Skip to content
Home » Πώς σώθηκε ο παππούς μου από τους ναζί στην Κρήτη

Πώς σώθηκε ο παππούς μου από τους ναζί στην Κρήτη

    Πώς σώθηκε ο παππούς μου από τους ναζί στην Κρήτη

    Published

    Πώς σώθηκε ο παππούς μου από τους ναζί στην Κρήτη

    Published
    Ο συγγραφέας Μάνος Κουνουγάκης μεταφέρει στο Short Stories τις διηγήσεις του παππού του με αφορμή το βραβευμένο έργο «Φίλεμα» που φέρνει στο φως μια άγνωστη ιστορία με φόντο τη ναζιστική φρίκη

    Η πιο έντονη ανάμνηση που έχω από τον παππού μου είναι να καθόμαστε στην αυλή του σπιτιού του. Ανάμεσα στα λουλούδια της γιαγιάς να μου λέει ιστορίες από τη ζωή του. Από αυτές έμαθα πολλά γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας, όπως ο Εμφύλιος, το αλβανικό μέτωπο και το Πολυτεχνείο.

    Οι αφηγήσεις που χαράχτηκαν πιο έντονα στο παιδικό μυαλό μου ήταν αυτές που αφορούσαν τη γερμανική κατοχή. Με σημαντικότερη την εκτέλεση 25 αμάχων στο χωριό μου Γέργερη Ηρακλείου, την παραμονή της Παναγίας του 1944. Ανάμεσα στους εκτελεσθέντες ήταν και ο αδερφός του παππού μου, Μιχάλης. Μια απώλεια ενός θείου που ποτέ δεν γνώρισα αλλά που η παρουσία του ήταν ορατή σε εκείνο το σπίτι. Ένα πένθος που ζωντάνευε κάθε φορά που συνόδευα τον παππού στο ετήσιο μνημόσυνο για τους εκτελεσθέντες στην Παναγία την Κερά, το βυζαντινό εκκλησάκι όπου έγινε η εκτέλεση.

    Στις αφηγήσεις για εκείνα τα γεγονότα ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε η ιστορία ενός καφετζή-παντοπώλη. Την παραμονή της εκτέλεσης αυτός έκανε το τραπέζι στους ναζί. Το τραπέζωμα στους κατακτητές φάνταζε στα μάτια μου σαν κάτι φρικτό. Ωστόσο ταίριαζε με την παράδοση της φιλοξενίας που έβλεπα να τηρείται ευλαβικά όταν ήμουν παιδί στο χωριό μου.

    Οι ναζί μάλιστα ικανοποιημένοι από το γεύμα του έδωσαν τη δυνατότητα να σώσει όσους από τους συλληφθέντες γνώριζε. Έτσι κατάφερε να σώσει αρκετούς άντρες. Προσπαθούσα να φανταστώ τις στιγμές της επιλογής. Το να έχεις εξουσία ζωής και θανάτου μου φαινόταν σαν μια κατάσταση που ξεπερνά τα όρια της ανθρώπινης φύσης.

    Έχω μια μνήμη που ο παππούς μου αποκαλούσε Λαβύρινθο κι εγώ με τη φαντασία μου σκεφτόμουν ότι ήταν ο πραγματικός, εκείνος που έφτιαξε ο Δαίδαλος. Θα σταθώ σε μια ιστορία που άφησε βαθύ αποτύπωμα μέσα μου.

    Συχνά σκέφτομαι πως αν δεν ήταν αυτός ο στρατιώτης, κάποιος που έσπειρε φωτιά και όλεθρο στο νησί μου, ο παππούς μου θα είχε πεθάνει εκείνη τη μέρα

    Ο παππούς μου, παιδί ακόμη, εκτελεί καταναγκαστικά έργα μακριά από το χωριό. Ενώ δουλεύει, ζαλίζεται από την κούραση και τις κακουχίες και σταματάει. Ένας ναζί στρατιώτης τον πλησιάζει και αρχίζει να τον βρίζει και να τον χτυπάει. Βγάζει το όπλο του για να τον σκοτώσει.

    Την τελευταία στιγμή κάποιος άλλος στρατιώτης μπαίνει μπροστά. Οι δυο στρατιώτες αρχίζουν να παλεύουν. Τελικά ο δεύτερος στρατιώτης επικρατεί και ο παππούς μου σώζεται. Τότε βγάζει μια φωτογραφία και του δείχνει τον γιο του, ένα αγόρι που μοιάζει στο παιδί που μόλις έσωσε.

    Συχνά σκέφτομαι πως αν δεν ήταν αυτός ο στρατιώτης, κάποιος που έσπειρε φωτιά και όλεθρο στο νησί μου, ο παππούς μου θα είχε πεθάνει εκείνη τη μέρα. Δεν θα είχε γεννηθεί η μητέρα μου κι έτσι ούτε εγώ. Δεν θα είχε γραφτεί ένα θεατρικό έργο εμπνευσμένο από τις αφηγήσεις του (Φίλεμα), οι ηθοποιοί και το κοινό δεν θα συμμετείχαν σαν μια οντότητα στην ιεροτελεστία που λέγεται θέατρο τα βράδια που ανεβαίνει το έργο που «έγραψε» στη σκηνή. Και ούτε εσείς αυτήν τη στιγμή θα διαβάζατε τούτες εδώ τις γραμμές.

    Κάθε άνθρωπος, λένε, είναι μια μεγάλη βιβλιοθήκη. Τώρα που ο παππούς μου έχει φύγει από τη ζωή χάθηκαν οι ιστορίες του. Προσπαθώ να θυμηθώ κάποιες. Μα ξεχνάω πολλές λεπτομέρειες. Σκέφτομαι τι καλά θα ήταν να καθόμασταν πάλι στη γεμάτη με λουλούδια αυλή. Ας είναι…

    Κάθε φορά που το Φίλεμα ανεβαίνει στη σκηνή κάποια ψήγματα από εκείνες τις στιγμές και τις αφηγήσεις του ζωντανεύουν και πολλαπλασιάζονται στο μυαλό των θεατών.

    •••

    Το βραβευμένο έργο Φίλεμα του Μάνου Κουνουγάκη, που ανεβαίνει παράλληλα σε Κρήτη και Πάρο, κάνει πρεμιέρα το Σάββατο 29 Μαρτίου στο θέατρο Άβατον, σε σκηνοθεσία της Λίνας Αλτιπαρμάκη.

    banner_300_250
    Picture of Μάνος Κουνουγάκης
    O Mάνος Κουνουγάκης είναι θεατρικός συγγραφέας και καθηγητής Θεατρικής Γραφής στη Σχολή Πυροδότησης Θεατρικής Γραφής (Θέατρο Πορεία και Ίδρυμα Κακογιάννης)

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    Σύρος Κατοχή shortstories
    Short

    Aναμνήσεις της μητέρας μου από την Κατοχή στη Σύρο

    O Λευτέρης Ζάννες αναπαράγει για το Short Stories τις αναμνήσεις της μητέρας του από τις δύσκολες μέρες της ιταλικής Κατοχής στη Σύρο, με τους βομβαρδισμούς από τα βρετανικά αεροπλάνα και τους νεκρούς από την πείνα

    Λαύριο ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ shortstories ΓΙΟΥΛΗ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ
    Short

    Συσσίτια από ασήμι στο κατοχικό Λαύριο

    Η Γιούλη Χρονοπούλου γράφει στο Short Stories για τους θαρραλέους εργαζομένους στο Λαύριο που εκμεταλλεύτηκαν το αργυρούχο μετάλλευμα κάτω από τη μύτη των καραμπινιέρων