Skip to content
Home » Βρέθηκα στο Βερολίνο όταν ξεκίνησε η ανέγερση του Τείχους

Βρέθηκα στο Βερολίνο όταν ξεκίνησε η ανέγερση του Τείχους

    Βρέθηκα στο Βερολίνο όταν ξεκίνησε η ανέγερση του Τείχους

    Published
    Τοποθετώντας συρματοπλέγματα στο Τείχος, Οκτώβριος 1961

    Βρέθηκα στο Βερολίνο όταν ξεκίνησε η ανέγερση του Τείχους

    Published
    Τοποθετώντας συρματοπλέγματα στο Τείχος, Οκτώβριος 1961
    Η φωτογράφος Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου εξιστορεί στο Short Stories όσα έζησε στο Βερολίνο τις πρώτες μέρες που οι Ανατολικογερμανοί άρχισαν την κατασκευή του Τείχους που διαίρεσε την πόλη επί πολλά χρόνια

    Τα καλοκαίρια πήγαινα στον πατέρα μου, στο Παρίσι. Κάναμε μεγάλους περιπάτους στον Κήπο του Λουξεμβούργου με τις καστανιές να κρύβουν τον  παρισινό ήλιο. Συζητούσαμε για όλα τα θέματα, προσπαθώντας να βρούμε λύσεις. Όταν κουραζόμασταν, καθόμασταν σε ένα παγκάκι. Βλέπαμε τα παιδάκια να παίζουν, τα ζευγαράκια να ερωτοτροπούν και τους  περιπατητές μες στο παρισινό φως και στη χάρη του τοπίου.

    Ο απογευματινός μας προορισμός ήταν το Καρτιέ Λατέν. Περπατούσαμε στις όχθες του Σηκουάνα. Σταματούσαμε στους παλαιοβιβλιοπώλες και καταλήγαμε σε ένα καφενεδάκι ακούγοντας μουσική από πλανόδιες συντροφιές.

    Ένα κυριακάτικο πρωινό, στις 13 Αυγούστου 1961, τρώγοντας το πρωινό μας, ακούσαμε από το ραδιόφωνο ότι οι Ανατολικογερμανοί είχαν κλείσει τα σύνορα. Ξεκινούσαν την κατασκευή ενός τείχους γύρω από το Δυτικό Βερολίνο. Έμεινα άφωνη. Τέτοια κοσμοϊστορικά γεγονότα κι εγώ να είμαι μακριά. Δεν είναι δυνατόν. Έπρεπε να φύγω αμέσως. Εξάλλου υπήρχε και ο κίνδυνος να μη με αφήσουν να περάσω τα σύνορα.

    Ο πατέρας μου με καθησύχαζε δικαιολογώντας αυτή την ενέργεια  της Ανατολικής Γερμανίας. Δεν τόλμησα να του πω τις σκέψεις μου. Μήπως η απόφαση της ανέγερσης του τείχους ήταν μια έκφραση αδυναμίας; Ένα κλείσιμο της χώρας από τον υπόλοιπο κόσμο; Μια άκαρδη ενέργεια απέναντι στον πληθυσμό;

    Παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα μου, την επομένη πήρα το τρένο στο Gar du Nord με κατεύθυνση τη Γερμανία. Άλλαξα τρένο στην Κολωνία. Εκεί βρήκα αμέσως ανταπόκριση. Συνέχισα για το Βερολίνο. Πέρασα από τον έλεγχο διαβατηρίων στα σύνορα Δυτικής και Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας χωρίς κανένα πρόβλημα.

    Το μόνο που παρατήρησα ήταν ο αυξημένος αριθμός των συνοριακών φρουρών και από τις δυο πλευρές. Στο Βερολίνο ο έλεγχος ήταν αυστηρότερος. Αλλά κι εκεί με άφησαν να περάσω, αφού διαπίστωσαν ότι είχα άδεια παραμονής στο Δυτικό Βερολίνο και ήμουν φοιτήτρια του πολυτεχνείου.

    Μήπως η απόφαση της ανέγερσης του Tείχους ήταν έκφραση αδυναμίας; Ένα κλείσιμο της χώρας από τον κόσμο; Μια άκαρδη ενέργεια απέναντι στον πληθυσμό;

    Μόλις κατέβηκα από το τρένο, στον σταθμό του Ζωολογικού Κήπου, είδα πολλούς αγανακτισμένους να έχουν συγκεντρωθεί έξω από τον σταθμό και να βρίζουν τους σιδηροδρομικούς. Όλοι οι εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους του Δυτικού Βερολίνου ήταν από το Ανατολικό Βερολίνο, γιατί οι εγκαταστάσεις των σιδηροδρομικών σταθμών, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Πότσνταμ, θεωρούνταν έδαφος της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας, παρόλο που βρίσκονταν στο Δυτικό Βερολίνο. Υπήρχαν πολλά περίεργα σε αυτήν τη διαιρεμένη πόλη.

    Αργότερα πήγα στην Πύλη του Βρανδεμβούργου για να δω το Τείχος. Πέρασα από τη γέφυρα του καναλιού Λάντβερ, όπου τον Γενάρη του 1919 είχαν πετάξει το πτώμα της δολοφονημένης Ρόζας Λούξεμπουργκ. Στην Πύλη του Βρανδεμβούργου οι εργάτες της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας είχαν σχηματίσει ανθρώπινη αλυσίδα με προτεταμένα τα αυτόματα και πίσω δούλευαν οι οικοδόμοι που έχτιζαν το Τείχος με την προστασία και την επιτήρηση του στρατού και της αστυνομίας.

    Στην πλευρά του Δυτικού Βερολίνου η αστυνομία είχε τοποθετήσει οδοφράγματα για να εμποδίσει τυχόν συγκρούσεις ανάμεσα σε θερμόαιμους Δυτικοβερολινέζους διαδηλωτές και στους Ανατολικογερμανούς εργάτες.

    •••

    Τη νύχτα στις 12 προς 13 Αυγούστου του 1961 οι αρχές της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας έκλεισαν τα 69 από τα 88 περάσματα ανάμεσα στον σοβιετικό και τον δυτικό τομέα της πόλης: ένα υποτυπώδες περιτοίχισμα από συρματόπλεγμα και τούβλα απλώθηκε 155 χλμ. γύρω από το Βερολίνο και άλλα 112 στα σύνορα των δυο Γερμανιών, αποκτώντας τελικά τη μορφή ενός τείχους ύψους 3,60 μ. και βάθους 2,10 μ., εφοδιασμένου με 96 παρατηρητήρια, 302 πύργους ελέγχου, 20 μπούνκερ και 259 φυλάκια με σκυλιά. Επίσης είχαν χτιστεί και σφραγιστεί όλες οι πόρτες και τα παράθυρα των ακατοίκητων πλέον σπιτιών στη συνοριακή γραμμή.

    Picture of Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου
    Η Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου είναι φωτογράφος – συγγραφέας

    Κεντρική φωτογραφία
    Polizeihistorische Sammlung des Polizeipräsidenten in Berlin

    ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

    MORE STORIES

    SHORT STORIES ΜΑΡΙΑ Καραγιώργη κατερινα μαυροκεφαλίδου
    Short

    Για τη Μαρία Καραγιώργη, τη Μαριώ μου

    Η Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου παραθέτει στο Short Stories το χρονικό της φιλίας της με τη Μαρία Καραγιώργη, συντρόφισσας του Κώστα Καραγιώργη (Γυφτοδήμου), στελέχους του ΚΚΕ που έπεσε θύμα των κομματικών εκκαθαρίσεων μετά τον Εμφύλιο