Skip to content
Home » Στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Φλόσενμπεργκ: Σκιές του παρελθόντος

Στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Φλόσενμπεργκ: Σκιές του παρελθόντος

    Στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Φλόσενμπεργκ: Σκιές του παρελθόντος

    Published
    Ο Titus Milech, πρωταγωνιστής του ντοκιμαντέρ «Επιστροφή στην πατρίδα» (2025), στην πύλη του Flossenbürg, στρατοπέδου συγκέντρωσης στη Βαυαρία

    Στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Φλόσενμπεργκ: Σκιές του παρελθόντος

    Published
    Ο Titus Milech, πρωταγωνιστής του ντοκιμαντέρ «Επιστροφή στην πατρίδα» (2025), στην πύλη του Flossenbürg, στρατοπέδου συγκέντρωσης στη Βαυαρία
    Η Χρύσα Τζελέπη και ο Άκης Κερσανίδης μεταφέρουν στο Short Stories στιγμιότυπα από τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ «Επιστροφή στην πατρίδα» στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Φλόσενμπεργκ

    Τετάρτη 1 Μαρτίου 2023, 6η μέρα γυρισμάτων, Γερμανία.
    Ανατολή: 6.52.  Δύση: 17.53. Θερμοκρασία:  -6 °C έως  5 °C.
    Ώρα αναχώρησης συνεργείου 7.00 π.μ.

    Σκηνή 42
    Ακολουθούμε τον Τίτους Μίλεχ με την κάμερα. Περνάει από την τεράστια πέτρινη είσοδο του στρατοπέδου Φλόσενμπεργκ και συνεχίζει να περπατάει στον αχανή χώρο συγκέντρωσης των κρατουμένων αφήνοντας πατημασιές με τις μαύρες δερμάτινες μπότες του επάνω στο χιόνι.

    Από την κωμόπολη του Φλος στη Βαυαρία κατευθυνόμαστε προς το στρατόπεδο συγκέντρωσης KZ-Gedenkstätte Flossenbürg. Κοντά στα τσεχικά σύνορα, μερικά χιλιόμετρα πιο ψηλά από την πόλη. Έχει χιονίσει αρκετά.

    Το απέραντο του στρατοπέδου μας προκαλεί δέος. Στο Φλόσενμπεργκ κρατήθηκαν αιχμάλωτοι πάνω από 90.000 άνθρωποι, 30.000 από τους οποίους δεν το εγκατέλειψαν ζωντανοί.

    Όταν ξεκινήσαμε την έρευνα για τη γραφή του σεναρίου, πέσαμε πάνω στο βιβλίο Οι άντρες με το ροζ τρίγωνο του Χάιντς Χέγκερ. Ένας πρώην κρατούμενος, ο Αυστριακός Γιόζεφ Κ., περιγράφει τη ζωή του και τα τρομερά βασανιστήρια που υπέστη στο Φλόσενμπεργκ.

    Το ροζ τρίγωνο φορούσαν  στο στήθος οι κρατούμενοι που είχαν κατηγορηθεί και φυλακιστεί για ομοφυλοφιλία. Σύμφωνα με την παράγραφο 175 των ρατσιστικών νόμων της Νυρεμβέργης του 1935, «περί πρόληψης γενετικά αρρώστων».

    Οι κρατούμενοι ήταν υποχρεωμένοι να δουλεύουν στο παρακείμενο λατομείο γρανίτη. Ήταν και ο λόγος που δημιουργήθηκε το στρατόπεδο εκεί, προκειμένου να  τροφοδοτεί το λατομείο με δωρεάν εργατικά χέρια. Οι έγκλειστοι υποχρεώνονταν σε εξοντωτική εργασία.

    Ψάχνοντας στοιχεία για την περιοχή, βρήκαμε ότι το λατομείο υπάρχει και λειτουργεί έως σήμερα. Έτσι αποφασίσαμε να προσθέσουμε μια σκηνή.

    Παγώσαμε. Νιώσαμε σαν να μην είχε περάσει ούτε μια μέρα από το 1940 όταν έφτασε εδώ ο Γιόζεφ Κ. Μεταφερθήκαμε ξαφνικά στη ζοφερή εποχή του ναζισμού

    Σκηνή 43
    Ο Τίτους περπατάει στο χιόνι και φτάνει στο λατομείο γρανίτη, δίπλα από το στρατόπεδο. Στέκεται ανάμεσα σε τεράστιους όγκους κομμένης πέτρας σαν χαμένος (μονοπλάνο, λήψη από ψηλά).

