Skip to content
Home » Δύο αρχαιολόγοι, εγγόνια ξεριζωμένων παππούδων

Δύο αρχαιολόγοι, εγγόνια ξεριζωμένων παππούδων

    Δύο αρχαιολόγοι, εγγόνια ξεριζωμένων παππούδων

    Published
    Η Μεταξία Τσιποπούλου με τον Τούρκο συνάδελφό της στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αρχαιολόγων στη Ρώμη

    Δύο αρχαιολόγοι, εγγόνια ξεριζωμένων παππούδων

    Published
    Η Μεταξία Τσιποπούλου με τον Τούρκο συνάδελφό της στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αρχαιολόγων στη Ρώμη
    Η αρχαιολόγος Μεταξία Τσιποπούλου, με αφορμή μια συζήτησή της με έναν Τούρκο συνάδελφό της σε συνέδριο στη Ρώμη, γράφει στο Short Stories για τις περιπέτειες των ανθρώπων που ξεριζώνονται από έναν τόπο εξαιτίας πολιτικών γεγονότων

    Στο τέλος Αυγούστου έγινε στη Ρώμη το σημαντικότατο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αρχαιολόγων. Συμμετείχαν περίπου 4.500 σύνεδροι, πραγματοποιήθηκαν 75 παράλληλες συνεδρίες και μόνο το πρόγραμμα ήταν 448 σελίδες.

    Την Κυριακή 31 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε ένα πολύ ενδιαφέρον σεμινάριο για το μεγαλύτερο αρχαιολογικό πάρκο της Ιταλίας στην Όστια, συνοδευόμενο από επίσκεψη στον απέραντο και υπέροχο αρχαιολογικό χώρο και το εξαιρετικό μουσείο. Περιμένοντας το πούλμαν για να μας οδηγήσει στον χώρο, βλέπω έναν άγνωστό μου συνάδελφο (με καρτέλα συνέδρου). Τον πλησιάζω για να τον ρωτήσω αν είμαστε στο σωστό μέρος.

    Νόμισα πώς ήταν Ιταλός. Του μίλησα ιταλικά, δεν κατάλαβε. Το γυρίζω στα αγγλικά. Απάντησε με μια ιδιόμορφη προφορά ότι είμαστε στο σωστό μέρος συνάντησης, αλλά μάλλον οι πρώτοι δύο αρχαιολόγοι που φτάσαμε. Στη συνέχεια με ρώτησε: «Από ποια χώρα είστε;». «Από την Ελλάδα, εσείς;». «Από την Τουρκία» και πριν προλάβω να σκεφτώ χμ… ενδιαφέρον μου λέει: «Όμως κι εγώ είμαι κάπως από την Ελλάδα. Ο παππούς μου και η γιαγιά μου ήταν Έλληνες μουσουλμάνοι».

    Μου άρεσε αυτός ο απολύτως ακριβής ορισμός. Τον ρωτάω «από ποιο μέρος της Ελλάδας;», βάζοντας στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα πει από τα Χανιά της Κρήτης. Και απαντά: «Ο παππούς μου ήταν από την Κρήτη, τα Χανιά συγκεκριμένα, και μιλούσε μόνο ελληνικά. Η γιαγιά μου ήταν από τα Γρεβενά».

    Μου φάνηκε πολύ όμορφα ειπωμένο αυτό. Διέκρινα μάλλον και μια περηφάνια για τις ρίζες του, οπότε ανέφερα και τις δικές μου. «Ο δικός μου παππούς ήταν επίσης υπήκοος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γιατί γεννήθηκε στη Σηλυβρία και έζησε στην Πόλη (Constantinople είπα). Η γιαγιά μου είχε γεννηθεί στην Πελοπόννησο αλλά από πέντε ετών πήγε στην Πόλη και έζησε εκεί 70 χρόνια. Η γυναίκα αυτή, της οποίας το όνομα φέρω, δεν έμαθε ποτέ τούρκικα, εκτός από τη φράση “εγώ είμαι Ελληνίδα”».

    Ήμασταν δύο αρχαιολόγοι με κάποιου είδους κοινή καταγωγή…

    «Η πολιτική αναγκάζει ανθρώπους να αφήνουν την πατρίδα τους, που δεν την ξεχνούν ποτέ, και να ξεκινήσουν νέα ζωή σε ξένο τόπο». Συμφώνησε χαμογελώντας

    Ο συνάδελφος δεν έδειξε να ενοχλείται από τη λέξη Κωνσταντινούπολη. Οπότε συνέχισα: «Η πολιτική συχνά αναγκάζει ανθρώπους να εγκαταλείπουν την πατρίδα τους, που δεν την ξεχνούν ποτέ βέβαια, και να ξεκινήσουν νέα ζωή σε ξένο τόπο, ιδιαίτερα όταν διαλύονται αυτοκρατορίες». Συμφώνησε με κάποιο μικρό χαμόγελο.

    Οι δικοί μου συγγενείς, παππούς και θείοι, δεν ξεριζώθηκαν από την Πόλη μετά τα Σεπτεμβριανά το 1955, αλλά αργότερα, το 1964. Δεν υπήρχε λόγος να συνεχίσουμε να μιλάμε για σύγχρονη πολιτική και πολιτικούς που στο βάθος του μυαλού τους πολύ θα ήθελαν να αναστήσουν την τελευταία από τις αυτοκρατορίες, την οθωμανική.

    Στο διάλειμμα, στον καφέ, στην ξενάγηση που ακολούθησε το σεμινάριο, κάθε φορά που πλησιάζαμε ο ένας τον άλλο στέλναμε ένα θερμό χαμόγελο. Ο σύζυγός μου πρότεινε να βγάλουμε μια φωτογραφία με αυτό τον συμπαθητικό κύριο – τα εγγόνια δύο ξεριζωμένων οικογενειών που ανήκαν σε μειονότητες και δεν ξέχασαν ποτέ τον τόπο καταγωγής τους.

    Μιλήσαμε λίγο ακόμη για τα (διαφορετικά) επιστημονικά ενδιαφέροντά μας και μου συνέστησε να επισκεφτώ οπωσδήποτε το Çatalhöyük (νεολιθικός οικισμός της Μικρασίας) και το πολύ αξιόλογο Αρχαιολογικό Μουσείο Άγκυρας.

    banner_300_250
    Picture of Μεταξία Τσιποπούλου
    Η Μεταξία Τσιποπούλου είναι αρχαιολόγος, επίτιμη διευθύντρια Υπουργείου Πολιτισμού

    MORE STORIES

    υπουργειο πολιτισμου
    Short

    Πώς ο Αριστοτέλης με βοήθησε να μη γίνω γενική διευθύντρια της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας

    Η επίτιμη διευθύντρια του Υπουργείου Πολιτισμού Μεταξία Τσιποπούλου καταθέτει στο Short Stories τη μαρτυρία της για τη διαδικασία της προφορικής συνέντευξης που έδωσε, στις αρχές του αιώνα, σε ειδική Επιτροπή Κρίσεων

    Mεταξία Τσιποπούλου αρχαιολόγος short stories
    Short

    «Δεν μιλώ με γυναίκες»: Η σεξιστική συμπεριφορά προς μια διευθύντρια ανασκαφής

    Η Μεταξία Τσιποπούλου αφηγείται στο Short Stories ένα ιλαροτραγικό επεισόδιο από την πρώτη μέρα της ανασκαφής στα Αχλάδια Σητείας το 1991 όταν η φράση «Εγώ δε μιλώ με γυναίκες» κατέληξε σαν γλυκόπικρο ανέκδοτο