Skip to content
Home » Στην κηδεία ενός κομμουνιστή στα τέλη της δεκαετίας του ’50

Στην κηδεία ενός κομμουνιστή στα τέλη της δεκαετίας του ’50

    Στην κηδεία ενός κομμουνιστή στα τέλη της δεκαετίας του ’50

    Published
    Η Ευτέρπη Μαρκή σε παιδική ηλικία με λευκό φιόγκο στο κεφάλι, η μητέρα της Όλγα (στο κέντρο) και γειτόνισσες στη σκάλα του σπιτιού τους το 1951

    Στην κηδεία ενός κομμουνιστή στα τέλη της δεκαετίας του ’50

    Published
    Η Ευτέρπη Μαρκή σε παιδική ηλικία με λευκό φιόγκο στο κεφάλι, η μητέρα της Όλγα (στο κέντρο) και γειτόνισσες στη σκάλα του σπιτιού τους το 1951
    Η Ευτέρπη Μαρκή αφηγείται στο Short Stories τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε η κηδεία ενός εκτοπισμένου στον Αϊ-Στράτη κομμουνιστή στη Θεσσαλονίκη το 1958

    Οταν ήμουν στη Δ΄ δημοτικού, πέθανε στον Αϊ-Στράτη ο γείτονάς μας Κώστας Ρεπέλλας. Τον μετέφεραν στη Θεσσαλονίκη για να ταφεί. Ο Ρεπέλλας καταγόταν από την Ήπειρο, όπως και ο νουνός μου, ο άντρας της αδελφής του μπαμπά μου, με τους οποίους συγκατοικούσαμε.

    Οι κοινωνικές σχέσεις μας τη δεκαετία του ’50 περιορίζονταν στους συγγενείς. Από τη μεριά του μπαμπά μου ήταν λίγοι, αφού η οικογένειά του ξεκληρίστηκε το ’22. Τακτικοί επισκέπτες μας όμως ήταν πολλοί συμπατριώτες του από την Πάνορμο, τη χαμένη πατρίδα, μαζί με άλλους τόσους από την Κορησό, το χωριό της μάνας μου.

    Επίσης κάποιοι γείτονές μας, με τους περισσότερους από τους οποίους είχαμε σχέσεις αλληλοβοήθειας. Όλα τα υπάρχοντα ήταν γνωστά και στη διάθεση όλων. Η νουνά δάνειζε στη γειτονιά τη φορητή ραπτομηχανή της, τον μπαλτά και τη θερμοφόρα. Εμείς δανειζόμασταν το στρατιωτικό σακίδιο από την κυρία Ελευθερία, όταν πηγαίναμε εκδρομή. Τα φορέματα και τα καπέλα από τη μικροκαμωμένη κυρία Ελισσώ, όταν παίζαμε θέατρο στο τέλος της χρονιάς. Στις 25 Μαρτίου τη νυφική στολή της κυρίας Σοφίας από τους Πάδες του Ζαγορίου.

    Στους τακτικούς επισκέπτες μας συγκαταλέγονταν και δυο οικογένειες από το χωριό του νουνού, τη Σαγιάδα Θεσπρωτίας.

    Την καθημερινότητά μας κινητοποιούσε κάθε ευχάριστο γεγονός. Σε κάθε γάμο, για παράδειγμα, όλες οι γειτόνισσες συμμετείχαν στο σιδέρωμα της προίκας. Αλλά περισσότερο μας συγκλόνιζε ο θάνατος. Η συμμετοχή στις κηδείες ήταν μαζική και αυθόρμητη. Έτσι όταν κάποια γειτόνισσα με πείραξε –δεν θυμάμαι γιατί–, της είπα «δεν θα ’ρθούμε στην κηδεία σας». Η νουνά μου με μάλωσε μετά τόσο πολύ που ξαφνιάστηκα.

