Skip to content
Home » Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν;

Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν;

    Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν;

    Published

    Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για το καθεστώς των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν;

    Published
    Η Αρετή Κονδυλίδου μοιράζεται με το Short Strories τις αγωνίες της πίσω από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη φωτογραφική έκθεση του Δημήτρη Μεσσίνη με θέμα τους Ταλιμπάν και πώς ένα τραγούδι του Φίλιππου Πλιάτσικα βοήθησε στην υλοποίησή του

    Η μύησή μου στα εκπαιδευτικά προγράμματα ξεκίνησε στη Σχολή Θεάτρου με θεατρο-εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία. «Γιατί όχι για μουσεία;» συλλογίστηκα. Και βάλθηκα να φέρω τις θεατροπαιδαγωγικές τεχνικές στον Πολυχώρο Πολιτισμού Ισλαχανέ.

    Από το 2017 κάθε χρόνο προσπαθώ να σχεδιάσω κάτι διαφορετικό που αντλεί φυσικά από την εκάστοτε περιοδική έκθεση.

    «Καλημέρα, παιδιά! Με λένε Αρετή» είπα, όπως συνηθίζω, μια μέρα στους μαθητές ενός δημοτικού σχολείου. «Για να δούμε, κυρία, θα είστε Αρετή ή βαρετή;». Οχ! Με κόλλησε στον τοίχο ο πιτσιρικάς με το καλημέρα σας. Έκτοτε κάθε φορά το ίδιο άγχος. Με την εμπειρία χιλιάδων μαθητών, εντάξει, αποκτάς άσους στο μανίκι, έχεις έτοιμες απαντήσεις, αποφεύγεις λάθη. Ή μήπως όχι;

    Καινούργια πρόκληση η συνεργασία με το MOMus – Μουσείο Φωτογραφίας στο πλαίσιο της Thessaloniki PhotoBiennale 2023. Θα φιλοξενούσαμε φωτογραφίες από το Αφγανιστάν του φωτορεπόρτερ του Associated Press Δημήτρη Μεσσίνη. Τι εκπαιδευτικό να οργανώσω λοιπόν για την έκθεση Δύναμη και οδύνη στο Αφγανιστάν: Το καθεστώς Ταλιμπάν 1996-2001; Πανικός.

    Διαβάζεις, ψάχνεις, βλέπεις ντοκιμαντέρ, κρέμεσαι από τα χείλη του φωτογράφου να βρεις το νήμα, την ιδέα, το γιατί, το τι θα έχεις να πεις στα παιδιά που θα έρθουν. Και φυσικά ως Αρετή – και όχι βαρετή. Τι βάρος κι αυτό. Από μικρή με βάραινε τούτο το όνομα. «Ε με τέτοιο όνομα μόνο καλό δρόμο μπορείς να πάρεις στη ζωή» μου φορτώνανε το απαρέγκλιτο δρομολόγιο.

    Όσο έψαχνα για το Αφγανιστάν, πόλεμος, φτώχεια, καταπίεση ανθρώπινων δικαιωμάτων, θέση γυναίκας στα τάρταρα, θρησκοληψία κι άγιος ο θεός. Πού είναι αυτή η χώρα; Τι γνωρίζουμε γι’ αυτή; Ποιοι είναι οι Ταλιμπάν; Γιατί οι άνθρωποι διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να την εγκαταλείψουν;

    Άρχισα να θυμάμαι ρεπορτάζ του 2021 με χιλιάδες Αφγανούς να συρρέουν στο αεροδρόμιο πριν το καταλάβουν οι Ταλιμπάν και να κρεμιούνται από τα φτερά, από τις ρόδες… Απελπισία. Έπρεπε να μιλήσουμε γι’ αυτά.

    Πρέπει να «ξαναβάψουμε γαλάζια τη θάλασσα». Να αλλάξουμε κάτι σε αυτές τις φωτογραφίες. Τα παιδιά να κάνουν «φώτοσοπ» για να αποκτήσουμε ελπίδα

    Αναδρομή σε τεχνικές, σε ρόλους, σε παιχνίδια, σε σενάρια. Ουφ… δεν μου έβγαινε. Η ξενάγηση στις φωτογραφίες θα γινόταν μαιευτικά και με κουβέντα. Θα έδινα ένα πλαίσιο πληροφοριών, θα έδειχνα και ένα σύντομο βιντεάκι.

    Ήθελα όμως να αναπαραστήσουμε τις φωτογραφίες. Μια σωματική δράση οπωσδήποτε. Αλλά γιατί; Για να νιώσουμε περισσότερο τη δυστυχία, την καταπίεση, τον φόβο; Δεν έχει νόημα. Το βράδυ, μετά τα εγκαίνια της έκθεσης κι ενώ τα πρώτα σχολεία είχαν ήδη κλείσει για επίσκεψη, δεν ήξερα τι να δώσω στα παιδιά ως αντίστιξη για τα κακά μαντάτα του κόσμου που θα τους φόρτωνα.

    Πίνοντας ρακόμελο, πάντα κοντά στο Ισλαχανέ, ο Μπερνάρ ακούει μια μελωδία που έρχεται μέσα από το μαγαζί και με ρωτά ποιο τραγούδι είναι. «Αν θα μπορούσα τον κόσμο να άλλαζα» του λέω, «του Πλιάτσικα». Αυτό είναι. Πρέπει να «ξαναβάψουμε γαλάζια τη θάλασσα». Πρέπει να αλλάξουμε κάτι σε αυτές τις φωτογραφίες. Τα παιδιά να κάνουν «φώτοσοπ», να «πειράξουν» τις φωτογραφίες για να αποκτήσουμε ελπίδα.

    Η τελική δράση στο πρόγραμμα περιλάμβανε χωρισμό των παιδιών σε ομάδες, αναπαράσταση φωτογραφιών, το τραγούδι του Πλιάτσικα και μόλις φτάναμε στο ρεφρέν, οι γυναίκες έβγαζαν τις μπούργκες, οι άντρες μεταφέρονταν εκτός των τανκ, τα λεωφορεία δεν μετέφεραν πρόσφυγες, οι χήρες δεν ζητιάνευαν.

    Κι αν δε μπορούμε έτσι εύκολα τον κόσμο να αλλάξουμε, δεν σταματάμε να προσπαθούμε ποτέ. Αυτό τελικά είχα να πω στα παιδιά. Μερσί, Μπερνάρ!

    Ελπίζω Αρετή – και όχι βαρετή.

    banner_300_250
    Picture of Αρετή Κονδυλίδου
    Η Αρετή Κονδυλίδου είναι κοινωνική ανθρωπολόγος και θεατρολόγος στο Υπουργείο Πολιτισμού

    Κεντρική φωτογραφία
    Αντώνης Βλάχος/Thessaloniki Photobiennale 23/ΜOMus – Μουσείο Φωτογραφίας

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Σαρηκώστας_Μαριόλης__«Μα, κύριε, δεν υπήρχαν νεκροί στο Πολυτεχνείο»_shortstories.gr
    Short

    «Μα, κύριε, δεν υπήρχαν νεκροί στο Πολυτεχνείο»

    Ο δάσκαλος Δημήτρης Μαριόλης εξηγεί στο Short Stories γιατί είναι δύσκολη η τεκμηριωμένη αλήθεια για τα παιδιά που γαλουχούνται με μυθεύματα από την οικογένεια και πώς κατακτιέται η ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων