Skip to content
Home » Το Γκάζι, το εργοστάσιο φωταερίου και οι νάρκες των Γερμανών

Το Γκάζι, το εργοστάσιο φωταερίου και οι νάρκες των Γερμανών

    Το Γκάζι, το εργοστάσιο φωταερίου και οι νάρκες των Γερμανών

    Published

    Το Γκάζι, το εργοστάσιο φωταερίου και οι νάρκες των Γερμανών

    Published
    Ο Χρήστος Χριστόπουλος, από τη θεατρική ομάδα Ανεμόμυλοι, μεταφέρει στο Short Stories ιστορίες από τη γειτονιά του Γκαζιού και το εργοστάσιο φωταερίου, με αφορμή τη θεατρική διαδρομή «Επόμενη στάση: Γκαζοχώρι»

    Στη σημερινή εικόνα της περιοχής του Γκαζιού κυριαρχεί η μεγάλη μακρόστενη πλατεία. Ξεκινάει από την οδό Ιάκχου, στην κάτω είσοδο της Τεχνόπολης, και φτάνει μέχρι την Κωνσταντινουπόλεως. Όμως αυτός ο χώρος δεν ήταν πάντα πλατεία.

    Όταν φτιάχτηκε το εργοστάσιο φωταερίου όλος αυτός ο χώρος χρησίμευε για να τοποθετούνται τεράστιες ποσότητες άνθρακα που έφταναν από το εξωτερικό. Εκεί όπου σήμερα κάνουμε βόλτα ή αράζουμε στα παγκάκια υπήρχαν τεράστια βουνά από κάρβουνο. Αυτοί οι χώροι τοποθέτησης του κάρβουνου τότε ονομάζονταν «γήπεδα».

    Οι Γερμανοί στην Κατοχή είχαν επιτάξει το εργοστάσιο φωταερίου όπως και την περιοχή γύρω από αυτό, καθώς και τα διάφορα «γήπεδα» των εγκαταστάσεων για την προστασία τους από τις δολιοφθορές της Αντίστασης. Εκεί που σήμερα σταματάμε για ένα τσιγάρο ή για να μιλήσουμε στο κινητό, κάποτε υπήρχαν νάρκες.

    Σε ένα τέτοιο «γήπεδο» κοντά στο σημερινό μετρό του Ελαιώνα, στις 29/7/1944, σκοτώθηκαν ακαριαία 14 εργάτες από έκρηξη βόμβας κατά τη φόρτωση του κάρβουνου για τη μεταφορά του κοντά στο εργοστάσιο.

    Σήμερα υπάρχει ένας ομαδικός τάφος στη μνήμη των 14 εργατών στο Γ΄ Νεκροταφείο Αθηνών, ένας χώρος που δημιουργήθηκε για να καλύψει τις ανάγκες ταφής των νεκρών από την πείνα, κατά τη διάρκεια της Κατοχής και της Αντίστασης.

    Οι Γερμανοί έφυγαν. Τα χρόνια πέρασαν. Ιδρύθηκε η ΔΕΗ και το κάρβουνο σταδιακά σταμάτησε να μεταφέρεται στα «γήπεδα». Ο χώρος της σημερινής πλατείας έμεινε άδειος και κάπως παραμελημένος. Οι παλιότεροι κάτοικοι της περιοχής θυμούνται ένα κανονικό γήπεδο μπάσκετ και κάτι σαν πάρκο ή παιδική χαρά. Μέχρι που ξεκίνησαν τα έργα του Μετρό. Και μπήκαν αυτά τα ωραία μεταλλικά πάνελ σε όλη την έκταση της σημερινής πλατείας.

    Στις 26 Μαΐου 2007 εγκαινιάστηκε ο σταθμός του Μετρό με το όνομα Κεραμεικός. Τα μεταλλικά πάνελ και οι γερανοί σταδιακά εξαφανίστηκαν, αποκαλύπτοντας την επί χρόνια εξαφανισμένη πλατεία. Η περιοχή επιτέλους έπαψε να είναι διχοτομημένη!

    Οι Γερμανοί έφυγαν. Τα χρόνια πέρασαν. Ιδρύθηκε η ΔΕΗ και το κάρβουνο σταμάτησε να μεταφέρεται στα «γήπεδα». Ο χώρος της πλατείας έμεινε άδειος

    Ο σταθμός του Μετρό αρχικά είχε σχεδιαστεί να γίνει στη συμβολή της Πειραιώς με την Ιερά Οδό. Όμως οι εργασίες ανέδειξαν στο συγκεκριμένο σημείο το δυτικό άκρο του νεκροταφείου του Κεραμεικού. Ύστερα από διαμάχες, αποφασίστηκε να μεταφερθεί ο σταθμός στη σημερινή του θέση, ανάμεσα από το εργοστάσιο και τη σιδηροδρομική γραμμή.

    Τότε αποφασίστηκε και η μετονομασία του σταθμού από Κεραμεικός σε Βοτανικός. Κατά τη διαδικασία κατασκευής της γραμμής όμως αποφασίστηκε ο σταθμός να ονομαστεί Κεραμεικός.

    Γιατί δεν το ονόμασαν Γκάζι, μη με ρωτήσετε. Βοτανικός ή Κεραμεικός, για εμάς θα είναι πάντα το Γκάζι. Το Γκάζι που περπατάμε κάθε Κυριακή στη διάρκεια της θεατρικής διαδρομής Επόμενη στάση: Γκαζοχώρι. Το Γκάζι που μας αποκαλύπτει κάποιες από τις ιστορίες του, ενώ άλλες τις κρατάει κρυφές.

    Το Γκάζι που αλλάζει όπως αλλάζουμε και εμείς.

    •••

    Κάθε Κυριακή του Οκτωβρίου η θεατρική ομάδα Ανεμόμυλοι και το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου διοργανώνουν μια ξεχωριστή περιπατητική παράσταση στη γειτονιά του Γκαζιού. Μέσα από ιστορίες, τραγούδια και μαρτυρίες, ανακαλύπτουμε ξανά το Γκαζοχώρι, μια συνοικία γεμάτη μνήμες και πολιτιστική κληρονομιά. Η περιήγηση ξεκινάει από την είσοδο της Τεχνόπολης (Πειραιώς & Περσεφόνης) στις 10.30.

    banner_300_250
    Picture of Χρήστος Χριστόπουλος
    O Xρήστος Χριστόπουλος είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης και μέλος της θεατρικής ομάδας Ανεμόμυλοι

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Short

    Dourgouti Town: Μια ουτοπία, μια «κάσμπα της αμαρτίας»

    Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Μπαβέλλας γράφει στο Short Stories για το ντοκιμαντέρ του με θέμα το Δουργούτι, τον τόπο της οικογένειάς του, τον τόπο όπου ο ίδιος μεγάλωσε. Ακολουθώντας ίχνη από την ιστορία της περιοχής, αναζητάει την ταυτότητά της