Ο αρχαιολόγος Σωτήρης Κίσσας (1948-1994) δέθηκε στενά με το χωριό Σισάνι του νομού Κοζάνης και την ιστορία του.
Στο πλούσιο ιστορικο-αρχαιολογικό του έργο η ανασκαφή στο Σισάνι κατέχει πρωτεύουσα θέση. Εκεί, άλλωστε, αφιέρωσε ανασκαφικά τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του. Εκεί άφησε και την τελευταία του πνοή, σε ηλικία μόλις 46 χρόνων, παραμονή της μεγάλης γιορτής και πανήγυρης του χωριού για τα εννιάμερα της Παναγίας.
Παραμονή του θανάτου του –και ενώ ήδη η καρδιά του έδινε τα πρώτα σημάδια– έμεινε εκεί για να ξεναγήσει μια μεγάλη ομάδα φοιτητών αρχαιολογίας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Αγνόησε ακόμη και τις παροτρύνσεις των ανθρώπων γύρω του να πάει σε γιατρό.
Οι φιλόξενοι κάτοικοι του χωριού βίωσαν την αγάπη και το ενδιαφέρον του αρχαιολόγου από κοντά. Έτσι, στο άκουσμα ότι είμαστε συνάδελφοι και φίλοι των παιδιών του μας άνοιξαν τα σπίτια τους. Μας κέρασαν τοπικά γλυκά του κουταλιού και μας αφηγήθηκαν πολλές ανασκαφικές ιστορίες.
Ο καρδιακός του φίλος και αρχιεργάτης της ανασκαφής του, ο κ. Μαργαρίτης (Μάνος ή Μουστακαλής, όπως τον έλεγε ο Σωτήρης Κίσσας), μας ξενάγησε στον μεγαλοπρεπή μεσοβυζαντινό επισκοπικό ναό Σισανίου (11ος-12ος). Τον είχαν φέρει στο φως παρέα. Δεν έχω ξανακούσει άνθρωπο να μιλάει με τόση αγάπη και με δάκρυα στα μάτια, 29 χρόνια μετά τον θάνατο του αγαπημένου του φίλου.
Το Σισάνι αγαπάει και τιμά ακόμη αυτό τον άνθρωπο. Όχι μόνο ονοματίζοντας τον δρόμο που οδηγεί στην αρχαιολογική θέση, αλλά κρατώντας τη μνήμη του ζωντανή μέσα από αναμνήσεις και ιστορίες. Κάτι που τόσα χρόνια δεν έχει κάνει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης.
Η ξενάγηση έγινε εξωτερικά του στεγάστρου και μέσα από πυκνή βλάστηση. Η είσοδος δεν ήταν εφικτή. Όπως μας ενημέρωσαν οι κάτοικοι, η υπηρεσία «δεν στέλνει ούτε έναν φύλακα, έστω κάθε 15 μέρες το καλοκαίρι». «Ο κόσμος φτάνει στην τουριστική Βλάστη και δεν γνωρίζει για το Σισάνι και τον ναό».