Skip to content
Home » Πώς ένα σάπιο πεπόνι οδήγησε σε μια δράση τέχνης

Πώς ένα σάπιο πεπόνι οδήγησε σε μια δράση τέχνης

    Πώς ένα σάπιο πεπόνι οδήγησε σε μια δράση τέχνης

    Published

    Πώς ένα σάπιο πεπόνι οδήγησε σε μια δράση τέχνης

    Published
    Η Ελένη Πανουκλιά γράφει στο Short Stories μια ιστορία που ξεκίνησε από ένα πεπόνι και τα κουκούτσια του, που την οδήγησαν στη δράση «Μυστήριο 47 / Μνημονικός κήπος» η οποία έλαβε χώρα στον παρακμάζοντα εμπορικό ιστό της Ελευσίνας

    Το καλοκαίρι του 2020 ξεκίνησα να συλλέγω τα απομεινάρια, τα κουκούτσια από τους καρπούς που γευόμουν. Τα πρώτα απορρίμματα ήταν από ένα πεπόνι. Ένα πεπόνι που μου προσφέρθηκε από έναν πολύ δικό μου άνθρωπο που το είχε καλλιεργήσει.

    Πριν όμως καλλιεργήσει το φρούτο, ο άνθρωπος αυτός είχε έρθει αντιμέτωπος με τον θάνατο και εγώ τον είχα συνδράμει. Το πεπόνι, όταν επέλεξα να το γευτώ, είχε αρχίσει να σαπίζει αφού ήταν χτυπημένο στη μια του πλευρά.

    Ανοίγοντάς το ήρθα αντιμέτωπη με μια ακαριαία συνειδητοποίηση. Μια απλή σκέψη που πρώτη φορά κατανοούσα ουσιαστικά. Ενώ έξω από το φρούτο διέκρινες τη σήψη, οι σπόροι του ήταν φρέσκοι, υγροί και ζωντανοί, έτοιμοι να δώσουν νέα ζωή. Ο καλλιεργητής είχε καταφέρει να μετασχηματίσει την εμπειρία θανάτου σε ζωή.

    Αντίθετα εγώ είχα παραμείνει σε ένα αποτύπωμα αρνητικής και σάπιας θύμησης. Συνειδητοποίησα τότε ότι το μνημονικό ίχνος που καταγράφηκε στον καθένα ήταν πολύ διαφορετικό και πως το ίδιο το συμβάν είχε υποστεί αλλοιώσεις στη μνήμη του καθενός.

    Κράτησα τους σπόρους του πεπονιού μες στο χαρτί με το οποίο σκούπισα τους χυμούς του από το στόμα μου. Είχε καταγραφεί για πρώτη φορά η συνειδητή εμπειρία μου στο κουκούτσι του καρπού που μόλις είχα γευτεί.

    Με την ανελλιπή συλλογή των κουκουτσιών των καρπών που γευόμουν από εκείνη τη στιγμή και έπειτα δημιουργήθηκε ένα άτυπο ημερολόγιο. Ένα ημερολόγιο μνημονικών ιχνών των εμπειριών που βίωνα συνειδητά και που έψαχναν να βρουν τρόπο να δημιουργήσουν ένα υπόβαθρο για μια νέα συνθήκη ζωής.

    Βίωνα μαζί με όλους την πρώτη καραντίνα ενώ παράλληλα ετοίμαζα, για δεύτερη φορά, πρόταση για ένα νέο έργο στην πόλη της Ελευσίνας για τη 2023 Ελευσίς, μετά το πρώτο έργο που είχα δημιουργήσει στο Παλαιό Ελαιουργείο στα Αισχύλεια 2016.

    Προσπάθησα να κατανοήσω τον μηχανισμό εγγραφής και ανάκλησης της ατομικής εμπειρίας στη μνήμη με τη βοήθεια της ψυχιάτρου Βιργινίας Αντριάν.

    Σκοπός του «Μνημονικού κήπου» ήταν ο χώρος να ανακτηθεί και να επιστραφεί στη φύση και στους κατοίκους της Ελευσίνας, ως βιωμένος δυνάμει κοινός τόπος

    Και σχεδίασα ένα στρατήγημα. Μέσα από τη χρήση πλαστικών, διαλογικών και επιτελεστικών πρακτικών θα μπορούσαν τα ατομικά μνημονικά ίχνη –έπειτα από συμπυκνώσεις, αλλοιώσεις και α-συνέχειες– να μετατρέπονται σε συλλογική μνήμη.

    Έτσι γεννήθηκε η ιδέα του Μνημονικού κήπου ως ενός κοινού τόπου συνύπαρξης που θα προέκυπτε από τη σπορά των απομειναριών-κουκουτσιών των καρπών που θα γεύονταν όλοι όσοι, ύστερα από ανοιχτή πρόσκληση, εμπλέκονταν ενεργητικά συμπράττοντας μες στο πλαίσιο αυτού του στρατηγήματος.

    Η αρχική ιδέα ήθελε τον Μνημονικό κήπο να σπαρθεί με την επανορθωτική μέθοδο της φυσικής καλλιέργειας του Ιάπωνα φυτοπαθολόγου M. Fukuοκa. Η μέθοδος διέπεται από τις αρχές φροντίδας, βιοποικιλότητας, διάρκειας, επάρκειας και αυτοανανέωσης, την οποία γνώρισα μέσα από την παρακολούθηση σεμιναρίων του φυσικού καλλιεργητή και γεωπόνου Παναγιώτη Μανίκη.

    Η σπορά θα γινόταν στο ημιτελές κτίριο των Ολυμπιακών Λουτρών στην Ελευσίνα, ένα κτίριο που δεν κατάφερε ποτέ να παραδοθεί ως δημόσιος χώρος στους κατοίκους της πόλης.

    Σκοπός του Μνημονικού κήπου ήταν ο χώρος αυτός να ανακτηθεί και να επιστραφεί στη φύση και στους κατοίκους της Ελευσίνας, ως βιωμένος δυνάμει κοινός τόπος.

    Καθώς η υλοποίηση αυτού του οράματος απομακρυνόταν σιγά σιγά από την Ελευσίνα, στη σκέψη μου ο κήπος μες στον οποίο θα καρποφορούσαν όλες αυτές οι μνήμες συρρικνώθηκε δραματικά.

    Η κλίμακά του έγινε μικροσκοπική και ο ίδιος έκλεισε μέσα σε ένα γυάλινο διαφανές κέλυφος. Έγινε ένα μικροσκοπικό, αύταρκες, αλλόχρονο τοπίο, σαν καταφύγιο, για να προστατεύσει, να φυλάξει μέσα του, όλες τις συνειδητοποιήσεις τις δικές μου και του Άλλου, του κάθε συνδημιουργού.

    •••

    Το Μυστήριο 47 / Μνημονικός κήπος παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του EcoCulture Festival που διοργανώθηκε από τη 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης τον Οκτώβριο του 2024.

    banner_300_250
    Picture of Ελένη Πανουκλιά
    H Eλένη Πανουκλιά είναι καλλιτέχνιδα η οποία δημιουργεί κυρίως εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Clio Kioulpali κουκλοθέατρο shortstoriesgr
    Short

    «Εφημερία» – Πώς μια τραυματική εμπειρία έγινε παράσταση

    Η Κλειώ Κιούλπαλη αφηγείται στο Short Stories πώς η κουκλοθεατρική παράσταση για ενήλικο κοινό «Εφημερία» αποτελεί έναν προσωπικό φόρο τιμής στη νοσοκομειακή περιοδεία της ύστερα από ένα τροχαίο που είχε πριν από 25 χρόνια