Skip to content
Home » Το ταξίδι της Ελένης Πριοβόλου στα ίχνη του Χριστόδουλου Παμπλέκη

Το ταξίδι της Ελένης Πριοβόλου στα ίχνη του Χριστόδουλου Παμπλέκη

    Το ταξίδι της Ελένης Πριοβόλου στα ίχνη του Χριστόδουλου Παμπλέκη

    Published

    Το ταξίδι της Ελένης Πριοβόλου στα ίχνη του Χριστόδουλου Παμπλέκη

    Published
    Η Ελένη Πριοβόλου ξαναδιαβαίνει, για λογαριασμό του Short Stories, τους σταθμούς του ταξιδιού που πραγματοποίησε αναζητώντας τον «άγνωστο» εκπρόσωπο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού Χριστόδουλο Παμπλέκη, ήρωα του τελευταίου της βιβλίου «Βαθύ το σκοτάδι πριν την αυγή»

    Χριστόδουλος Παμπλέκης λέγεται ο πολιτιστικός σύλλογος της Μπαμπίνης Ξηρομέρου. Στην ονοματοδοσία των δρόμων ψάχνω να βρω την ιστορία πίσω από ένα όνομα, μια περιοχή ή μια κατάσταση. Το ίδιο συνέβη και με τον ήρωα του νέου μου μυθιστορήματος, τον Χριστόδουλο Παμπλέκη τον Ακαρνάνα.

    Φιλόσοφος του Νέου Ελληνικού Διαφωτισμού διαβάζω. Όμως γιατί τόση σιωπή γύρω από αυτόν; Αναρωτιέται σε άρθρο του στο περιοδικό Τα Ιστορικά ο Φίλιππος Ηλιού.

    Μου βιδώθηκε η ιδέα να τον ψάξω. Όχι μόνο μελετώντας τα έργα του καθώς και τα έργα των λίγων μελετητών του στο βάθος του χρόνου, αλλά και βαδίζοντας η ίδια στα ίχνη που άφησε πίσω του. Μαθαίνω ότι χτυπήθηκε από την ευλογιά που τον σημάδεψε ανεξίτηλα και του στέρησε την όραση από το ένα μάτι. Διαβάζω επίσης ότι αγαπούσε τα γράμματα.

    Επισκέφτηκα λοιπόν το πρώτο του σχολείο, ήτοι τη Μονή του Αγίου Γεωργίου στην Άνω Πόρτα Μπαμπίνης. Εκεί λειτουργούσε ναρθηκοσχολείο από τα μέσα του 18ου αιώνα. Η περιοχή μαγική, αλλά η μονή εγκαταλειμμένη. Αφημένη στην καλή προαίρεση και πίστη των αιπόλων (παπαδιαμαντικό) της περιοχής.

    Συνέχισα την αναζήτηση στους εναπομείναντες –μετά τις απανωτές πυρκαγιές και την ανεξέλεγκτη υλοτομία– βελανιδότοπους της περιοχής του Ξηρόμερου. Εδώ εικάζεται ότι εργαζόταν ο πατέρας του. Διάβηκα τον Αχελώο ποταμό και πέρασα στην περιοχή της Αιτωλίας, με προορισμό τη Λίμνη Τριχωνίδα. Ανέβηκα στην περιοχή Ριγάνη Ναυπακτίας και κατέβηκα στη Ναύπακτο.

    Ανέβηκα στα Άγραφα και επισκέφτηκα τα ερείπια του μεγάλου σχολείου, του Ελληνομουσείου, των Αγράφων. Ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα από τον δάσκαλο του γένους Αναστάσιο Γόρδιο τον ιατροφιλόσοφο. Από τα Άγραφα ταξίδεψα στο Λιβάδι του Ολύμπου, το Λιτόχωρο και στη Ραψάνη.

    Βρήκα τα πατήματα του Χριστόδουλου Παμπλέκη, τα παθήματα και τις οδύνες του, τα σχολειά και τους δασκάλους του, τα εγκλήματα και τις αγαθότητες μιας σημαδεμένης ζωής.

