πολιτισμού

    MORE STORIES

    Maria Chatzidaki_Με τα παιδιά, τη γάτα Νεφέρ και τη μέλισσα Μελίνα στα Μάλια short stories gr
    Short

    Με τα παιδιά, τη γάτα Νεφέρ και τη μέλισσα Μελίνα στα Μάλια

    Η Μαρία Χατζιδάκη εξιστορεί στο Short Stories την περιπέτεια της μετάβασής της από τον χώρο της αρχαιολογίας σε αυτόν της εκπαίδευσης, αλλά και της συνάντησης των δύο σε εκπαιδευτικές δράσεις όπως αυτές που σχεδίασε για το μινωικό ανάκτορο Μαλίων

    Ευαγγελία Αγγέλκου_μια σφιχτή αγκαλία για την ξεναγήστρα_ shortstories
    Short

    Μια σφιχτή παιδική αγκαλιά για την «ξεναγήστρα»

    Η αρχαιολόγος Ευαγγελία Αγγέλκου γράφει στο Short Stories για ένα τρυφερό περιστατικό με ένα μικρό κορίτσι, κάποιους μήνες ύστερα από μια κυριακάτικη ξενάγηση στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη

    Αρετή Κονδυλίδου_ παιδιά καθεστώς Ταλιμπάν Αφαγανιστάν_ shortstories
    Short

    Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν;

    Η Αρετή Κονδυλίδου μοιράζεται με το Short Strories τις αγωνίες της πίσω από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη φωτογραφική έκθεση του Δημήτρη Μεσσίνη με θέμα τους Ταλιμπάν και πώς ένα τραγούδι του Φίλιππου Πλιάτσικα βοήθησε στην υλοποίησή του