Skip to content
Home » Γιατί έγραψα ένα βιβλίο για τον Σωκράτη Μάλαμα

Γιατί έγραψα ένα βιβλίο για τον Σωκράτη Μάλαμα

    Γιατί έγραψα ένα βιβλίο για τον Σωκράτη Μάλαμα

    Published
    O Λέων Α. Ναρ (αριστερά) και ο Σωκράτης Μάλαμας (δεξιά) στη Θεσσαλονίκη σε μια από τις πολλές συναντήσεις τους για τις ανάγκες του βιβλίου του πρώτου

    Γιατί έγραψα ένα βιβλίο για τον Σωκράτη Μάλαμα

    Published
    O Λέων Α. Ναρ (αριστερά) και ο Σωκράτης Μάλαμας (δεξιά) στη Θεσσαλονίκη σε μια από τις πολλές συναντήσεις τους για τις ανάγκες του βιβλίου του πρώτου
    Ο Λέων Α. Ναρ περιγράφει στο Short Stories γιατί έγραψε το βιβλίο «Λέω παραμύθια να ξορκίσω το κακό» – ένα, όπως το ονομάζει, σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Σωκράτη Μάλαμα

    Αρχές δεκαετίας του ’90. Μαθητής της Γ΄ λυκείου, αν θυμάμαι καλά, ακολουθώντας το ρεύμα της εποχής, ταξινομώ προσεκτικά στη βιβλιοθήκη μου τα τεύχη του περιοδικού ΚΛΙΚ. Πηγαίνω στα μοδάτα κλαμπ του αεροδρομίου, ακούω συνήθως ξένη μουσική. Με εξαίρεση τις Τρύπες, τα Ξύλινα Σπαθιά και τα ρεμπέτικα τραγούδια. Συχνάζω κυρίως στο Bel Air και στο Μικρό Καφέ.

    Μαθαίνω από έναν φίλο μου, λίγο μεγαλύτερο, ψαγμένο μουσικά, για ένα τραγουδοποιό. Τότε δεν ήξερα τι σημαίνει αυτή η λέξη. Σπεύδω να τον ακούσω, τον αναγνωρίζω. Τον είχα δει σε δυο τρεις συναυλίες του Παπάζογλου που είχα πάει παρέα με τον πατέρα μου.

    Το βράδυ εκείνο ακούω για πρώτη φορά τους στίχους του που αποστρέφονταν την ύλη. Στίχους οι οποίοι κινούνταν στο όριο ανάμεσα στο κοινωνικό και στο ατομικό.

    Βλέπω τον τραγουδοποιό να σκαρώνει ιστορίες από τα θραύσματα της καθημερινότητας, να τραγουδά τον κοινωνικό προβληματισμό, να σχηματοποιεί το κοινωνικά απροσδιόριστο. Αιφνιδιάζομαι ευχάριστα.

    Από τότε τον άκουσα δεκάδες φορές να προσεγγίζει παραμυθητικά τη μοναξιά, να εκφράζει με πάθος ατομικές αγωνίες. Κάποιες φορές μάλιστα, σε αυτά τα ανυπέρβλητα τετράωρα live του, η οπτική του υπερέβαινε την ανθρώπινη υπόσταση.

    Ένιωθα ότι οι λέξεις του ταυτίζονταν με τις εμπειρίες μας, ακόμη και σε τραγούδια που διέθεταν ονειρική διάσταση, ακόμη και αν σκιαγραφούσε εικόνες που έθεταν στο επίκεντρο ακαθόριστα συναισθήματα.

    Υποσυνείδητα θεωρώ ότι από τότε ήθελα να γράψω για τον δημιουργό που βυθίζεται στο υποσυνείδητο με την προσωπική ενδοσκόπηση, για τον Σωκράτη που δεν δίσταζε να αντικρίζει ειλικρινέστατα το καθρέφτισμα του εσώτατου εαυτού του.

    Και, κάπως έτσι, προέκυψε τελικά, ύστερα από πολλά χρόνια, τούτο εδώ το βιβλίο για τον Σωκράτη Μάλαμα.

    Οι συναντήσεις μας με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι δεν γίνεται να αφηγηθούμε τις ανθρώπινες εμπειρίες χρησιμοποιώντας μόνο ρεαλιστικά μέσα

    Στην προσπάθειά μου να μελετήσω τους στίχους του με βοήθησε πολύ ο ίδιος και τον ευχαριστώ πολύ για την πολύτιμη συνδρομή του. Αποδέχτηκε την πρότασή μου να συζητήσουμε σχετικά με τους στίχους του, απαντώντας πρόθυμα στις ερωτήσεις μου.