    Έμαθα πολλά. Κυρίως τον ρόλο της Εκκλησίας. Για τον απηνή διωγμό κάθε δασκάλου που προσπάθησε να φέρει στην παιδεία την επιστήμη, το ευρωπαϊκό πνεύμα

    Από τα Άγραφα ταξίδεψα στο Λιβάδι του Ολύμπου, το Λιτόχωρο και στη Ραψάνη. Βρήκα τα πατήματα του Χριστόδουλου Παμπλέκη, τα παθήματα και τις οδύνες του, τα σχολειά και τους δασκάλους του, τα εγκλήματα και τις αγαθότητες μιας σημαδεμένης ζωής.

    Αν επιτρεπόταν στις γυναίκες –είναι, βλέπετε, μιαρές οι γυναίκες– θα τρύπωνα και στον Άθω, καθώς ο ήρωας σπούδασε στην κορυφαία σχολή, την Αθωνιάδα Ακαδημία, με δάσκαλο τον Ευγένιο Βούλγαρη. Αυτός τον μύησε στον ευρωπαϊκό διαφωτισμό. Από εκεί διώχτηκε ως αιρετικός και άθεος, μαζί με τον δάσκαλό του και τριάντα ακόμη προοδευτικούς και φιλοπρόοδους νέους.

    Ακολουθώντας την πορεία του, έφτασα μέχρι το βενετοκρατούμενο Βουθρωτό. Πέρασα στη Βενετία και από εκεί στη Βιέννη για να καταλήξω στη Λειψία. Εκεί ο ήρωας μου  άφησε την τελευταία του πνοή το έτος 1793, αποσυνάγωγος του ορθόδοξου κλήρου και αφορεσμένος από το πατριαρχείο.

    Έμαθα πολλά. Κυρίως τον ρόλο της Εκκλησίας στην παιδαγωγία των νέων. Για τον απηνή διωγμό και το κάψιμο των πονημάτων κάθε δασκάλου που προσπάθησε να φέρει στην παιδεία το ευρωπαϊκό πνεύμα, την επιστήμη και τον ορθό λόγο.

    Οι δάσκαλοι αυτοί, όπως ο Μεθόδιος Ανθρακίτης, ο Βικέντιος Δαμοδός, ο Θεόδωρος Στουδίτης και ο Χριστόδουλος Παμπλέκης, είχαν το ίδιο όραμα. Αν κάποτε ο Ρωμιός ελευθερωνόταν από τον οθωμανικό ζυγό, έπρεπε να έχει εκπαιδευτεί για να υπάρξει ως πολίτης και να υπηρετήσει την αληθή πολιτική.

    •••

    Το καινούργιο μυθιστόρημα Βαθύ το σκοτάδι πριν την αυγή της Ελένης Πριοβόλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

    banner_300_250
    Picture of Ελένη Πριοβόλου
    Η Ελένη Πριοβόλου είναι συγγραφέας

    Κεντρική φωτογραφία
    Αφροδίτη Ερμίδη

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Φώτης Δούσος_Πώς ξεκίνησα να γράφω Πώς ξεκίνησα να γράφω παιδική λογοτεχνία short-stories-gr
    Short

    Πώς έγραψα το πρώτο μου βιβλίο για παιδιά

    Ο συγγραφέας Φώτης Δούσος, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου (2 Απριλίου), γράφει στο Short Stories για τη συγκυρία που τον οδήγησε να στραφεί σχετικά όψιμα στη συγγραφή βιβλίων για παιδιά

    αντάρτισσα ελεάννα γεωργούλη ηθοποιός short stories
    Short

    Η γιαγιά μου η αντάρτισσα… η γλυκιά μου Βασούλα

    Η Ελεάνα Γεωργούλη διηγείται στο Short Stories την ιστορία της γιαγιάς της, της Βάσως Στροφύλλα, η οποία, αφού εκδικήθηκε τη δολοφονία της αδελφής της από τους χίτες, έγινε αντάρτισσα του ΕΛΑΣ, υπήρξε πολιτική κρατούμενη από το 1947 έως το 1953 και γλύτωσε από θαύμα το απόσπασμα

    Νιτσιακος_Η γιαγιά Ίτσα, η καλή μάγισσα της Πίνδου
    Short

    Η γιαγιά Ίτσα, η καλή μάγισσα της Πίνδου

    Ο καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας Βασίλης Νιτσιάκος παραχωρεί στο Short Stories για προδημοσίευση την ιστορία της Ίτσας, της καλής μάγισσας από το χωριό Ντένισκο (Αετομηλίτσα) των παιδικών του χρόνων