    Φτάσαμε με τα αυτοκίνητα στο δασάκι που βρίσκεται δίπλα στο στρατόπεδο. Πήραμε με τα πόδια το δρομάκι ανάμεσα στα δέντρα που οδηγεί προς το νταμάρι (η νέα διεύθυνση, εννοείται, ότι δεν μας έδωσε άδεια για γύρισμα). Ξαφνικά, μες στην ησυχία του δάσους πρόβαλε μπροστά μας o λόφος του λατομείου. Ήταν ίδιος και απαράλλαχτος με τις φωτογραφίες που είχαμε δει από την εποχή που το στρατόπεδο ήταν σε λειτουργία.

    Για λίγα δευτερόλεπτα παγώσαμε. Νιώσαμε σαν να μην είχε περάσει ούτε μια μέρα από το 1940 όταν έφτασε εδώ ο Γιόζεφ Κ. Μεταφερθήκαμε ξαφνικά, σαν με flashback, στη ζοφερή εποχή του ναζισμού.

    Όλη η φρίκη της σκληρής δουλειάς τότε –μες στην παγωνιά, στο χιόνι, με τις τεράστιες πέτρες από γρανίτη που έκοβαν και μετέφεραν οι κρατούμενοι– πέρασε στιγμιαία μέσα από την εικόνα του λόφου που ίδιος έστεκε τώρα μπροστά μας.

    Η μέρα μας κλείνει στη Βαϊμάρη με φαγητό σε ελληνικό εστιατόριο. Μας περιμένει και μια τούρτα σοκολάτας που έφτιαξε η Πολωνή γυναίκα του ιδιοκτήτη για να γιορτάσουμε τα γενέθλια του Άκη, ο οποίος κάποια στιγμή, μεταξύ σοβαρού και αστείου, μονολογεί: «Δεν περίμενα ποτέ ότι θα κάνω γενέθλια σε στρατόπεδο συγκέντρωσης…».

    Ο Άκης έσβησε τα κεράκια και η ευχή που κάναμε ήταν να μην συμβεί ποτέ ξανά τέτοιος πόλεμος. Δυστυχώς δεν πραγματοποιήθηκε. Η φρίκη συνεχίζεται ακόμη και σήμερα στη Γάζα. Θύτες οι Ισραηλινοί αυτήν τη φορά. Τα θύματα του ναζισμού.

    ΥΓ.: Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα θύματα της ναζιστικής Γερμανίας που θανατώθηκαν ή φυλακίστηκαν λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού (Γερμανοί και Αυστριακοί κυρίως) δεν αποζημιώθηκαν ποτέ. Η παράγραφος 175 έπαψε να είναι σε ισχύ το 1994, τέσσερα χρόνια μετά την επανένωση των δύο Γερμανιών.

    •••

    Η ταινία Επιστροφή στην πατρίδα (Return to homeland) της Χρύσας Τζελέπη και του Άκη Κερσανίδη, η οποία έκανε πρεμιέρα το 2025 στο 27o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και βραβεύτηκε από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου, προβάλλεται στο 13o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων την Παρασκευή 24 Οκτωβρίου. Στην Αθήνα θα προβάλλεται στον κινηματογράφο Δαναό από τις 4 Δεκεμβρίου 2025.

    Αναλυτικά εδώ το πρόγραμμα του 13ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων.

    banner_300_250
    Picture of Άκης Κερσανίδης Χρύσα Τζελέπη
    Η Χρύσα Τζελέπη και ο Άκης Κερσανίδης είναι σκηνοθέτες

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Short

    Στην επεισοδιακή συναυλία του Χατζιδάκι στη Γιορτή ΟΝΝΕΔ ’83

    Ο Γιώργος Αλλαμανής αφηγείται στο Short Stories πώς ο Μάνος Χατζιδάκις εγκατέλειψε τη σκηνή σε φεστιβάλ της ΟΝΝΕΔ, μη αντέχοντας την ατμόσφαιρα κομματικής αρένας που είχαν δημιουργήσει οι διαθέτοντες «πηγαίαν κλίσιν προς την πολιτιστική δράση» ΟΝΝΕΔίτες

    Costa-Gavras Chania Film Festival Short Stories
    Short

    Οι αξέχαστες στιγμές μου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων

    Η δημοσιογράφος Αλεξάνδρα Χριστακάκη επιστρέφει νοερά στα Χανιά και θυμάται για λογαριασμό του Short Stories τη μέρα που πέρασε με τον Κώστα Γαβρά και το βράδυ που βραβεύτηκε ο Φατίχ Ακίν, τιμώμενα πρόσωπα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων

    χωριό_Dimitris Koutsiabasakos shortttoriesgr
    Short

    Πώς γύρισα το ντοκιμαντέρ μου στο χωριό που γεννήθηκα

    O σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος γράφει στο Short Stories για την απρόσμενη υποστήριξη που του επιφύλαξαν οι πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ του «Τα τέρματα του Αυγούστου» κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στο χωριό που γεννήθηκε στη νότια Πίνδο