    Η περιπέτεια αυτή ξεκίνησε το 2011. Συνάντησα τον Σωκράτη Μάλαμα ύστερα από μια συναυλία που είχε δώσει στη Θεσσαλονίκη. Την επομένη ήπιαμε καφέ στο Μπιτ Παζάρ.

    Έθεσα υπόψη του την ιδέα σχετικά με την έκδοση ενός βιβλίου. Είπαμε να συνεχίσουμε τη συζήτησή μας τον Ιούλιο του 2011 στον Λυκαβηττό. Ήταν επιφυλακτικός τότε. Μου ζήτησε να το αφήσουμε για αργότερα. Δεν επέμεινα.

    Συνέχισα να μελετώ τους στίχους του και αποφάσισα να τον προσεγγίσω εκ νέου. Είχαν άλλωστε περάσει περισσότερα από δέκα χρόνια.

    Ο χρόνος επιβεβαίωσε ότι τα τραγούδια του Μάλαμα κινητοποίησαν και κινητοποιούν αποτελεσματικά τη σκέψη και τα συναισθήματα των ακροατών τους. Οι στίχοι του συγκεφαλαιώνουν εικόνες, ώριμες και διεισδυτικές σκέψεις για βιώματα και υπαρξιακές αγωνίες.

    Έχοντας λοιπόν αυτά κατά νου, τον προσέγγισα και πάλι. Προς μεγάλη μου χαρά, δέχτηκε να κουβεντιάσουμε, αρκετές φορές, σε συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν το δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2023.

    Τα τραγούδια του αλλά και οι συναντήσεις που είχα μαζί του με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι δεν γίνεται να αφηγηθούμε τις ανθρώπινες εμπειρίες χρησιμοποιώντας μόνο ρεαλιστικά μέσα. Η σύνθεση ενός τραγουδιού προϋποθέτει να σκέφτεσαι αλλά και να αφηγείσαι στον εαυτό σου κάποιες σκηνές. Είναι ένας εσωτερικός διάλογος, παράλληλα όμως το τραγούδι έχει τη δική του ενέργεια.

    Η δημιουργία είναι συνομιλία με τις ρωγμές μας. Και έχω την πεποίθηση ότι ο Σωκράτης συνομίλησε πολλές φορές με τις δικές του ρωγμές. Στα τραγούδια του υπάρχει άλλες φορές συναισθηματική εκκρεμότητα, άλλες κεκαλυμμένη απορία και άλλες πάλι ειρωνική ανασφάλεια.

    Εικόνες που σημάδεψαν ανεξίτηλα το συλλογικό υποσυνείδητο τόσο της εποχής του όσο, νομίζω, και της επόμενης.

    •••

    Το βιβλίο Λέω παραμύθια να ξορκίσω το κακό – Σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Σωκράτη Μάλαμα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Η πρώτη παρουσίασή του θα γίνει στη Θεσσαλονίκη την Τρίτη 17/06/2025 στο Σάρωθρον (Κατούνη 17), ενώ το φθινόπωρο θα παρουσιαστεί στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.

    banner_300_250
    Picture of Λέων Α. Ναρ
    Ο Λέων Α. Ναρ είναι δρ Νεοελληνικής Φιλολογίας ΑΠΘ και συγγραφέας

    Κεντρική φωτογραφία
    Νικίας Μανδέλης

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Λέων Α. Ναρ shortstoriesgr Madre Salonico
    Short

    Γιατί έγραψα το «Madre Salonico»

    Ο Λέων Α. Ναρ περιγράφει στο Short Stories τους λόγους που τον κινητοποίησαν να γράψει το νέο θεατρικό έργο του και μάλιστα στα λαντίνο, τη μητρική γλώσσα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης

    δυσλεξία Γιάννης Πάσχος shortstoriesgr
    Short

    Η μάχη μου με τη δυσλεξία στα σχολικά χρόνια

    Ο συγγραφέας Γιάννης Πάσχος αφηγείται στο Short Stories μια ιστορία από τα μαθητικά του χρόνια, όταν πάλευε με τη δυσλεξία και κατάφερνε με ευφάνταστο τρόπο να γίνει ένας…αριστούχος του διαλείμματος