    Στην κηδεία του Ρεπέλλα λοιπόν, που είχε χαρακτήρα διαδήλωσης, παραβρέθηκαν η μαμά και η νουνά. Ο δεξιός νουνός μου δεν σκέφτηκε ότι η παρουσία τους εκεί θα είχε συνέπειες. Μάλιστα συνέστησε στις γυναίκες να τον εκπροσωπήσουν, αφού ο ίδιος δεν μπορούσε λόγω της δουλειάς του να ακολουθήσει.

    Κάλεσαν τη μαμά στο παράρτημα ασφαλείας του Δ΄ Αστυνομικού Τμήματος. Ένας ασφαλίτης της είπε πως η παρουσία της στην κηδεία θα έχει επιπτώσεις

    Η μαμά όμως ανησύχησε όταν άκουσε συνθήματα και είδε να κλείνει το μαγαζί του ο υδραυλικός μας ο κυρ Λευτέρης, για να ακολουθήσει την εκφορά. Είπε στη νουνά να φύγουν, αλλά εκείνη την καθησύχασε. Όταν επέστρεψαν, μας διηγήθηκε όσα έγιναν στην κηδεία και για τα μαγαζιά που έκλεισαν.

    Την άλλη μέρα στο σχολείο η συμμαθήτριά μου Ειρήνη με ρώτησε αν είμαστε κομμουνιστές. «Γιατί το λες αυτό;» της απάντησα ρωτώντας τη. «Γιατί είδα χθες τη μαμά σου στην κηδεία». Δεν ήξερα τι να πω. Οι κομμουνιστές, έλεγε ο δάσκαλός μας, ήταν κακοί άνθρωποι και σφάζανε με κονσερβοκούτια. Προβληματίστηκα. Δεν ήξερα τι ήμασταν.

    Το ίδιο απόγευμα κάλεσαν τη μαμά στο παράρτημα ασφαλείας του Δ΄ Αστυνομικού Τμήματος. Ένας ασφαλίτης, γνωστός μιας γειτόνισσας, με τα πόδια πάνω στο γραφείο, της είπε πως η παρουσία της στην κηδεία θα έχει επιπτώσεις και θα στιγματίσει τον γιο της, που τότε έδινε εισαγωγικές στο πανεπιστήμιο.

    Έβγαλε μάλιστα ένα μπλοκ και της είπε πως σημείωσε με κόκκινο το όνομα του αδελφού μου. Η μαμά γύρισε σπίτι κλαίγοντας. Έλεγε «τι έκανα, τι έκανα;».

    Τώρα που ξανασκέφτομαι τα γεγονότα υποθέτω ότι ο ασφαλίτης ήθελε να ασκήσει εξουσία στη μαμά, που τον αποκαλούσε χαφιέ. Ίσως και να του άρεζε. Ποιος ξέρει;

    banner_300_250
    Picture of Ευτέρπη Μαρκή
    Η Ευτέρπη Μαρκή είναι επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων

    Κεντρική φωτογραφία
    Από το προσωπικό αρχείο της Ευτέρπης Μαρκή

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Evangelia Michou_Ματσάγγου_istories-radiofonou-kai-ta-tsigara-matsangou
    Short

    Ιστορίες ραδιοφώνου και τα τσιγάρα Ματσάγγου

    Η Ευαγγελία Μίχου μοιράζεται μέσω του Short Stories ραδιοφωνικές ιστορίες και ιστορίες τσιγάρων, που περιστρέφονται γύρω από το χωριό Κορησός Καστοριάς και τις κληροδότησε ο πατέρας της Τάσος Μίχος

    αντάρτισσα ελεάννα γεωργούλη ηθοποιός short stories
    Short

    Η γιαγιά μου η αντάρτισσα… η γλυκιά μου Βασούλα

    Η Ελεάνα Γεωργούλη διηγείται στο Short Stories την ιστορία της γιαγιάς της, της Βάσως Στροφύλλα, η οποία, αφού εκδικήθηκε τη δολοφονία της αδελφής της από τους χίτες, έγινε αντάρτισσα του ΕΛΑΣ, υπήρξε πολιτική κρατούμενη από το 1947 έως το 1953 και γλύτωσε από θαύμα το απόσπασμα